ASTERIX TEGEN DE globalisering. Zo kan het proces tegen de Franse activist José Bové voor de rechtbank van Millau het beste worden gekenschetst. Een jaar geleden vernielden tien activisten onder zijn leiding daar een McDonald's- restaurant en vorige week stonden ze terecht. Millau, een stadje in het midden-zuiden van Frankrijk, was ter gelegenheid van het proces veranderd in een verzamelplaats van de internationale strijd tegen de globalisering in het algemeen en tegen de Amerikaanse cultuur van junkvoer in het bijzonder.

José Bové is een fenomeen, een besnorde Gallische held die het opneemt tegen de imperiale heersers in de wereld. Een verklaard anarchist, een schaapherder, een voorvechter van Roquefort-kaas uit zijn streek. Mediageniek, vriendelijk, de gesel van de globalisering en tegenstander van genetisch gemanipuleerd voedsel. De leider van een boerenbeweging die nu eens níet opkomt voor de belangen van de grootschalige Franse agro-industrie, maar voor de ambachtelijke kleine boeren. Zijn tegenstanders zijn McDonald's, de Wereldhandelsorganisatie ( WTO), het Internationale Monetaire Fonds, de Wereldbank met daarachter de Verenigde Staten. Hij combineert Franse anti-Amerikaanse sentimenten, zoals protest tegen de Amerikaanse strafheffing op de import van Roquefort, met verzet tegen kernenergie, multinationale ondernemingen en uitbuiting van de Derde Wereld.

IN SEATTLE, DAVOS en Washington, waar het afgelopen jaar gedemonstreerd werd tegen globalisering, was José Bové aanwezig. In Millau waren zijn medestanders toegestroomd: een bonte beweging tegen de staat, tegen het grote bedrijfsleven, voor de kleinschaligheid en het milieu. De Groenen, de vakbonden en de orthodoxe Franse communisten steunen hem. Aangemoedigd door een popconcert en gratis openbaar vervoer trok het proces in Millau afgelopen weekeinde net zoveel bezoekers als de finale Frankrijk-Italië in de Rotterdamse Kuip.

Hier is meer aan de hand dan folklore. Bové verpersoonijkt een maatschappelijke stroming die aan kracht wint, namelijk verzet tegen wat gemakshalve kan worden samengevat met het begrip globalisering. Onder deze vlag gaan de, onderling tegenstrijdige, doelstellingen van de participanten schuil - bescherming van banen, bestrijding van ecologische afbraak, verzet tegen technologische vernieuwing, afkeer van bureaucratische instituties, omarming van kleinschaligheid en hang naar een onthaaste, arcadische samenleving. Maar dit amalgaam van wenselijkheden vormt juist het bindende element: Frankenstein-voedsel wordt gemaakt met milieu-onvriendelijk geproduceerde, genetisch gemanipuleerde grondstoffen door multinationale ondernemingen, die ambachtelijke producenten en arme boeren de nek omdraaien en die de wereld veroveren omdat de WTO, het IMF en de Wereldbank vrijhandel en liberaal kapitaalverkeer opleggen aan arme ontwikkelingslanden.

DE OPENING VAN gesloten economieën brengt veel meer voordelen dan nadelen met zich mee, slecht gedrag is niet voorbehouden aan multinationals, schurken doen zich in vele gedaanten voor en genetische manipulatie biedt, naast risico's, immense mogelijkheden - al was het alleen maar ten behoeve van de voedselvoorziening voor een groeiende wereldbevolking die anders een nog grotere aanslag op de natuur moet doen. De tegenstellingen zijn minder zwart-wit dan de contestanten tegen globalisering het doen voorkomen.

Natuurlijk moet de tegenbeweging zijn stem laten horen.

Het zou beter zijn dat niet te doen in Millau, maar in Brussel tegen het Europese landbouwbeleid, in Washington tegen oprispingen van Amerikaanse isolationisme en in de hoofdsteden van ontwikkelingslanden tegen geldverspilling aan wapens of verkwanseling van natuurlijke rijkdommen. Maar politieke leiders moeten zich niet laten verleiden om uit electoraal opportunisme hun steun aan de antiglobaliseringsbeweging te betuigen. Premier Jospin heeft de strijd van José Bové gerechtvaardigd genoemd en president Clinton heeft de anti- WTO- demonstranten in Seattle een hart on der de riem gestoken. Dat zijn verkeerde politieke signalen, want toegeven aan de tombola van wensen van de contestanten zet de deur open naar protectionisme onder het mom van sociale, gezondheids- of ecologische argumenten. Dat is gevaarlijker dan de symbolische eis in de Franse rechtbank van tien maanden waarvan negen voorwaardelijk tegen Bové. De uitspraak volgt half september, vlak voor de jaarvergadering van het IMF en de Wereldbank. De demonstraties zijn al aangekondigd en wedden dat de Asterix van Millau daarbij aanwezig zal zijn.

( a d v e r t e n t i e s )