In de schaduw van geletruidrager Lance Armstrong opereert zijn Amerikaanse zaakwaarnemer Bill Stapleton (35). "Deze Tour is veel meer fun voor Lance dan vorig jaar", zegt de Texaan, tevens een van Armstrongs beste vrienden.

Door Ward op den Brouw

Een film over het leven van Lance Armstrong zal er vrijwel zeker komen. Het idee ontstond een jaar geleden, na zijn overwinning in de Tour. Hoe ver het er mee staat? "It's hot and cold", zegt Armstrongs zaakwaarnemer en goede vriend Bill Stapleton. "De ene dag wil elke filmmaatschappij met ons in zee, de andere dag niemand. Maar dat is Hollywood." De Amerikaanse jurist wil daarmee zeggen dat de ene dag plannen concreet zijn om een begin te maken met een film, de andere dag is er niets meer van over. Tot nu toe is er één serieuze kandidaat om de rol van Armstrong te spelen, Mark Wahlberg, zanger van de voormalige jongensgroep New kids on the block, volgens Armstrongs manager inmiddels een filmster in de Verenigde Staten. Het wordt een bioscoopfilm, geen tv-produktie", zegt Stapleton, die als afschrikwekkend voorbeeld van hoe het vooral niet moet de tv-verfilming van het leven van oud-schaatser Dan Jansen voor ogen heeft. "Schaamteloos." Zo'n tearjerker mag het niet worden. "We konden 600.000 dollar krijgen voor een tv-film, maar dat aanbod hebben we afgeslagen."

Bill Stapleton kent Lance Armstrong van binnen en van buiten. Letterlijk bijna. De 35-jarige jurist was in het najaar van 1996 de eerste aan wie de wielrenner vertelde dat hij kanker had. Hun vriendschap, die voortvloeide uit hun zakelijke relatie, werd in de periode dat Armstrong op de rand van leven en dood leefde steeds hechter. Voor het tweede jaar is Stapleton in de Ronde van Frankrijk een van de mensen in de entourage van Armstrong.

Voor Armstrong is het een uitdaging om in één jaar de Tour en de Olympische Spelen te winnen, zegt Stapleton. In Atlanta won in 1996 Pascal Richard de wegwedstrijd, Miguel Indurain was de snelste in de tijdrit. Indurain had de vijf voorgaande jaren de Tour gewonnen, in het olympische jaar werd hij in Frankrijk onttroond door Bjarne Riis. Stapleton: "Als Lance erin slaagt olympisch kampioen te worden, zal hij pas echt een grote zijn in Amerika. In zekere zin zijn atleten als Michael Johnson en Marion Jones qua aandacht concurrenten voor hem. Het schema is gunstig voor Lance. De tijdrit wordt aan het einde van de Spelen gehouden en dan is het atletiekprogramma voorbij. Dus als hij wint, zal hij erg veel 'coverage' krijgen."

Stapleton beleefde de Olympische Spelen verschillende keren van dichtbij. Eén keer als deelnemer, in 1988 in Seoul. Hij zwom daar de 200 meter wisselslag. Na de selectiewedstrijden in de VS, in augustus dat jaar, stond hij op dat nummer tweede op de wereldranglijst. "Ik was op zijn minst een medaillekandidaat, for sure. Op de Spelen liep het mis, omdat ik tijdens een trainingskamp drie weken daarvoor vijf kilo verloor. Ik kon niet meer op tijd op gewicht komen. Terrible. Mijn tijd bij de trials zou goed zijn geweest voor een medaille, maar ik kwam op de Spelen niet verder dan de halve finales. Een grote teleurstelling. Maar als sportman heb ik nooit het niveau van Lance gehaald. Ik vond het al fantastisch om er bij te zijn."

Stapleton is lid van het uitvoerend comité van het Amerikaanse Olympisch Comité en ging in die hoedanigheid naar de Spelen in Atlanta en Nagano. In Sydney maakt hij deel uit van de Amerikaanse delegatie én zal hij Armstrong begeleiden. Stapleton heeft meer sporters in zijn cliëntenbestand, zoals Armstrongs meesterknecht Tyler Hamilton en sinds kort ook Chris Witty. De Amerikaanse schaatsster is als wielrenster geselecteerd voor de olympische baanploeg in Sydney. De kans bestaat dat Witty in de aanloop naar de Zomerspelen met Armstrong gaat trainen.

