Haagse politici volgden de verkiezingen traditiegetrouw met de Amerikaanse ambassadeur in het Kurhaus. ,,Ik weet niet voor wie ik het meeste ben.''

Door onze redacteur RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Als om vijf uur de eerste gasten binnenkomen voor het traditioneel verkiezingsontbijt van de Amerikaanse ambassade, is duidelijk dat het vreemd feestje gaat worden. Andere jaren kunnen op de bijeenkomst in het Scheveningse Kurhaus Haagse politici de pers voorzien van eerste commentaar over de nieuwe Amerikaanse president. Dit jaar is diens naam om vijf uur nog niet bekend.

CNN, op een gigantisch televisiescherm, laat in de rechterbenedenhoek het aantal kiesmannen zien: Bush 246, Gore 242. Dat is moeilijk commentaar leveren. De buitenlandwoordvoerders van CDA en D66, Verhagen en Hoekema, doden de tijd met het verzinnen van een krekel voor de voorpagina van NRC Handelsblad: ‘Van Aartsen: er is een tweede ronde nodig'. CDA-fractieleider De Hoop Scheffer blijft aan de voorzichtige kant: ,,Moeilijk te zeggen voor wie ik het meeste ben. Van Gore bevalt me het sociaal gevoel, van Bush het vasthouden aan waarden. Amerika kent nu eenmaal geen christen-democraten''.

VVD-leider Dijkstal heeft plaatsgenomen achter een kloek bord met gebakken bacon, roerei en worstjes. ,,Dit zouden we elke dag moeten doen'', zegt hij waarderend. Als enige aanwezige politicus is hij bereid een voorschot op de uitslag te nemen. Het wordt Bush, denkt hij, en daar kan hij mee leven. ,,Voor de Nederlandse politiek maakt het niet veel uit'', meent de VVD-leider. ,,Ik verwacht van Bush dat hij wat meer ernst maakt met de bevordering van free trade. Als je mij vraagt heeft Clinton dat er een beetje bij laten zitten.''

In lange rijen wachten de genodigden voor het ontbijtbuffet: de medewerkers van de ambassade en andere Amerikanen herkenbaar aan hoedjes met toepasselijke stars and stripes, de Nederlanders aan het slaap in de ogen want slechts een enkeling is opgebleven om CNN te volgen. Het tv-scherm geeft het aantal kiesmannen weer (8.05 uur: Gore 249, Bush 246), maar de begeleidende commentaren zijn meestal niet te volgen, want er speelt een feestelijk orkestje, en ook een Amerikaans kinderkoor doet zich horen.

Ambassadeur Cynthia Schneider loopt zenuwachtig tussen de gasten door. Ze staat bekend als Democraat, maar het gaat natuurlijk niet aan als ambassadeur partij te trekken. Wel wil ze reageren op de verkiezing van Hillary Clinton, haar vriendin, tot senator voor New York: ,,Ik ben zo blij voor haar! En ze heeft gewonnen vanwege haar inbreng op de issues, niet alleen maar om wie ze is. Daar ben ik van overtuigd.''

Vanaf half acht uur ruimt het hotelpersoneel de ontbijtspullen op, het orkest pakt in. Het wordt snel leger in de grote zaal van het Kurhaus. En dan eindelijk, om 8.18 uur, die bevrijdende mededeling: CNN verklaart Bush de winnaar in Florida en daarmee van de hele verkiezing. Een paar Republikeinse Amerikanen juichen, van de Nederlandse gasten maakt zich een lichte teleurstelling meester.

Warme voorstanders van Bush zijn onder hen immers met een lantaarntje te zoeken. Slechts de CDA-er Hans Hillen heeft zich, gisteravond op een forum in Leiden, enthousiast voor Bush uitgesproken: ,,Een keurige conservatief, op wie ik graag had willen stemmen.'' Binnen de CDA-fractie was de Amerikaanse presidentsverkiezing dan ook ,,een vrije kwestie'', lacht De Hoop Scheffer.

,,Nou ja'', roept GroenLinks-fractieleider Paul Rosenmöller om 8.18 uur met iets van verontwaardiging uit. ,,Ik hoop maar dat Bush het vooroordeel van veel mensen tegen de politiek waarmaakt, en vlug zijn verkiezingsbeloften schendt.'' Dick Bensschop (PvdA) kent als staatssecretaris voor Buitenlandse Zaken zijn taak en feliciteert voor radio en televisie Bush ‘van harte'. Hetzelfde doet achter een microfoon de ambassadeur, daarbij Bush' vrouw en kinderen in de gelukwensen niet vergetend.

Dan dringt iedereen in de rij voor de garderobe - het is een lang ontbijt geweest. Niet lang genoeg, zal een uurtje later blijken. Dan heeft het ministerie van Buitenlandse zaken net een verklaring met vingerwijzingen voor Bush gepubliceerd (actieve betrokkenheid bij de Europa, oplossing van handelsgeschillen met de EU). Die wordt ingetrokken.

( a d v e r t e n t i e s )