NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Youp van 't Hek in gesprek met een 39-jarige fan die aan ongeneselijke longkanker lijdt. Op harde stoelen middenin het lege Romeinse Pantheon, zodat het leek op een begrafenisdienst vooraf.

De patiënte, Philo Ongering, was voor dit NCRV-programma gevraagd en had Van 't Hek als gezelschap gekozen omdat hij "wel hard dingen op zijn kant kan zetten, maar nooit zonder respect". Met dat "nooit zonder respect" zullen slechts weinigen het eens zijn. Ongetwijfeld had hij als kijker menig harde grap gemaakt. Maar, zo tegenover de persoon zelf, zat hij zenuwachtig aan zijn haar te plukken, soms ging zijn gezicht schuil achter zijn handen. Hij moest haar ondervragen en tegelijkertijd voldoen aan de verwachtingen van het clownschap. Hij probeerde met zijn sardonische, hese stemgeluid wat galgenhumor, want zij wenste ondanks de zware omgeving geen plechtigheid. "Wel een goeie. Het is niet, ik ga naar Ajax maar ik ga dood", zei hij. Dat ze in een cabriolet reed, vond hij wel handig voor een longkankerpatiënt "zodat je een beetje frisse lucht hebt". Hij vroeg zich af waarom ze niet naar het Big Brother-huis was gegaan, want dan had ze kunnen zeggen, doe maar gek, want ik ga toch dood. Zij lachte dan kucherig. Vele vrienden stonden op haar antwoordapparaat maar die kon ze niet allemaal te woord staan, vertelde ze. 's Avonds was ze echt moe van schijnbaar gewone ervaringen, want zo vlak voor de dood "is een vogeltje niet meer gewoon maar een vogeltje". Met al die vrienden zou ze haar veertigste verjaardag vieren als ze die nog haalde. Het gesprek werd in januari opgenomen en volgens het naschrift heeft ze dat verjaardagsfeest, eind april, kunnen vieren. Haar zus, nog steeds bevriende ex-man en familieleden vertelden over het verwerken van de schok. Haar eigen relaas was tamelijk zakelijk, zonder zelfbeklag. Dat is ook weer uit de tijd. Door een actief persoon, middenin haar leven, kan de dood niet machteloos tegemoet worden getreden maar het wordt een zelf gestuurde design-dood.

Door dat Pantheon moest ik denken aan de klassiek-Romeinse miljardair Trimalchio die volgens de schrijver Petronius zijn eigen begrafenis ensceneerde. Springlevend lag hij in zijn kist te luisteren naar het geween van zijn familie, vrienden en personeel. Dat verhaal heeft vroeger op school indruk op me gemaakt. De logica was ijzersterk, want eenmaal dood heb je niets aan een mooie begrafenis. Waarom zou je als je toch het geld en de gelegenheid hebt niet een generale repetitie organiseren zodat je er wel van kunt genieten?

Trimalchio is nooit geëvenaard. Zoveel macht over hun personeel hebben alleen nog miljardairs uit arme landen en die zijn voor zover bekend nog niet op het idee gekomen. Wel hebben bekende persoonlijkheden hun ziekte en sterven op het beeldscherm aangekondigd en geanalyseerd. Dit jaar nog een reportage over de dood van Dirk Kuin, presentator van Opsporing Verzocht. Achteraf zoek ik daar niet zoveel achter. Ik stel me voor dat de camera voor Kuin een welkome afleiding bood. Hij mocht tussendoor telkens terug naar zijn oude stiel om verslag uit te brengen. Toen hij eraan begon, wist hij niet dat zijn kanker ongeneeslijk was.

Internet biedt de mogelijkheid van het sterven voor de webcam waar Timothy Leary in is voorgegaan. Dit medium is meer doelgroepgericht dan televisie en zal vaker worden gebruikt. Nadeel lijkt me dat de mensen uiteindelijk niet als patiënt of als stervende willen worden herinnerd maar van het unieke leven daarvoor, want sterven en dood maken iedereen gelijk.

Met de titel van de uitzending gisteren Niemand weet hoe laat het is, wil de NCRV iedereen het 'memento mori' inprenten. Niet als christelijk idee, Ongering gelooft niet in God of een leven na de dood. De NCRV zoekt het nu in grenservaringen. De stichting Korrelatie staat na de uitzending klaar met hulpverlening voor kijkers. Helaas storten NCRV-programmamakers zich ook in allerlei bijgeloof. Maar Ongering deed niet in druïdes en de dood is niet fictief.

( a d v e r t e n t i e s )