NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

WILFRED TAKKEN
Van de vrouwen van beroemde kunstenaars is Yoko Ono de meest gehate. Ono (67), weduwe van de in 1980 vermoorde popmuzikant John Lennon, zou degene zijn die The Beatles uit elkaar dreef. Fans beschuldigen haar ervan Lennon behekst te hebben, en na zijn dood zijn naam en werk te hebben verkwanseld. De biografische documentaire Oh Yoko tracht het beeld van Ono als 'duistere, boze, verwoestende kracht' te nuanceren.

Oh Yoko drijft mooi mee op de warme belangstelling die deze herfst voor The Beatles en Lennon bestaat. Omkleed met veel publiciteit kwam donderdag het boek The Beatles Anthology uit, de geschiedenis van The Beatles volgens de drie overgebleven bandleden. Verder herdenken we binnenkort dat Lennon zestig jaar geleden werd geboren (9 oktober 1940) en twintig jaar geleden werd doodgeschoten (8 december 1980). Daarenboven dreigde onlangs zijn moordenaar, Mark Chapman, vervroegd vrijgelaten te worden.

Waarom haat iedereen Yoko Ono? Ze kwam op een ongelukkig moment in Lennons leven, eind jaren zestig, toen The Beatles al behoorlijk uit elkaar lagen. Lennon nam haar overal mee naar toe, ook naar de opnamestudio waar zij 'muzikale adviezen' gaf, waarmee zij de hechte eenheid van The Beatles nog meer op de proef stelde. Lennon en Ono zorgden ervoor dat hun hele huwelijk, inclusief seksleven, publiek werd, wat ook een breuk was met het Beatlesverleden: tienerster Lennon moest van zijn manager het bestaan van zijn vorige vrouw Cynthia en kind Julian verborgen houden. Daarnaast speelt jaloezie een rol, iedere Beatlesfan denkt immers een speciale relatie met zijn idool te hebben, en wellicht ook racisme en seksisme. Zoon Sean Lennon stelt in Oh Yoko althans dat zijn Japanse moeder niet geacccepteerd werd omdat ze niet blond en mooi is.

Oh Yoko, genoemd naar één van de vele liefdesliedjes die Lennon voor zijn vrouw zong, slaagt er slechts ten dele in om haar naam te zuiveren. Het programma bevat interviews met zoon Sean en dochter Kyoko, met Julian, zoon van Lennon uit een eerder huwelijk, en met enkele van Ono's vrienden en zakenrelaties. De documentaire weet Ono een iets menselijker gezicht te geven, vooral door te benadrukken dat ze het niet gemakkelijk heeft gehad. Op schokkerige vooroorlogse familiefilmpjes zien we haar als bang kind van een rijke Japanse bankier. Ze kwam in een psychiatrische inrichting terecht, haar ex-man nam haar dochter mee. Daarna kwam nog alle ellende met Lennon, die vreemd ging en ook nog eens voor haar ogen werd vermoord. Oh Yoko toont Ono vooral als een te betreuren vrouw.

Veel nieuws over The Beatles of Lennon bevat de documentaire niet. Ono's dochter Kyoko wordt voor het eerst geïnterviewd, en Lennons minnares May Pang onthult dat Ono haar in 1973 opdracht gaf om een relatie met Lennon te beginnen. Toen Lennon na een paar maanden feesten weer bij Ono terugkeerde, zei hij tegen Pang: "Ik mag weer thuiskomen van Yoko." De ex-Beatle zat duidelijk onder de pantoffel bij Ono.

Hoewel vaker verteld, blijft het verhaal over de moord op Lennon aangrijpend. Ono vertelt dat na de schietpartij de arts in het ziekenhuis vroeg of hij voor de wereldpers Lennon dood kon verklaren. Ono wilde liever nog even wachten: "Door het officieel bekend te maken, zou het de waarheid worden. Ik wilde dat John nog even bleef." Ono verdient medelijden, maar dat is nog geen sympathie.

Oh Yoko zal weinig Ono-haters bekeren. Ono komt in de documentaire buitengewoon onaangenaam over. Ze heeft een kil gezicht dat in de hippiejaren ontsierd werd door een oerwoud van zwart haar, en tegenwoordig door monsterlijk grote zonnebrillen. Bovendien is deze documentaire té positief. Er komt bijna geen tegengeluid in voor. Alleen Julian Lennon klaagt dat Ono een machtsmens is. Ono zegt dat ze dat 'begrijpt' en dat Julian 'pijn' heeft. Het onkritische karakter is een probleem dat alle pogingen van Ono om zich te rehabiliteren doet mislukken. Te duidelijk is haar sterke hand in deze documentaire merkbaar. Ze duldt geen tegenspraak, eist een sterke invloed op alles wat over Lennon en haar wordt gemaakt. Daardoor komt ze in Oh Yoko toch weer over als een dominante ijsheks.

Het uur van de wolf: Oh Yoko, zondag, Ned.3, 19:30-20.27u.

( a d v e r t e n t i e s )