F I L M V O O R A F :
U-Turn
MARISKA GRAVELAND
'U-turn ok', leest sjoemelaar
Bobby (Sean Penn) op een verkeersbord, midden in de woestijn van
Arizona. Keren toegestaan. Natuurlijk luistert hij niet en rijdt hij
door, zijn ondergang tegemoet.
Oliver Stone heeft in zijn neo-film noir U-Turn weinig woorden
nodig om ons overduidelijk te maken dat het niet pluis is in die grootse
en stoffige woestijn. Bobby strandt met autopech in het gehucht
Superior, dat zijn naam op geen enkele wijze waarmaakt. Stones idee van
subtiliteit is om dit te illustreren aan de hand van twee gieren die
peuzelen aan de ingewanden van een dode prairiehond. De stemming zit er
gelijk in.
De regisseur heeft met U-Turn - hier overigens niet uitgebracht -
duidelijk even pauze genomen, na ambitieuze politieke en
'cultuurkritische' films als JFK, Nixon en Natural Born
Killers. De film heeft weinig tot niets om het lijf en grossiert in
groteske creaturen van dubieus allooi, zoals de malafide garagehouder
(Billy Bob Thornton) die de ranzigheid zelve is: rotte tanden, vette
smeerhuid, broek met uitpuilende buik, sadistisch lachje.
Maar het kan nog erger. Nick Nolte speelt een duistere makelaar met te
grote tanden, die de dochter van zijn doodgevallen vrouw menigmaal heeft
verkracht. Zijn boekenkast staat vol met klinkende titels als How to
Shoot. Die dochter is niet gewoon mooi, maar beeldschoon (het is de
veelaanbeden Jennifer Lopez), ze drinkt citroenlimonade in een oranje
zomerjurkje, en als ze haar pas gekochte gordijnen ophangt vraagt ze of
de coole Bobby haar beroemde billen wil vasthouden, anders valt
ze misschien.
De overige inwoners van Superior zijn net zo uitvergroot: de opgefokte
jongen met kuif die Toby N. Tucker heet, maar het liefst TNT wordt
genoemd, de alcoholische sheriff, en de ordinaire serveerster die
onsmakelijke kunstjes doet met haar ooglid. Ondertussen springen de
stoplichten in de straten op groen, maar er is geen automobilist te
bekennen die daar acht op kan slaan.
Sean Penn is weer goed op dreef als verwaande kwast die in de fuik is
gelopen en alle controle verliest. Later zou Penn die nerveuze
arrogantie perfectioneren in Woody Allens Sweet and Lowdown.
Jennifer Lopez zou in 1998 filmgeschiedenis schrijven met de
kofferbakscène uit Out of Sight, door achterin de krappe
laadruimte George Clooney te versieren.
U-Turn moet voor Stone vooral een leuke genre-oefening zijn
geweest, waarin hij elke vorm van schoonheid direct met het Kwaad
overschreeuwt. "I wish you well, I wish you love", zingt Gloria Lynne op
de geluidsband terwijl een overvaller in de rug wordt geschoten.
Duidelijker kan het niet. Oliver Stone is en blijft een krachtpatser.
U-Turn (Oliver Stone, 1997, VS), zaterdag,Net 5, 22.15-0.25u.