F I L M V O O R A F :
De andere Clint
DANA LINSSEN
Biograaf Richard Schickel noemde
het zonder overdrijven de film die evenveel impact zou hebben op de
carrière van Clint Eastwood als A Fistful of Dollars en
Dirty Harry. De curieuze western-musical Paint Your Wagon
(1969) zou weliswaar meer geld opbrengen dan de oorlogsfilm Kelly's
Heroes en de western Two Mules for Sister Sara, die Clint in
hetzelfde jaar maakte, maar die paar dollars meer stonden een status als
flop niet in de weg.
Het begon al op de eerste dag, toen Eastwood zich bij de Paramount-
studio meldde en de portier hem niet binnen wilde laten. "Clint
Eastwood? Nooit van gehoord!", moet de arme man gedacht hebben.
Vervolgens deden een onevenwichtig script, een topzwaar budget en
miserabele weersomstandigheden de rest. Clint was gecast als romantische
held die tijdens de Californische gold rush in een eigenaardige
menage trois verzeild raakt met zuipschuit Lee Marvin en
nouvelle vague-godin Jean Seberg.
Terwijl op het doek alle aandacht werd opgeëist door een hevig
schmierende Marvin, hadden Eastwood en Seberg vooral buiten de studio
aandacht voor elkaar. Hij werd 'de man die haar hart brak'. Na Paint
Your Wagon zou het met de fragiele Seberg (die in 1979 tragisch zou
overlijden) alleen maar bergafwaarts gaan, betoogde bijvoorbeeld
filmmaker Mark Rappaport in zijn nep-documentaire From the Journals
of Jean Seberg (1997).
Het is echter niet alleen cinefiele nieuwsgierigheid (een zingende
Clint!) of sensatiezucht (waar geven Clint en Jean zich bloot?) die een
blik op Paint Your Wagon rechtvaardigt. Het is alsof de makers al
tijdens het draaien de moed hebben opgegeven en daardoor alle filmwetten
met voeten hebben getreden, waardoor de film nu vooral zo'n verfrissende
en ongecompliceerde indruk maakt. De dialogen over vrouwen zijn lekker
venijnig en bij gebrek aan fonkelende sterren blinken er onverwachte
pareltjes in de modderige massascènes. Toegegeven, de liedjes
zijn hilarisch, maar wel van het weemoedige soort. Als Clint tokkelend
op de gitaar zijn 'I still see Eliza' ten gehore brengt, komt die
beroemde toegeknepen blik hem ook als vermeend treurende minnaar goed
van pas.
Paint Your Wagon (Joshua Logan, 1969, VS), dinsdag, SBS 6,
14.55-17.30u.