F I L M V O O R A F :
De houten klaas en de minnaar
BAS BLOKKER
Het lijkt wel of regisseur
George Stevens Amerika op schaal liet nabouwen voor
Giant. Op grote schaal dan. Texas. De spoorlijn. De huizen, de
koeien. Rock Hudson. De lippen van Elizabeth Taylor. Het zijn de
proporties van overrompelende rijkdom. En dat is precies waar
Giant over gaat. Giant is drieënhalf uur
gecondenseerde soap - Gone with the wind in Texas. Het
wel en wee van de rijke familie Benedict, veehouders. Het begint als
Bick Benedict (Rock Hudson) een paard komt kopen in New England. Hij
rijdt met een stoomtrein door het oude, het groene deel van Amerika.
Het gras ziet eruit als de opplakzoden bij een modeltreinset.
Bij de familie Lynnton vindt Bick niet alleen zijn paard, maar ook zijn
vrouw, Leslie (Elizabeth Taylor). Samen gaan ze naar het gele en lege
Texas. Daar is een zuster die Leslie liever ziet gaan dan komen. Er is
een oude oom die zich over haar ontfermt. Er zijn Mexicaanse bedienden
over wie zij zich ontfermt. Er is een onaangepaste knecht die
haar begeert. En er komen kinderen die juist wel of juist niet aan haar
hangen.
De boeren en het vee moeten wijken voor de olie. De onaangepaste knecht
Jett Rink (James Dean), jaloers op Bick om zijn geld en zijn vrouw,
vindt olie op zijn stukje land en wordt de nieuwe heer en meester in de
streek. De koeien van de Benedicts zijn verdwenen, het land staat nu
vol ja-knikkers. Het was geel, nu wordt het langzaam bruin, de acteurs
grijs.
Al deze verwikkelingen lijken in de regie van Stevens minder belangrijk
dan het reusachtige landschap en de veranderingen die zich daarin
voltrekken. In zijn vorige film, Shane, had Stevens al
laten zien wat hij met kleuren en kadrering kon. Hij zet de natuur naar
zijn hand en het resultaat is opmerkelijker dan wat hij uit zijn
acteurs krijgt. De spelers in Stevens' films zijn vaker vehikels voor
de intrige dan dat ze een zelfstandige psychologie mogen ontwikkelen.
Je ziet het al aan de rolverdeling van Giant. Nu denk je: all-
star cast. Maar daar vertekent de afstand. Rock Hudson was
weliswaar al gewend aan hoofdrollen, maar niet in de belangrijkste
films van die jaren. Terecht, want sinds de eerste film waarin hij iets
mocht zeggen en waarbij de opnames veertig keer over moesten, is hij
een houten klaas gebleven. Mooi, lang, muf.
Elizabeth Taylor zou pas in de tien jaar na Giant een superster
worden, en met evenveel zwier mallotige rollen als Cleopatra aannemen,
als een glansrol als Martha in Who's afraid of Virginia Woolf.
James Dean, die stierf tijdens de opnames voor Giant, is absoluut
de beste hoofdrolspeler. Alle scènes met de jonge Jett Rink zijn
stuwende momenten in de film. Na afloop van Giant zul je je Rock
Hudson vooral herinneren als iemand die met zijn pyjama aan in zijn
eenpersoonsbed ligt te mokken, en James Dean als de broeierige minnaar
met zijn overhemd half open.
Giant (George Stevens, 1956, VS), RTL5, 20.25-0.00u.