NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA
S e l e c t i e
Televisie
Radio
|
B E E L D :
Etnische schulp
Maarten Huygen
Irrelevantie van sociale afkomst
en etniciteit is een jaren-zestig-gelijkheidsideaal dat ik nog koester.
Ik heb een paar jaar geloofd dat het echt mogelijk was. Wat een zege
dat we sinds de jaren zestig van de knechtende zuilen af zijn.
Helaas is de etnische schulp daarvoor in de plaats gekomen, ook in Nederland.
Er zijn minder leuke kanten aan Friezigheden als Simmer 2000
maar dan voor de daar woonachtige Nederlanders die geen Fries spreken.
Die zijn immigrant in eigen land. Ze horen er minder bij dan de Friezen
die 45 jaar geleden naar Canada waren vertrokken. Daar zou ik wel eens
een reportage over willen zien naast al die nationale vertedering. Van
veel tragischer proporties zijn de Amerikaanse verhoudingen tussen zwart
en blank. De 400 jaar oude geschiedenis van slavernij en segregatie
blijkt niet in een paar generaties af te schudden. Op dinsdagavond
loopt er een prachtige tiendelige Britse documentaireserie over een
raciaal gemengd Amerikaans gezin, An American Lovestory. De
zwarte man en blanke vrouw waren vroeger idealistisch getrouwd. In de
provinciale omgeving van Ohio werd hun liefde niet geaccepteerd maar in
het grote New York wel. Ik heb bewondering voor deze mensen met heldere
principes zonder politiek correcte clichés. De vrouw is
accountant en de man verkeert als redelijk bekend gitarist met een
prachtige blues-bariton in het raciaal gemengde jazz-milieu. Maar voor
de oudste dochter, Cicily, kwam in de studententijd de rassenkwestie
weer helemaal terug. De zwarte studenten namen het haar kwalijk dat ze
met blanke studenten omging en dwongen haar te kiezen. Maar het laatste
wat ze wilde was afstand doen van één van haar ouders. Ze
voelt zich gemengd, zegt ze, maar voor de Amerikanen geldt ze als
zwart. De etnische kwestie kwam tot uitbarsting bij Cicily's
universitaire studieverblijf in Nigeria samen met andere Amerikanen waar
gisteren verslag van werd gedaan. De zwarte studenten vormden een eigen
aparte groep en zetten zich af tegen de blanken. Ze vereenzelvigden zich
eerst met de Nigerianen maar werden zwaar teleurgesteld toen ze in het
restaurant telkens na de blanken werden bediend. Racisme is geen
exclusief blanke zaak, bleek hen. Cicily werd door haar zwarte
medestudenten voor "overloper" uitgemaakt. Ze viel in de armen van de
onbevangen Nigeriaan Tony. Die verbaasde zich over de blank-zwarte
tegenstellingen tussen de studenten. "Een goede blanke bestaat niet",
leest Tony in een zwart studentenblaadje. "Als blanken dat lezen, laait
hun haat weer op", was zijn verbaasde conclusie. Cicily zou zich ook
hebben verbaasd over de details van de Nigeriaanse stammenstrijd maar de
Amerikanen waren bij die studiereis erg met zichzelf bezig. Interessant
was de giechelige wijze waarop de ongelukkige Cicily met haar
medestudenten sprak. Achter haar hinnikende lach ging haar ergernis
schuil. Geforceerde vrolijkheid in gezelschap past bij de studententijd.
Ook door zulke details is de documentaireserie interessant. Eerder op de
avond zag ik op het avondnieuws Turkse gesluierde vrouwen die
juist uit hun etnische schulp wilden kruipen. In helder Nederlands
eisten ze gedesegregeerd onderwijs. Hun kinderen leerden geen goed
Nederlands in de vrijwel geheel door Turkse kinderen bevolkte openbare
school. Dit was de andere kant van segregatie, de dwang van buiten om
apart te blijven. Massale immigratie die alleen door segregatie politiek
aanvaardbaar blijft. De grote aantallen houden de tweede generatie
Turken en Marokkanen in de eigen groep gevangen. Dat was te zien in het
portret van een oude speeltuinvereniging in de Amsterdamse Indische
buurt in Het Andere Gezicht. Kleine kinderen spraken in de eigen
etnische taal met elkaar. Hun Nederlands had een sterk Turks of
Marokkaans accent, terwijl ze hier waren geboren. Ik vroeg me af of dat
twintig jaar geleden zo in die speeltuin zou zijn gegaan. De etnische
schulp als gevangenis.
|
NRC Webpagina's
19 JULI 2000
( a d v e r t e n t i e s )
|