Na zijn rechtenstudie ging Stapleton in Austin aan de slag bij een groot advocatenkantoor. Hij begon al snel een eigen bedrijf. De eerste klant van wat nu Capital Sports Ventures heet, eind '94, was zwemmer Tom Jager, tot voor kort wereldrecordhouder op de 50 meter vrije slag. Een half jaar later, in juni 1995, ging Armstrong met Stapleton in zee.

"Ik had nauwelijks klanten, heel weinig ervaring en ik moest het opnemen tegen grote bedrijven. Leigh Steinberg is een hele bekende agent in de VS. Hij vertegenwoordigt bijna alle football-quarterbacks. En Lance koos voor mij. I think he was crazy. Hij vond het de moeite waard om de gok te nemen. Bovendien zat hij ook niet voor altijd aan me vast. Als ik m'n werk niet goed doe, kan hij me ontslaan. We hebben een contract, tot 2005, maar zoals dat voor elke sporter geldt bij ons geldt kan hij er elk moment van af." Allereerst moest Stapleton er voor zorgen dat Armstrong een sponsorovereenkomst met Nike kreeg. "De reclame die zij maken en de sporters die eraan verbonden zijn, zijn de beste. En daar wilde Lance ook bij horen. Ze hadden nog geen wielrenners in hun pakket en wij hebben ze ervan overtuigd dat Lance een belangrijke sportman was en iemand die ze goed zouden kunnen 'marketen'. Inmiddels hebben ze een paar schitterende campagnes met hem gemaakt." Aanvankelijk had Armstrong een betrekkelijk klein contract bij Nike, voor minder dan 100.000 dollar per jaar. Na zijn Tourzege van '99 werd het contract bijgesteld, tot 2004. Volgens welingelichte bronnen gaat het om een half miljoen dollar per jaar.

Vorig jaar verscheen Armstrong na de Tour in de ontbijtprogramma's van de drie grote tv-maatschappijen en hij zat in vrijwel alle grote talkshows in de VS. Dit jaar zal het niet anders zijn, zegt Stapleton. "Ze willen hem allemaal terug. En deze week staat hij op de cover van Sports Illustrated. Nog voordat hij de Tour gewonnen heeft.

Win or lose, ze hebben het gewoon gedaan. Voor ons is dat ongelooflijk belangrijk."

Waarom haalde Armstrong na zijn Tourzege van '99 de voorpagina niet? "Volgende week verschijnt Sports Illustrated niet, als enige week in het jaar. Dat was ook vorig jaar na de Tour het geval. Over twee weken maken ze een dubbelnummer. Nu besloten ze hem al deze week voorop te zetten, op donderdag, nog voor de afloop van de Tour. En over twee weken staat hij ook weer op de cover van het dubbelnummer. Waarom dat zo belangrijk voor ons is? Omdat Sports Illustrated het meest invloedrijke sportblad in de Verenigde Staten is. Very, very important. De cover van Sports Illustrated is een statussymbool voor Amerikaanse sportmensen."

Met een zakenvliegtuig van Nike werd Armstrong vorig jaar na de Tour naar de VS gevlogen, voor de tv-shows, een bezoek aan Nike-town in New York en Wall Street. Slechts zestien uur was hij op Amerikaanse bodem, vervolgens vloog hij terug naar Europa om z'n gele trui te laten zien in de en goed betaalde criteriums. "Deze keer zal hij na de Tour iets langer in de VS zijn. Dinsdag vliegen we naar New York en daar doet hij de volgende dag alle New York-media, donderdag doet hij hetzelfde in Los Angeles, vrijdag is er een parade in Austin en zaterdag komt hij terug naar Europa, om te trainen. Lance heeft absoluut geen idee wat hem te wachten staat in de VS. De belangstelling is veel groter dan vorig jaar. Hij zal weer opkijken."

