B E E L D :
Even geduld a.u.b.
Maarten Huygen
En daar ben ik de hele nacht
voor opgebleven. Toen iedereen hier weer opstond, waren ze nog stemmen
aan het tellen en nu nog. Ik wachtte tevergeefs op de speeches over het
grote verliezen en het grote winnen. Voor verkiezingen die wel spannend
waren, maar ook weer niet zo belangrijk als bijvoorbeeld de overwinning
van Ronald Reagan tijdens de Koude Oorlog.
Voorspellingen vlogen door elkaar. Eerst Gore, toen winnaar onbekend,
toen Bush, en nu weer onbekend. Het valt de peilers van de Amerikaanse
netten niet te verwijten, want zo dicht bij elkaar zijn de uitslagen
nooit geweest. Normaal liggen de stemverhoudingen zo duidelijk dat met
peilingen en reeds binnengekomen resultaten tussen twaalf en drie in de
Nederlandse nacht al een winnaar kan worden voorspeld. Ik heb bij de tv
nooit meegemaakt dat het niet klopte.
CNN was onmisbaar. Niet dat de Nederlandse zenders het zo slecht deden
maar je krijgt het toch uit de tweede hand, met trage
satellietverbindingen, fotootjes en correspondenten die het zelf ook van
de Amerikaanse televisie moeten hebben. Dan kijk ik liever direct. Toen
CNN tegen tweeën een overwinning van Gore in de belangrijke
deelstaat Florida voorspelde, waarschuwde de Republikeinse analyste Mary
Matalin al dat het te vroeg was wegens het grote aantal volmachtstemmen.
Ze werd weggehoond. Twee uur later kreeg ze gelijk. Ondertussen hadden
de politieke CNN-goeroes zitten gniffelen over de slag die het verlies
van Florida aan de familie Bush zou hebben toegebracht. Broer Jeb Bush
had zich als gouverneur zo ingespannen.
Op de Nederlandse televisie zag ik veel Amerika-deskundigen passeren.
Maarten van Rossem, sinds jaren hoogleraar cultuurgeschiedenis, werd
geïnterviewd door Andries Knevel. Zoals altijd was hij geestig en
onderhoudend, maar hij drijft wel erg op zijn routine. Zijn antwoorden
waren niet al te gedetailleerd. Meer kwam tijdens de nachtuitzending van
Willem Post en van de Amerikaniste Ruth Oldenziel, die daar ook had
gewoond. Het leukst vond ik Bernard Hammelburg, de Net 5 presentator die
bij het concurrerende Barend & Van Dorp op bezoek was. Hij was 22
jaar correspondent in Amerika, dus niet alleen had hij verkiezingskennis
maar ook verhalen uit de praktijk. BVD had een rommelige
uitzending met vele stoeiende gasten, lacherigheid. In de kleine uurtjes
had schrijfster Jessica Durlacher een steen uit haar ring verloren en
het hele gezelschap dook onder de tafel. Dan schakel ik liever omhoog
naar de onvolprezen CNN-analist en politicoloog Bill Schneider.
Wat doen al die Nederlandse campagne-adviseurs in Amerika? Wat weten ze
wat ze daar niet weten? BVD had "voormalig Gore-adviseur" Kay van
de Linde op bezoek die weinig vleiend was over zijn vroegere
cliënt. Die zal dus wel niet veel oren hebben gehad naar zijn
advies. Aan de telefoon Edith Mastenbroek, een teleurgestelde
Nederlandse medewerkster aan de Gore-campagne. Netwerk had eerder
een andere Nederlandse jonge man gevonden die pro bono in het
hoofdkwartier van Gore te Nashville rondliep. Hij hoopte bij een
overwinning in het Witte Huis te werken. Hoe komt hij aan een
werkvergunning? Panorama van de BRT had gisteren een informatief
dubbelportret van de kandidaten Bush en Gore aangekocht. De populariteit
en politieke gaven van Bush in Texas en over hoe Gore gebukt ging onder
de schandalen van Clinton. Na een verkeersongeluk van zijn zoon wou Gore
"meer tijd aan de familie besteden" maar zijn vrouw Tipper zei dat hij
meteen, zonder overleg met haar "ja" had gezegd toen Bill Clinton hem
vroeg voor het vice-presidentschap. En dan die conventiespeeches met
krampachtig opgeroepen emoties. Zo'n film heb ik wel gemist in
Nederland. Met al die originele sfeerdocumentaires afgelopen weken over
een boerin die aan de koningin schrijft, over drukbezette moeders en hun
verwende kinderen, over oude vrouwen die terugkijken op hun leven, over
bejaarden, had dat er wel van af gekund, niet zo origineel maar wel zo
nuttig.