Door onze redacteur
ROTTERDAM, 13 SEPT. De krachtige economische groei en de toename van het aantal banen in de jaren negentig in Nederland is niet zozeer te danken aan het poldermodel, maar aan de opmars van vrouwen op de arbeidsmarkt.

Dit schrijft het Sociaal en Cultureel Planbureau in het Sociaal en Cultureel Rapport 2000, dat vandaag aan premier Kok is aangeboden. Het tweejaarlijkse vuistdikke rapport is dit keer grotendeels gewijd aan vergelijkingen tussen Nederland en andere moderne verzorgingsstaten.

De gangbare opvatting in Nederland is dat het Akkoord van Wassenaar in 1982 zorgde voor een ommekeer in de loonontwikkeling en dat daarmee de ruimte werd geschapen voor herstel van de bedrijfswinsten en vervolgens voor economische groei. De SCP-onderzoekers hebben daar ernstige twijfels over. De overgang van sterke loonstijging in de jaren zeventig naar een gematigde loonstijging in de jaren tachtig kan volgens hen voor het grootste deel worden verklaard door de sterke toename van de werkloosheid. Een procent meer werkloosheid drukte de loonstijging met 0,7 procent. Dit was voor 1982 niet anders dan daarna.

De arbeidsdeelname van vrouwen is sinds 1985 spectaculair gestegen, van nog geen dertig procent naar meer dan vijftig procent nu. Het gestegen opleidingsniveau van vrouwen en de toename van kinderopvang blijken die groei niet voldoende te kunnen verklaren.

De onderzoekers houden het er op dat in de jaren tachtig de opvattingen over de rol van de vrouw in het gezin en in de maatschappij zijn veranderd. In 1985 vond 70 procent het werken van moeders met schoolgaande kinderen niet bezwaarlijk, in 1997 was dat 81 procent.

De groei van de arbeidsdeelname van vrouwen zou langs drie wegen kunnen hebben bijgedragen aan de krachtige groei van werkgelegenheid en economie, schrijft het SCP. Ten eerste heeft het Akkoord van Wassenaar geleid tot een sterke groei van deeltijdwerk, flexibeler dan de collectieve arbeidstijdverkorting die de bonden nastreefden. Vrouwen wilden deze banen graag hebben. Ten tweede nam de werkloosheid door de toestroom van vrouwen naar de arbeidsmarkt nauwelijks af. Hoge werkloosheid hield de loonstijging beperkt. Ten derde ging door het deeltijdwerk van vrouwen het gemiddeld gezinsinkomen aanmerkelijk omhoog, wat op zich een bijdrage tot loonmatiging kan zijn geweest.

( a d v e r t e n t i e s )