In tegenstelling tot vorig jaar laat Armstrong de criteriums aan zich voorbijgaan. Op 7 augustus hervat hij z'n wedstrijdprogramma, als voorbereiding op Sydney. Volgend jaar zal hij er op de criteriums weer bij zijn, nu is dat onmogelijk." In de Tour wordt druk gespeculeerd over het aantal jaren dat Armstrong nog zal wielrennen. "Het enige dat ik zeker weet is dat hij er volgend jaar weer bij is", zegt Stapleton.

Een belangrijk verschil met de Tour van '99 is volgens Stapleton dat niemand Armstrong nu van dopinggebruik beschuldigt. "En dat is mooi meegenomen. Hij heeft een betere relatie met de media, hij is ook meer ontspannen en opgewekter, beter toegankelijk. It's more fun. Behalve dan die ene dag, bij de beklimming van de Joux-Plane, toen hij blokkeerde omdat hij niet gegeten had. Dat had niet mogen gebeuren en daar heeft hij veel van geleerd. Dat zal hem niet meer overkomen. Hij vertelde me dat hij erg bang was op de Joux-Plane. Later realiseerde hij zich dat de Tour voor hem voorbij was geweest als het aan de voet van de berg was gebeurd. Op het moment zelf was hij bang dat hij de gele trui zou kwijtraken, omdat hij niet wist hoe snel de renners voor hem de berg opgingen. Hij wist alleen hoe slecht hij zelf was en dat hij nog een steil stuk te gaan had. Gelukkig bleef het tijdverlies beperkt. Al het werk dat hij in de eerste twee weken had gedaan en die hem een ruime voorsprong opleverde, betaalde zich die dag uit. Op de Hautacam heeft Lance de Tour gewonnen."

Het succes van Lance Armstrong is ook dat van William J. Stapleton III, zoals de manager voluit heet. "De beste vraag die Lance vorig jaar na zijn Tour-overwinning kreeg kwam van Sam Abt, van de Herald Tribune. Die vroeg hem hoe het voelde om zoveel mensen gelukkig te maken. Lance heeft mij erg gelukkig gemaakt. We waren al goede vrienden voordat hij kanker kreeg en ik heb veel krediet gekregen door dicht bij hem te blijven toen hij ziek was.

"Maar dat was voor mij vanzelfsprekend. Hij had hulp nodig. Ik heb toen geen berekende zakelijke beslissing genomen, zo van, als ik nu bij hem blijf en hij wint de Tour nog eens, dan kan ik een hoop geld verdienen."

Geen moment heeft Stapleton gedacht dat Armstrong de strijd zou opgeven. "Maar op de dag dat hij zijn hersenoperatie onderging, hebben velen van ons gedacht dat hij dood zou kunnen gaan. He looked really, really bad..." Voor het eerst valt er een ongemakkelijk stilte tijdens het vraaggesprek.

Toen Armstrong na zijn ziekte weer ging fietsen, bij US Postal, scheelde het weinig of hij had een punt achter zijn carrière gezet. "Na Parijs-Nice van '98 hadden we een bespreking bij mij op kantoor. Lance, zijn vrouw Kristin en ik. Het stond voor hem vast, hij zou stoppen. We hebben toen een soort tactiek uitgedacht om hem toch op de fiets te houden en hem in elk geval een laatste wedstrijd te laten rijden, in de hoop dat hij in de tussentijd van gedachten zou veranderen. En dat heeft hij gedaan."

Het contract van Armstrong bij US Postal loopt tot en met volgend jaar. "Daarna is alles mogelijk", zegt Stapleton. Met andere ploegen is nog niet gesproken. "US Postal is een Amerikaanse ploeg en omdat ze Lance hebben aangetrokken na zijn ziekte is het niet alleen een kwestie van geld. Maar Lance is nu meer waard dan toen we het contract hebben getekend."

Mocht Armstrong stoppen met wielrennen, dan blijft Stapleton waarschijnlijk aan zijn zijde. "Dan krijgt hij meer tijd voor andere dingen, zoals speeches. En dan heeft hij nog steeds een zaakwaarnemer nodig."

( a d v e r t e n t i e s )