World Online reserveerde aandelen voor topmanagers van diverse bedrijven waarmee het internetbedrijf wilde samenwerken. "Lijkt me een heel bedenkelijke manier van zakendoen."

Door onze redacteur MENNO TAMMINGA

AMSTERDAM, 22 JULI. Wat kan nog wel door de beugel bij een beursintroductie en wat niet?

Je werknemers een voorkeursbehandeling geven? Niet met een lagere koers, dat mag niet, die koers is voor alle inschrijvende beleggers gelijk. Maar waarom geen reservering van een aantal aandelen voor het personeel? Moet kunnen. Zij leveren tenslotte een bijdrage aan het toekomstig resultaat. Een voorkeursbehandeling voor klanten? Ligt al wat onduidelijker, maar kan een interessant marketing-instrument zijn.

En privileges voor vrienden en familie? Internetdiensten-aanbieder World Online deed ook dat. Dan wordt het nog schimmiger, zeker wanneer in de categorie vrienden en familie, zoals De Telegraaf gisteren onthulde, ook een aantal topmanagers van Nederlandse bedrijven zit waarmee World Online op dat moment praatte over samenwerking.

Op de lijst van World Online staan de namen van C. van der Hoeven, bestuursvoorzitter van Ahold, C. van Luijk, bestuursvoorzitter van automatiseringsbedrijf Getronics, K. Vuursteen, bestuursvoorzitter van Heineken en J. Blokker, bestuursvoorzitter van het gelijknamige winkelconcern. Van der Hoeven is tevens commissaris bij ABN Amro, een van de twee leiders van de World Online-beursgang, Van Luijk zit bij dezelfde bank in de raad van advies.

"Lijkt me een heel bedenkelijke manier van zakendoen", zegt een jurist die thuis is in de effectenwetgeving. "Die aandelen World Online zijn tum-tummetjes geweest om de verhoudingen te smeren."

"Het lijkt mij een belangentegenstelling", zegt directeur P. de Vries van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), die schadeclaims tegen onder meer World Online en de begeleidende banken heeft aangekondigd naar aanleiding van de dramatische koersval na de beursgang op 17 maart. De koers van de internet-aanbieder is sindsdien met bijna driekwart gedaald.

"Je kunt niet zeggen: deze aandelen zijn een privézaak voor meneer X, en tegelijkertijd is hij de man onder wiens leiding wordt onderhandeld met World Online over samenwerking", vindt De Vries. Ook de namen van de gebroeders J. en D. Wyler staan op de lijst van begunstigden. Een van hen, J. Wyler, werd op 1 maart als commissaris bij World Online benoemd. Als hij aandelen heeft gekocht, had World Online daarvan melding moeten maken bij de "beurswaakhond" Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE) in het kader van de rapportage van transacties van zogeheten insiders. Maar die transacties zijn niet te vinden op de openbare lijst van de STE.

'Hoe netjes zijn we in Nederland?'

Op voorspraak van twee andere commissarissen, V. Bischoff en H. Holterman, zijn kennelijk aandelen voor bevriende partijen gereserveerd. Een opmerkelijke naam is ook die van LG Investments, een beleggingsmaatschappij van L. Goldfarb, die ook directeur is van de beleggingsmaatschappij Baystar, een zakenpartner van World Online oprichtster N. Brink. Zij verkocht drie maanden voor de beursgang tweederde van haar aandelen aan Baystar, die op zijn beurt een deel daarvan direct verkocht tijdens de introductie.

World Online had alle ingrediënten om, zoals dat in de beursfolklore heet, een uitslaande brand te worden met koersen die door het dak gaan. In de onofficiële handel deden koersen de ronde die ver uitgingen boven de introductieprijs van 43 euro. Dit was bijna gegarandeerd gratis geld verdienen. Zo'n 150.000 particuliere beleggers en talloze professionele beleggers wilden aandelen kopen.

Ruim drie maanden later wordt de balans nog steeds opgemaakt. De AEX Effectenbeurs heeft onlangs meer expliciete eisen gesteld aan de informatie in een prospectus. Minister Zalm van Financiën wil een reclameverbod tijdens de inschrijving op aandelen bij een beursgang.

De vrienden- en familieregeling roept volgens juristen en de VEB de vraag op of World Online niet een handigheidje heeft bedacht om de verplichte systematische toewijzing van aandelen aan beleggers te ontwijken. "Dit is absoluut een truc", meent De Vries van de VEB.

"Hoe netjes zijn wij in Nederland", vraagt een advocaat zich af. "Zo wijs je de aandelen toch gewoon aan een vriendje toe."

( a d v e r t e n t i e s )