HET WAS EEN NEDERLAAG binnen een nederlaag. Kandidaat Gore moest gisternacht kandidaat Bush meedelen dat hij te vroeg, op basis van mediacijfers, zijn nederlaag had toegegeven. In Florida vindt een hertelling plaats.

Technisch geredeneerd kon Gore moeilijk anders, gezien de lokale regel die bij geringe marges hertelling voorschrijft. Maar in zijn latere reactie voor de camera's gaf Gore er een politieke draai aan. Tenslotte had hij op basis van de nationaal uitgebrachte stemmen een meerderheid behaald. Dat rechtvaardigde een nauwgezette vaststelling van de stemverhouding in Florida. Met andere woorden: de meerderheid die Bush daar aanvankelijk had binnengehaald, kon wel eens in haar tegendeel verkeren. Anderzijds, gaf Gore toe, bepalen de kiesmannen de uitslag en niet de zogenoemde 'popular vote'.

De zaak raakte verder gecompliceerd door de klacht van kiezers in West Palm Beach, Florida, dat de opmaak van het stembiljet hen in verwarring had gebracht. In een sterk Democratisch kiesdistrict had onverwachts de uiterst rechtse kandidaat Buchanan een flink aantal stemmen gewonnen. De pijltjes op het stembiljet hadden de kiezer in verwarring gebracht, luidt het verwijt. Afgezien van andere complicaties, zoals het tellen van de per post ingeleverde stemmen, kan het kiezersbezwaar in West Palm Beach het bepalen van de uitslag juridiseren. De rechter zou moeten vaststellen of de klacht gerechtvaardigd is.

DE PROBLEMEN in Florida roepen de verkiezingen van 1960 in herinnering waarin de Democratische senator John F. Kennedy de Republikeinse vice-president Richard M. Nixon versloeg. Ook toen was het verschil gering en ook toen werden er onregelmatigheden gemeld. Maar Nixon besloot zich toch bij de nederlaag neer te leggen opdat, zoals hij verklaarde, het land zich achter Kennedy kon verenigen. Later zouden de ervaringen van 1960 hem tot de conclusie voeren dat Kennedy de verkiezingen gestolen had.

Voor beide kandidaten van nu is het goed de handelwijze van Nixon veertig jaar geleden in gedachten te houden, zeker als de onduidelijkheid zo lang gaat duren dat de legitimiteit van de verkiezingen van afgelopen dinsdag wordt ondergraven. De officiële vaststelling van de uitslag moet worden afgewacht. Het recht om juridische procedures aan te spannen staat buiten kijf. Maar er kunnen hogere belangen zijn. Kandidaten hoeven zich niet ervan te laten weerhouden om, ieder voor zich, op zeker moment de eenheid van het land te laten prevaleren en naar het voorbeeld van Nixon de eer aan zichzelf te houden.

( a d v e r t e n t i e s )