Door onze diplomatiek redacteur
DEN HAAG, 21 AUG. Nederland moet de regering in Belgrado onder druk zetten via de Verenigde Naties en de Europese Unie, om te zorgen dat de vier in Joegoslavië aangehouden Nederlanders een eerlijk proces krijgen. Ook zouden de Russische en de Griekse regering, die goede contacten met Belgrado onderhouden, kunnen worden gevraagd te bemiddelen.

Deze aanbevelingen staan op een lijst met opties die hoge ambtenaren van Buitenlandse Zaken de afgelopen weken hebben ontwikkeld voor minister Van Aartsen. De vertrouwelijke lijst van mogelijke maatregelen tegen Joegoslavië, twee A-viertjes lang, moet nog door de bewindsman worden goedgekeurd, maar lekte afgelopen weekeinde uit via de Wereldomroep. Volgens een woordvoerder van Buitenlandse Zaken betreurt het ministerie het uitlekken van de mogelijke maatregelen, maar is het tegelijkertijd "ook niet zó erg" dat de "losse gedachten" bekend zijn geworden. "Het gaat niet om een scenario of een plan", aldus de woordvoerder. De grote fracties in de Tweede Kamer hebben herhaald dat zij het zouden toejuichen indien Nederland de druk op Joegoslavië opvoert. Van Aartsen zei vorige week dat hij "alles uit de kast wil halen" om te zorgen dat de vier Nederlanders een eerlijk proces krijgen en om Belgrado internationale regels te laten respecteren, zoals het toelaten van familiebezoek. Vorige vrijdag heeft Nederland in dit verband de Russische regering rechtstreeks om hulp gevraagd.

In de inventarisatie van mogelijke stappen worden verder genoemd: een tragere afhandeling van Joegoslavische visumaanvragen, scherpe kritiek van premier Kok op Joegoslavië in gesprekken met buitenlandse partners, een negatief reisadvies aan Nederlanders voor Montenegro en rest-Joegoslavië en - mocht de zaak helemaal vastlopen - een missie naar Belgrado van oud-ambassadeur H. Wijnaendts, een gepensioneerde topdiplomaat die de Balkan goed kent. De voor zo'n missie in de publiciteit genoemde naam van oud-premier Lubbers komt volgens de woordvoerder van Buitenlandse Zaken niet voor op de lijst. Ook is niet aanbevolen in het uiterste geval de diplomatieke relatie met Belgrado te verbreken, "want dat zou je eigen mogelijkheden juist beperken".

( a d v e r t e n t i e s )