Israël, Palestijnen willen einde geweld

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN
TEL AVIV, 2 NOV. Israël en de Palestijnen hebben vannacht opnieuw besloten tot een bestand. De Palestijnse autoriteiten hebben de Palestijnen vanochtend officieel opgeroepen alleen vreedzaam te betogen tegen Israël

Vanmiddag zouden de Israëlische premier, Ehud Barak, en de Palestijnse leider Yasser Arafat gelijktijdig oproepen tot een einde aan geweld en ophitsing. Het bestand is het resultaat van een nachtelijk onderhoud in Gaza tussen Arafat en ex-premier Shimon Peres, minister in de regering-Barak, temidden van de dreiging van uitbreiding van het geweld. Peres zegt er vertrouwen in te hebben dat Arafat de nieuwe afspraken zal nakomen.

Het is de bedoeling dat aanzienlijke verlaging van het niveau van het geweld zal leiden tot uitvoering van de gemaakte afspraken tijdens de noodtop in Sharm el-Sheikh van vorige maand. Op basis daarvan zal het Israëlisch-Palestijnse vredesproces in Washington onder leiding van president Clinton na de Amerikaanse presidentsverkiezingen worden hervat. De moslim-fundamentalistische Palestijnse organisaties Hamas en Islamitische Jihad hebben vanmorgen juist opgeroepen tot verheviging van de Palestijnse opstand.

Op verschillende plaatsen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook kwam het vanmorgen nog tot incidenten waarbij tientallen Palestijnen werden gewond. In Oost-Jeruzalem werd een 17-jarige Palestijnse jongen gedood. Maar de Palestijnse politie kwam her en der in actie om demonstranten tegen te houden. Vóór Peres en Arafat elkaar troffen werden gisteren bij de hevigste gevechten sedert het uitbreken van de Palestijnse onafhankelijkheidsopstand op 28 september drie Israëlische soldaten en zes Palestijnen gedood. De zwaarste strijd had plaats bij de Jeruzalemse wijk Gilo en de er tegenoverliggende Palestijnse plaats Bet-Jalla en bij Jericho, waar onder andere het casino zwaar werd beschadigd door Israëlisch vuur. Volgens Israëlische militaire kringen werd er vanaf het dak van het casino op Israëlische soldaten geschoten.

Nog voordat het Israëlische veiligheidskabinet gisteravond laat bijeenkwam en besloot tot zware Israëlische represailles tegen de Palestijnen, voerde Peres in Gaza reeds besprekingen met Arafat. Premier Barak, die ook minister van Defensie is, schortte de Israëlische aanvallen onmiddellijk op toen hem de uitkomst van het onderhoud tussen Arafat en Peres bereikte. In een toelichting zei Barak dat Israël het hoofd koel moet houden en moet blijven streven naar een politieke oplossing.

Vanmorgen vroeg trokken Israëlische tanks zich al op verschillende punten waar de afgelopen dagen het zwaarst werd gevochten naar vroegere posities terug.

Indien het geweld de komende 48 uur sterk afneemt zal Israël de omsingeling van Palestijnse steden opheffen en worden andere maatregelen getroffen die het dagelijks leven voor de Palestijnen normaliseren. Vanmorgen hadden de eerste contacten tussen Israëlische en Palestijnse commandanten plaats om de militaire coördinatie, die volledig was komen stil te liggen, nieuw leven in te blazen.

Woordvoerders van de Israëlische oppositiepartijen oefende vanmorgen scherpe kritiek uit op Baraks besluit af te zien van een zware bestraffing van de Palestijnen. Uzi Landau (Likud) zei dat de geloofwaardigheid van het Israëlische leger daar ernstig door wordt aangetast. Volgens hem en anderen speelt Arafat een spelletje met Barak wiens zigzag politiek niet meer is te volgen. Dan is Arafat geen partner voor hem, dan weer wel, dan wordt er niet gepraat als er geschoten wordt en daarna wordt ook die belofte geschonden. Israëlische commentatoren betwijfelen vandaag overigens of Arafat over voldoende autoriteit beschikt om de opstand te stoppen.

( a d v e r t e n t i e s )