De liefde tussen KLM en dochter Martinair is over. KLM heeft "pure kapitaalvernietiging" gepleegd, zegt Martinair-directeur Van Bochove.

Door onze redacteur MARC SERNE

SCHIPHOL, 28 SEPT. Het zal je moeder maar wezen. Word je al geplaagd door extreem hoge brandstofprijzen, krijg je ook nog eens hevige concurrentie te verduren van je eigenaar. Ziedaar de situatie van Martinair.

De chartermaatschappij leed in de eerste helft van dit jaar 80 miljoen gulden verlies, vooral door de hoge dollar en dure kerosine. Tegelijk kampt het bedrijf met verhevigde concurrentie van KLM en diens Amerikaanse partner Northwest Airlines op een aantal belangrijke bestemmingen in de VS. Dat gevecht met KLM - voor 50 procent eigenaar van Martinair - zou de chartermaatschappij volgens topman Aart van Bochove fors marktaandeel én inmiddels 20 miljoen gulden hebben gekost.

Noodgedwongen heeft Martinair besloten tot een ingrijpende sanering. Het bedrijf maakte gisteren bekend 320 van de 3.000 arbeidsplaatsen te schrappen en de tarieven tot 15 procent te verhogen.

Eind volgend jaar hoopt Van Bochove met Martinair weer uit de verliezen te zijn en break-even te draaien. Wat hem betreft gebeurt dat zonder moeder KLM. Want van die band heeft hij zo langzamerhand meer dan genoeg.

Het zit Van Bochove vooral dwars dat KLM met Northwest Airlines zijn Martinair probeert te verjagen van een aantal 'nichemarkten' waarin KLM eerder weinig brood zag. Martinair vliegt al vijftien jaar op de westkust van de Verenigde Staten en kon daar goud geld verdienen. Maar door het monsterverbond met Northwest Airlines heeft KLM het aantal vluchten op die markt inmiddels flink opgevoerd Martinair in die regio verdrongen. Miami, een andere lucratieve bestemming in de Verenigde Staten, staat eveneens onder druk van de agressieve marktbewerking door KLM/Northwest.

"Als een zo grote partij als KLM/Northwest je van de markt wil drukken, dan kun je dat toch nooit winnen", zegt Van Bochove. "Maar het is voor KLM pure kapitaalvernietiging", vindt hij. Dat heeft hij KLM-voorzitter en Martinair-commissaris Leo van Wijk ook voorgehouden. "We hebben een fors robbertje met elkaar gevochten, maar het helpt allemaal niets. Van Wijk zegt dat hij het niet kan tegenhouden, omdat Northwest dat nu eenmaal wil."

Mede daardoor acht Van Bochove zich niet sterk meer gebonden aan KLM en is hij op zoek naar een andere eigenaar. Zowel KLM als Nedlloyd, die de andere 50 procent van Martinair bezit, heeft daarvoor volgens Van Bochove toestemming gegeven.

"Nedlloyd gedraagt zich in tegenstelling tot KLM wél zoals een goede moeder zich hoort te gedragen", zegt van Bochove "Dat komt omdat Berndsen (topman Nedlloyd, red.) in de scheepvaart een vergelijkbaar proces heeft meegemaakt waarin wij nu met Martinair zitten. Hij heeft veel meer begrip voor onze situatie." Nedlloyd vond, toen de rederij ook diep in de rode cijfers zat, een partner in het Britse P&O.

Binnen KLM gaan weliswaar stemmen op om Martinair geheel in te lijven, maar dat is geen reële optie. De Europese autoriteiten geven daarvoor geen toestemming. Bovendien zou een dergelijke koerswijziging wel erg abrupt zijn; Van Wijk gaf enkele maanden geleden, ten tijde van de - inmiddels mislukte - fusiegesprekken met British Airways, aan Martinair niet langer als kernactiviteit te beschouwen. Van hem mocht het bedrijf een nieuwe eigenaar zoeken.

Toch denkt Van Bochove dat het verbreken van de banden allesbehalve eenvoudig zal worden. Als Martinair op de proppen komt met een partner die aan concurrenten van de KLM is gelieerd - zoals Lufthansa of Air France - zal KLM alles in het werk stellen om zo'n overeenkomst te blokkeren, vermoedt hij. Maar er zijn meer mogelijkheden, volgens de directeur. Ook in de reiswereld wordt begerig naar Martinair gekeken.

( a d v e r t e n t i e s )