In Joegoslavië heeft de revolutie het voetbal bereikt. Clubbestuurders worden vervangen, bij de bond woedt een strijd om de macht. Ook oud-Ajacied Velibor Vasovic (60) roert zich.

Door onze correspondent YAËL VINCKX

BELGRADO, 19 OKT. Zulke beschuldigingen pikt oud-Ajacied Velibor Vasovic niet. Jaren heeft hij zich ingezet voor het Joegoslavische voetbal en nu schilderen ze hem af als een machtswellusteling, uit op het pluche van de Joegoslavische voetbalbond. "Ze zijn gek. Ik wil niet de nieuwe voorzitter van de voetbalbond worden. Ik wil alleen maar praten over democratie in de bond."

De revolutie heeft ook het voetbal bereikt. De eerste bestuurders van Partizan Belgrado, gelieerd aan het regime van de Joegoslavische ex- president Slobodan Milosevic, zijn vervangen; het rommelt in de top van Rode Ster Belgrado. De Joegoslavische voetbalbond ligt onder vuur vanwege zijn desastreuze beleid.

Zijn Nederlands is roestig geworden, maar zijn bruine ogen glimmen als hij spreekt over zijn tijd bij Ajax. Velibor Vasovic, zestig jaar oud, won met Ajax in 1971 in Londen de Europa Cup I. In het kantoor van zijn Associatie voor de Bescherming en Vooruitgang van het Joegoslavische Voetbal hangt een affiche. Ajax, de Gouden Jaren staat er op geschreven. Op de foto houdt Vasovic de trofee omhoog.

Hij is advocaat geworden in Belgrado, maar gaat slechts tien keer per jaar naar de rechtbank. "De rechters zijn gecorrumpeerd door Milosevic. Ze zeggen altijd hetzelfde." Zijn hart ligt bij het voetbal. Daarom heeft hij ook de associatie opgericht. "Het Joegoslavische voetbal is in de uitverkoop gedaan. Het draait alleen nog om geld. Jonge spelers krijgen een tweejarig contract en worden na een jaar verkocht aan het buitenland. Het geld verdwijnt in de zakken van de bestuurders. En onze eigen teams zijn tweederangs."

Daarom ging hij, vijf dagen na de revolutie, bij de Joegoslavische voetbalbond langs. De bond heeft een andere versie. Vasovic klopte inderdaad aan, zegt bestuurslid Nikola Misic. "Want hij wil onze voorzitter worden en ziet zijn kans schoon." Vasovic sprak een uur met de huidige voorzitter. "We denken dat hij de boodschap heeft begrepen", aldus Misic.

Twee dagen later verscheen een andere groep mensen. Ze waren gestuurd door de Democratische Oppositie van Servië (DOS) van de nieuwe president Vojislav Kostunica, zeiden ze, om orde op zaken te stellen. "Wij zijn het crisiscomité." Een werknemer belde voor de zekerheid naar het hoofdkwartier van DOS. Daar bleken ze het crisiscomité helemaal niet te kennen.

"Het was direct duidelijk: dit is een groep van ongeautoriseerde mensen die probeert onze bezittingen in te pikken", aldus de secretaris- generaal van de bond. DOS heeft in een brief aan de federatie geschreven de activiteiten van "dit zelfbenoemde crisisbestuur" niet te ondersteunen.

Voetbal en politiek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in Servië. Partizan bijvoorbeeld. De bestuurders van de club zijn gelieerd aan de partij van ex-president Slobodan Milosevic (SPS) en de partij van diens vrouw, Verenigd Joegoslavisch Links (JUL). De ere- voorzitter van Partizan, benoemd voor het leven, is Mirko Marjanovic. Hij is tevens premier van Servië en de rechterhand van Milosevic.

Politicus en zakenman Marjanovic geeft de macht niet zomaar op. Hij heeft het crisiscomité in zijn onderneming Progres, een van de rijkste bedrijven in Servië, met hulp van particuliere beveiligingsbeamten buiten de deur gezet. En hij zit nog stevig in het zadel bij de voetbalclub Partizan. Slechts een deel van het SPS-bestuur is vervangen.

De supporters pikken dat niet. Ze besloten daarom afgelopen zaterdag de wedstrijd tegen Rode Ster Belgrado te boycotten. Maar de boycot liep al snel uit in een ordinaire voetbalrel; binnen een mum van tijd vlogen stenen en vuurpijlen over de muren van het stadion. Even later wisten de supporters van Partizan met een stormram de deur naar het veld open te breken en renden ze het veld op. De voorzitter van Partizan die de woedende menigte probeerde te kalmeren, kreeg losgerukte stoelen naar zijn hoofd.

De sportredactie van het populaire dagblad Blic denkt dat een deel van de relschoppers, die trouw zijn aan de oude leiding van de club, is aangemoedigd door JUL-leden. "Zij wilden op deze manier de nieuwe leiding van ons land in een kwaad daglicht stellen", aldus sportredacteur Branislav Parovic. De rellen zouden het hebben aangetoond. Ook de nieuwe leider Kostunica zet de politie in tegen het eigen volk, net als zijn voorganger Milosevic.

Partizan is niet de enige club die is gelieerd aan politieke of criminele maffia. Zakenman en paramilitair Zeljko Raznatovic, beter bekend als Arkan, bezat tot zijn liquidatie begin dit jaar een eigen voetbalclub: Obilic. De club bracht het in 1997 uit het niets tot landskampioen, mede vanwege de vele marken van Arkan.

Arkan begon zijn 'voetbalcarrière' begin jaren negentig, als voorzitter van de supportersclub van het nationalistische Rode Ster Belgrado. Onder de supporters van deze club wierf hij veel leden voor zijn Tijgers. Al snel groeiden Arkan en zijn Tijgers uit tot de meest gevreesde paramilitaire eenheid in het voormalige Joegoslavië.

Dat is het probleem van het Joegoslavische voetbal, verzucht Vasovic. Het gaat om geld, macht en aanzien. Het is het speeltje van gecorrumpeerde politici en verveelde rijken, die zich via het voetbal verder verrijken. "Het Joegoslavische voetbal is de spiegel van de oude, Joegoslavische samenleving", zegt een vertegenwoordiger van de voetbalbond. En iedereen weet inmiddels hoe het met die samenleving is afgelopen.

( a d v e r t e n t i e s )