De vliegveiligheid is bij KLM nooit in het geding geweest, zo concludeerde de commissie Droste gisteren. Maar als KLM geen maatregelen neemt, zijn veiligheidsrisico's "zeer wel denkbaar".

Door ESTHER ROSENBERG

ROTTERDAM, 30 AUG. De technische dienst van de KLM vertoont organisatorische tekortkomingen. De bevoegheden van het technische personeel zijn niet goed geregeld, met name die van de grondwerktuigkundigen. Ook is sprake van 'een structureel communicatieprobleem' tussen hen en de leiding. De technische dienst van de luchtvaartmaatschappij moet daarom stappen nemen om elk risico uit te sluiten. Dat concludeert de Commissie Droste, die bij KLM onderzoek deed naar de werkdruk bij de onderhoudsdienst - in opdracht van de luchtvaartmaatschappij.

De directe aanleiding voor het onderzoek was een brief van een manager van de technische dienst die opschudding veroorzaakte onder het personeel. In die brief deelde de manager zijn onderhoudspersoneel mee dat "onderhoud niet bedoeld is om defecten te vinden", maar om vast te stellen dat het vliegtuig , ,de volgende periode nog veilig mee kan". Dat zou betekenen dat "het niet nodig, zelfs ongewenst is dat tijdens een check alle problemen van het vliegtuig gevonden of verholpen worden."

De druk op de onderhoudsmonteurs bij KLM neemt toe, zo concludeerde ook de commissie. Bij enkele van twaalf onderzochte incidenten heeft de commissie vastgesteld dat de druk zwaar en 'oneigenlijk' was. De veiligheid van de vliegtuigen is echter nooit in het geding geweest omdat de monteurs "hun rug recht hebben weten te houden".

Ondanks de strakke procedures en de vele handboeken blijft het onderhoud van vliegtuigen een kwestie van menselijk inzicht, zegt bestuurder P. Hartman van KLM. Net als de beoordeling van het weer. Wat te doen als een toestel op de baan staat met passagiers erin en er barst een zware storm los?

Een vliegtuig waarvan drie van de vier toiletten kapot zijn kan misschien wel een korte vlucht maken, maar op langere afstanden kan de situatie agressie oproepen en de veiligheid van passagiers in gevaar brengen. Hartman: "De veiligheid is nooit in het geding, een ongeluk is de grootste nachtmerrie van een luchtvaartmaatschappij. De vraag is: hoe interpreteer je een onderhoudsklacht en wie heeft de eindverantwoordelijkheid."

De problemen bij de technische dienst spelen al sinds de jaren tachtig, zeggen de vakbonden, maar KLM zou er nooit voldoende aandacht aan hebben besteed. Volgens Paul Griffioen van de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers komt de spanning op de werkvloer grotendeels voort uit het feit dat de managers aan wie de grondwerktuigkundigen verantwoording moeten afleggen nog nooit of al jaren geen 'vuile werkhanden' hebben gehad. Hartman noemt dit een dooddoener en zegt dat twee van de zeven verantwoordelijken een technische achtergrond hebben.

Hartman geeft toe dat de werkdruk is toegenomen, en niet alleen bij KLM. De internationale overheden hebben bepaald dat alles dat met het onderhoud van een vliegtuig te maken heeft moet worden gedocumenteerd. Sinds enkele jaren moeten de grondwerktuigkundigen dit zelf doen. Ook de arbeidskrapte speelt een rol. De monteurs hebben geen tijd meer om 'lekker te sleutelen' aan een vliegtuig. "We zijn geen vliegclub", benadrukt Hartman. Vooral de oudere generatie zou moeite hebben met de strakke regelgeving en de tijdsdruk en hiertegen in opstand komen. De commissie Droste, onder leiding van bestuursvoorzitter B. Droste van het Nederlands Instituut voor Vliegtuigontwikkeling en Ruimtevaart (NIVR), heeft naar aanleiding van zestig interviews met direct betrokken KLM- medewerkers geconstateerd dat een 'transparante en open communicatie' met de grondwerktuigkunden noodzakelijk is. Als KLM geen maatregelen neemt, zijn " risico's in de veiligheidssfeer zeer wel denkbaar", zei Droste gisteren tijdens de presentatie van het onderzoeksrapport.

De deur stond al open, zegt KLM, en naar aanleiding van het rapport wordt nu een extra overlegorgaan ingesteld waar medewerkers - ook anoniem - met klachten terechtkunnen. De Nederlandse Vereniging van Luchtvaarttechnici (NVLT), KLM'ers die de problemen binnen de technische dienst naar buiten brachten, heeft inmiddels van KLM een spreekverbod gekregen.

Volgens Droste ligt de 'crux' van de problemen in de "attitude" bij KLM: " De deur open zetten is niet genoeg. De grondwerktuigkundigen moeten serieus genomen worden."

( a d v e r t e n t i e s )