De spanning is te snijden in het Noord-Franse plaatsje Givet. Werknemers van de failliete fabriek Cellatex stortten uit woede over hun ontslag zwavelzuur in de Maas.      Door ANNEMARIE VAN DER TUIJN

GIVET, 19 JULI. "Natuurlijk moeten ze vechten voor hun brood. Zou u na 45 jaar trouwe dienst met lege handen vertrekken?" De 69-jarige Roger woont al meer dan vijftien jaar tegenover het asgrauwe Cellatex-gebouw, een textielfabriek in het Noord-Franse grensplaatsje Givet (7.500 inwoners). Hij heeft begrip voor de actie van de gedupeerde werknemers. De woedende arbeiders stortten afgelopen maandag 5.000 liter rood zwavelzuur in een riool, dat in verbinding staat met de Maas. Ook dreigden zij de fabriek, waar giftige en brandbare stoffen zijn opgeslagen, op te blazen. De toegesnelde brandweer heeft de verspreiding van het zwavelzuur inmiddels onder controle, maar zegt het eventuele opblazen niet te kunnen voorkomen. "We kunnen nu niets anders doen dan de situatie in de gaten houden."

De textielfabriek Cellatex is failliet, en de 153 werknemers, bijna allemaal afkomstig uit Givet, zijn zonder pardon op straat gezet. Ze zijn woedend over de manier waarop ze zijn behandeld en eisen nieuwe banen van de Franse overheid tegen eenzelfde salaris en een uitkering van 150.000 franc (bijna 50.000 gulden) per persoon.

De eerste onderhandelingen tussen de werknemers en de Franse autoriteiten zijn maandagavond mislukt, waarop de werknemers dreigden de boel op te blazen.

Vanavond hebben in het iets zuidelijker gelegen Charleville opnieuw gesprekken plaats tussen beide partijen. Martine Aubry, minister van Werkgelegenheid en Sociale Zaken, wenste nog niet op de situatie vooruit te lopen. "Zolang er geen oplossing is, laat ik me er niet over uit. Maar ik ben ervan overtuigd dat in deze situatie de noodkreten van de werknemers moeten worden gehoord."

Jean-Pierre Chevènement, minister van Binnenlandse Zaken, was heel wat minder toeschietelijk. "We moeten ons niet laten chanteren", zei hij gisteravond voor de Franse televisie. "Het is onacceptabel dat zij de bevolking van Givet in gevaar brengen, dat moeten ze goed begrijpen."

Volgens burgemeester Alain Vandevelde van Givet is het gevaar voor de lokale bevolking inmiddels geweken. "Nee, ik ben niet bang voor een catastrofe. De vervuiling is onder controle, maar we hebben het dan wel over een verwaarloosbare hoeveelheid zwavelzuur per vierkante meter, al lijkt het veel, 5.000 liter."

'Opblazen niet in hun eigen belang'

Ook voor een ontploffing vreest de burgemeester niet. "Bijna alle werknemers wonen hier in Givet. Hier staan hun eigen huizen, wonen hun eigen gezinnen. Die zullen ze heus niet in gevaar willen brengen. Nee, ik verwacht niet dat ze de daad bij het woord voegen. Maar mocht er iets gebeuren, dan staan we klaar om in te grijpen."

Ook Vandevelde heeft begrip voor het standpunt van de ontslagen arbeiders. In Givet ligt de werkloosheid met 22 procent van de beroepsbevolking al erg hoog, en daar komen nu in één klap nog eens 153 mensen bij. "Er is hier in de regio bijna geen werk te vinden", weet de burgemeester. "Bovendien werkten er bij Cellatex een heleboel vrouwen. Het zal bijna onmogelijk zijn om hen in een andere fabriek aan het werk te helpen."

De verantwoordelijkheid voor de gespannen situatie in zijn stad legt Vandevelde neer bij de Franse regering. "Er ligt al dertien maanden lang een dossier klaar over de situatie van de fabriek. De oplossing voor dit conflict ligt in handen van de overheid. Maar niemand wil kennelijk de verantwoordelijkheid nemen."

De fabriek Cellatex lag er vanmorgen verlaten bij. De werknemers hebben zich onder leiding van vakbondsleider Christian Larose naar Charleville begeven. Larose kwam gisteravond in Givet aan om de gemoederen te bedaren. "We moeten de verzekering krijgen dat de salarissen ten minste twee jaar worden doorbetaald", liet hij gisteren weten. Larose vindt de eisen van de werknemers acceptabel. "Men heeft de situatie en de wanhoop in Givet al lang genoeg onderschat."

De textielvakbond roept de bevolking op om vanavond voor de poorten van de Cellatex te protesteren. Het merendeel van de bevolking van het Franse grensplaatsje steunt de acties van de fabrieksarbeiders. Robert Dejeux heeft vertrouwen in een goede afloop. Minder overtuigd zijn de Belgische autoriteiten. "Er wordt gepraat en gepraat, maar tot nu toe zijn we er nog niets mee opgeschoten", aldus een Belgische politiefunctionaris vanmorgen. De Belgische politie en brandweer beperken zich tot het controleren van de toegangswegen aan Waalse zijde. "En als het moet, grijpen we in."

( a d v e r t e n t i e s )