De Hongaren vierden gisteren een millennium: gisteren duizend jaar geleden werd Hongarije een staat, een christelijke staat ook nog. Hun heilige koning Stefan werd gisteren, als eerste, óók door de orthodoxe kerk heilig verklaard.

Door onze correspondent Renée Postma

BOEDAPEST, 21 AUG. De Hongaren hebben dit weekeinde uitbundig kunnen dromen van hun illustere verleden en een stralende toekomst. Ter gelegenheid van de viering van het duizendjarig bestaan van het christelijke Hongarije had de regering-Orbán letterlijk alles uit de kast gehaald. Van relikwieën van de heilige koning Stefan I tot over elkaar heen duikelende parachutisten en het grootste en duurste vuurwerk aller tijden. En natuurlijk straatfeesten door het hele land.

"Laat alle Hongaren weten dat we alleen samen grote dingen kunnen dromen. Iedereen moet meedoen, ieders droom is nodig", zei premier Viktor Orbán voor het monumentale parlement in Boedapest. "Met de kracht die we aan duizend jaar hebben ontleend durven we te zeggen dat er een nieuwe Hongaarse droom aanstaande is, een droom van een rijk en sterk Hongarije", aldus de premier in zijn peptalk.

Het was zondag (volgens de overlevering) precies duizend jaar geleden dat Stefan I zich van Rome tot koning mocht laten kronen van het christelijke Hongarije. Met grof geweld had hij de heidenen laten opknopen en Hongarije de wereld van het christendom binnengevoerd. De karakteristieke kroon met het scheefstaande kruis was zijn beloning.

In 1083, na het schisma in de kerk tussen de rooms-katholieken en de orthodoxen, werd Stefan heilig verklaard. Zijn kroon, zwaard, schedel en rechterhand werd felbegeerde objecten in de eeuwenlange machtstrijd in midden Europa. Ze werden de symbolen van het onafhankelijke Hongarije.

De kroon kwam eind jaren zeventig terug uit Amerika waar hij na de Tweede Wereldoorlog terecht was gekomen in een opslagplaats van het leger. De schedel keerde onlangs terug uit Dubrovnik waar hij eeuwenlang in een dominicaans klooster was bewaard.

Tijdens een speciale mis in de Stefanskathedraal in Boedapest werd gisteren het laatste onrecht rechtgezet door de patriach van Constantinopel: ook in de orthodoxe kerk geldt Stefan I voortaan als heilige. Stefan I is daarmee de eerste rooms-katholieke heilige die óók door Constantinopel erkend wordt sinds de kerk in 1054 uit elkaar viel.

In de ochtenduren van deze zondag worden door het hele land speciale 'millenniumvaandels' uitgereikt door hoogwaardigheidsbekleders. In Dunaharaszti staat de zon bijna op zijn hoogst (het is het warmst weekeinde uit de Hongaarse geschiedenis) als een vriendelijke vice- staatssecretaris de gemeente toespreekt. "Waarom dit bijzondere feest? Omdat we de gemeenschapszin en de saamhorigheid van ons Hongaren willen versterken", zegt ze. "Dit vaandel is een permanente herinnering van onze plicht ten aanzien van het vaderland."

Enkele tientallen veelal oudere mensen applaudisseren braaf. Eén van hen draagt de vlag van de extreem-rechtse partij voor Leven en Rechtvaardigheid (MIÉP).

In het aangrenzende Dunavársany gaat het er aanzienlijk vrolijker aan toe. Padvinders, majorettes, jeugdige rijders op vurige paarden en volksdansende Donauzwaben (etnische Duitsers) geven de show kleur. In de schaduw wachten lange tafels met grote hoeveelheden bier.

Het dorp viert altijd feest op de twintigste augustus. Voor het besef doordrong dat dit de verjaardag was van het christelijke Hongarije werd de dag aangegrepen om het oogstfeest te vieren. Ook nu staan overal grote ronde broden, de eerste baksels van de nieuwe oogst. Tijdens het communistische regime gold de twintigste augustus als de dag van de grondwet. Het feesten ging gewoon door.

De centrum-rechtse regering-Orbán heeft dit jaar ten minste acht miljoen gulden uitgegeven om het feest van de heilige Stefan het feest te maken van de Hongaarse identiteit: een christelijke Europees land met een eigen specifieke achtergrond. Vanaf vandaag geldt zelfs een nieuwe wet op de vlag. Alle openbare gebouwen moeten voortaan dagelijks de Hongaarse vlag uitsteken. De vlag moet jaarlijks vervangen worden en iedere drie maanden door het sop gehaald. Wie de nieuwe voorschriften overtreedt kan een boeten krijgen van tegen de duizend gulden.

( a d v e r t e n t i e s )