Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN
HAUTACAM, 11 JULI. Het regende gisteren pijpenstelen in de Pyreneeën, tot grote opluchting van Lance Armstrong. Als Texaan is hij gewend aan zonneschijn. Als wielrenner heeft hij baat bij gure omstandigheden. Schijnbaar moeiteloos reed hij zijn rivalen uit het wiel. Met machtsvertoon veroverde hij de gele trui. Armstrong legde in de tiende etappe van de Tour de France de basis voor prolongatie van de titel. Zelf hield hij een slag om de arm. "Ik heb geleerd nergens op te rekenen", zei de gewezen kankerpatiënt.

Armstrong nam een grote voorsprong op zijn concurrenten. De Duitser Jan Ullrich, de Zwitser Alex Zülle, de Fransman Richard Virenque, de Italiaan Marco Pantani en de Spanjaard Fernando Escartin zijn na de eerste bergetappe tot outsider gemanoeuvreerd. Als de voortekenen niet bedriegen, strijden zij de komende tien wedstrijddagen om de tweede plaats. De neutrale toeschouwer had zich een ander koersverloop voorgesteld. Maar de Tour heeft weer een patron, een leider die geen tegenstand duldt.

De 28-jarige Armstrong is momenteel de beste klimmer en de beste tijdrijder van het wielerpeloton. Zelfs de gevreesde Mont Ventoux, die komende donderdag op het programma staat, boezemt hem geen angst in. Tijdens de Dauphiné Libéré maakte hij vorige maand veel indruk op de steile, winderige berg. Armstrong heeft een haat- liefde-verhouding met de Mont Ventoux. "Hij houdt niet echt van mij, dus houd ik niet echt van hem."

In de afdaling van de Soulor moest hij gisteren denken aan zijn valpartij van twee maanden geleden. Bij droog weer kwam hij op hetzelfde parcours ten val. Een lichte hersenschudding was het gevolg. Zijn voorbereiding op de Tour leek verstoord, maar Armstrong bleef de rust zelve. Hij prefereerde oefenrondjes boven rittenkoersen, volgens zijn ploegleider Johan Bruyneel een logisch gevolg van zijn maniakale trainingsijver. "Ik kon vroeger ook goed afzien, maar nog niet vijftig procent van wat Lance laat zien", zei de oud-prof in Het Parool.Armstrong heeft het leven leren relativeren tijdens zijn slopende ziekte. Het heethoofd is laconieker geworden. Hij is aan de dood ontsnapt en beschouwt zijn triomftocht als een extraatje. Op de fiets is hij fanatieker dan ooit tevoren. Hij maakt grondig studie van het materiaal en wordt door zijn mecaniciens gekscherend Mister Millimeter genoemd. Hoe lichter de fiets, hoe harder hij trapt. Hij heeft een speciaal frame laten ontwerpen voor de Tour.

En hoe lichter het lichaam, hoe groter de winstkansen. Armstrong weegt tien kilo minder dan vier jaar geleden, toen hij bekend stond als een krachtpatser die in het middelgebergte kon uitblinken maar in het hooggebergte weinig te zoeken had. De weegschaal is een doorslaggevende factor in het cyclisme, maar Armstrong waakt voor een te laag vetpercentage. "Wat je door gewicht verliest, mag je niet aan kracht verliezen", luidt de les van Bruyneel.

De Belgische ploegbaas heeft hem vorig jaar met een lichtere versnelling leren trappen. Om zo veel mogelijk kracht te zetten, moet hij zo lang mogelijk in het zadel blijven zitten. Op deze manier heeft het broze gestel minder te lijden.

Alsof hij thuis op een hometrainer zat, zo soepel pedaleerde Armstrong gisteren. Met enkele flitsende demarrages verraste hij de concurrentie. Zülle en Pantani probeerden aansluiting te vinden, maar zij moesten bij de beklimming van de Hautacam hun meerdere erkennen. Virenque en Escartin werden voorbijgereden alsof zij stil stonden. Ullrich kon de zware versnelling niet snel ronddraaien en reed in een langzaam maar gelijkmatig tempo naar de finish. Met een achterstand van ruim vier minuten is hij op papier de naaste belager van Armstrong.

Ullrich heeft een hekel aan winterse omstandigheden, net als de knechten van US Postal. Zij reden bij de beklimming van de Aubisque nog in het voorste gelid. Ze hielden hun kopman uit de wind en maakten dezelfde homogene indruk als vorig jaar. De schijn bedroog. Armstrong was in de slotfase op zichzelf aangewezen en leek in het nadeel ten opzichte van de collectieve kracht van Kelme en Banesto. Beide ploegen hadden een aantal renners van voren zitten. De Spanjaard Javier Oxtoa wist ternauwernood uit de greep van Armstrong te blijven.

De Amerikaan lijkt dit jaar sterker dan vorig seizoen, toen hij al verbazing wekte door zijn toegenomen klimcapaciteiten. Hij heeft ook meer zelfvertrouwen gekregen. Hij heeft bewezen dat een zware wielerronde op zijn lijf geschreven is. Hij heeft munt geslagen uit zijn bizarre levensloop en een bestseller geschreven. Zijn werkzaamheden voor een kankerfonds vormen geen beletsel voor zijn wielercarrière. Sterker nog: door de ziekte heeft hij meer liefde voor het métier gekweekt. "Ik geniet van elk uur dat ik op de fiets zit. Vroeger was wielrennen een vak. Nu is het een hobby."

De Spanjaard Javier Otxoa heeft gisteren op heroïsche wijze de tiende etappe in de Tour de France gewonnen. De renner van de ploeg Kelme ging in de natte en koude Pyreneeën ongeveer 155 kilometer aan de leiding. Otxoa sloeg een kruisje onder het finishdoek. Hij is de nieuwe leider van het bergklassement.

Otxoa reed in de vlakke aanloop in een kopgroep met de Fransman Jacky Durand en de Belg Nico Mattan. Deze medevluchters reed hij respectievelijk op de Col de Marie-Blanque en de Col d'Aubisque uit het wiel. Aan de voet van de beklimming van de Hautakam had Otxoa nog acht minuten voorsprong op een grote groep achtervolgers. De Amerikaan Lance Armstrong kwam uiteindelijk 42 seconden tekort om de moegestreden koploper te passeren.

De 25-jarige Otxoa is net als de meeste Spaanse wielrenners van Baskische afkomst. Hij reed bijna een thuiswedstrijd tussen Dax en Lourdes. Duizenden streekgenoten waren de Franse grens overgestoken om de Baskische renners aan te moedigen. Otxoa had nooit eerder een profzege behaald. In 1996 werd hij Spaans kampioen bij de amateurs. In 1997 werd hij beroepsrenner.

De Belg Frank Vandenbroucke heeft de strijd moeten staken in de eerste bergetappe. Hij stapte tijdens de beklimming van de Marie-Blanque in de bezemwagen. Vandenbroucke, een van de grootste talenten in het peloton, beleeft in sportief opzicht een rampzalige periode. Hij brak vorig najaar tijdens het wereldkampioenschap zijn pols. Dit voorjaar viel hij van de trap en kreeg hij last van zijn knie, een euvel dat gisteren weer de kop op stak.

( a d v e r t e n t i e s )