De schuldigen aan de nederlaag spraken na afloop over pech en toeval. Maar was het niet meer het verschil tussen de Nederlandse en de Portugese school van verdedigen die de doorslag gaf?

Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN

ROTTERDAM, 12 OKT. Verdedigen is geen kunst in Nederland, maar een noodzakelijk kwaad. Dit vooroordeel werd gisteravond weer bevestigd in de derde kwalificatiewedstrijd voor het wereldkampioenschap in 2002. Enkele lamlendige acties in de Nederlandse defensie waren de oorzaak van de 2-0 nederlaag tegen Portugal. De schuldigen spraken na afloop over pech en toeval.

Bij het eerste doelpunt van Conceição werden de spelers van Oranje afgeleid door een fluitsignaal vanaf de tribunes. De Engelse arbiter Poll liet doorspelen. De Nederlanders stonden als aan de grond genageld. De Portugezen maakten dankbaar gebruik van de verwarring. Met behulp van Frank de Boer, die zijn benen terugtrok toen Conceição met de bal aan de voet het strafschopgebied naderde en de bal vervolgens ongehinderd in het doel kon schieten.

De aanvoerder van Oranje was zich na afloop van geen kwaad bewust. "Ik kon niet met volle overgave het duel ingaan, omdat er nog een aantal medespelers in de buurt waren", zei de flegmatieke speler. Frank de Boer maakt liever geen slidings of overtredingen. Hij speelde op de Rotterdamse grasmat een veredeld zaalvoetbal. Hij is een verdediger van de Nederlandse school.

Wat een verschil met Couto, de aanvoerder van Portugal. Hij boezemt angst in, met zijn lange haren en zijn gemene tackles. Hij trekt en sleurt aan shirtjes en broeken. Hij is een inspirator voor zijn medespelers, die een gesloten defensie op waarde schatten. Couto trekt zijn benen zelden terug. De speler van Lazio Roma grossiert in gele kaarten. Hij is een verdediger van de Portugese school.

Aan het tweede doelpunt van Pauleta ging een blunder van Reiziger vooraf. De rechtsbenige verdediger stond gisteravond voor de gelegenheid als linksback opgesteld. Vlak voor rust probeerde hij Frank de Boer aan te spelen, maar hij zag Pauleta over het hoofd. De behendige spits van Bordeaux (derde keus in het nationale elftal) profiteerde van een gebrek aan daadkracht bij Frank de Boer. De aanvoerder van Oranje schoot de bal tegen het dijbeen van Pauleta, die daarna geduldig wachtte tot zijn tegenstanders uit positie waren en de bal hard en hoog in het doel schoot. "Pure pech", noemde De Boer zijn klutsbal. "In principe heb ik geen schuld aan de twee goals." Zelfkritiek was gisteravond ver te zoeken in het Nederlandse kamp. De meeste spelers hadden naar eigen zeggen een goede of redelijke wedstrijd gespeeld. De Portugezen kregen nog kritiek voor hun laffe speelwijze. "Wij proberen naar voren te verdedigen, ter hoogte van de middenlijn. Zij hangen met z'n allen voor het hok", zei Reiziger op verongelijkte toon.

Volgens Reiziger was zijn noodlottige balverlies niet te wijten aan de onwennige positie. En toch had een linksbenige linksback de bewuste bal langs de zijlijn naar voren kunnen spelen. Reiziger, ontwijkend: "Een verschrikkelijk moment. Typisch pech voor een verdediger. Een foutje kan cruciaal zijn. Verder hebben we geen kansen weggegeven. Dat is toch een hele prestatie."

Volgens de ondervraagden was de alternatieve opstelling geen oorzaak van de nederlaag. Bondscoach Van Gaal was door een waslijst aan geblesseerde voetballers gedwongen te schuiven met zijn pionnen. Tijdens de wedstrijd moesten Kluivert en Overmars met spierblessures naar de kant. Spierblessures zijn meestal een gevolg van overbelasting, wist Frank de Boer te vertellen.

De recordinternational - hij evenaarde gisteravond het totaal van Winter met 84 interlands - had de lichamelijke ongemakken van tevoren zien aankomen. "Een kwestie van overbelasting na het EK", verklaarde Frank de Boer. "Bij Barcelona hebben we al anderhalve maand geen dag vrij gehad." Volgens clubgenoot Reiziger doen de spelers slechts hun plicht. "De bestuurders zouden moeten optreden tegen de volle kalender."

Het rouleersysteem van de bondscoach was ook een gevolg van aanpassing aan de tegenstander, bevestigde Frank de Boer schoorvoetend. Nederland speelde met een vaste rechtsback (Melchiot) in plaats van een hangende rechtsback (Bosvelt) om het gevaar van Figo in te dammen. En de rechtsbenige Reiziger moest aan de linkerkant de 'binnendoortjes' van Conceição beteugelen. Gezien het geringe gevaar van deze Portugese sterspelers was de aanpassing succesvol. Maar toch. "De wisselingen waren niet bevorderlijk voor het elftal", bevestigde allrounder Cocu, die als enige verdediger van Oranje een vrijwel foutloze partij speelde.

( a d v e r t e n t i e s )