Reisondernemingen voorzien het einde van het reisbureau in zijn huidige vorm. Maar bestuursvoorzitter H. Bakker van TUI, Nederlands grootste reisonderneming, vreest de toekomst niet.

Door ESTHER ROSENBERG

RIJSWIJK, 3 JULI. Het is rustig in de outdoor-winkel Active Life in het centrum van Rotterdam. In een hoek van de winkel proberen een jongen (25) en een 18-jarig meisje de nieuwste modellen rugzakken uit. Ze kijken nieuwsgierig naar de reisbalie aan de andere kant van de zaak, maar lopen door. De folders over wandelvakanties op het schap direct naast de rugzakken bekijken ze wel grondig en nemen ze mee naar huis.

Later benaderen ze de reisadviseuse alsnog. Het vliegticket naar India hebben ze al, of ze hier een doorlopende reisverzekering af kunnen sluiten?

Zonder dat ze het weten zijn deze rugzaktoeristen precies de reden waarom Travel Unie International (onder meer Holland International en Arke) het reisbureau William & Thomas in de kelder van de sport- en kampeerwinkel begonnen is. De vakantiebalie is een experiment dat dit najaar mogelijk in andere winkels gekopieerd wordt. Het is bedoeld voor reizigers die nog nooit een reisbureau van binnen hebben gezien: het reisbureau biedt ze in hun favoriete winkels reizen aan die in het verlengde liggen van de zojuist aangeschafte kleding, kampeerartikelen of auto. Naast de golfclubs wordt met een video een golfarrangement aangeboden. Een driedaags arrangement naar Londen inclusief Wimbledon- entree ligt tussen de tennisrackets.

"De klanten kwamen eerst naar ons toe, het omgekeerde is nu het geval, we moeten ze op gaan zoeken." Bestuursvoorzitter Hans Bakker van Travel Unie International (200 reisbureaus in Nederland) voorspelt in zijn kantoor in Rijswijk het einde van de reisbureaus. De kleine reisbureaus gaan er uit, zegt Bakker, en de reisagenten op a-locaties. "En eigenlijk van alle winkels met uitsluitend dienstverlenende activiteiten. We geloven er niet meer in. Een reisbureau in de huidige vorm is niet meer dan een administratiekantoor in een te duur winkelpand in het stadscentrum. Zeker de kleinere bureaus zullen het niet overleven."

Een woordvoerster van het ANVR, de vereniging van reisorganisaties in Nederland, stemt hiermee in: "De reisondernemers pakken tegenwoordig alle kansen aan om in te haken op wat de consument wil. Een reisbureau dat het sec bij het administreren en beheren van reizen houdt zal niet overleven."De reisbureaus klagen: het is dramatisch stil deze zomer. Door het mooie weer en het voetbalkampioenschap blijven mensen thuis. Maar op langere termijn zijn er grotere bedreigingen.

Concurrentie uit onverwachte hoeken dwingt de kantoren naar oplossingen te zoeken. Supermarkten, banken en muziekwinkels ruimen hun schappen in voor goedkope vakantiepakketten. Directeur Aart van Bochove van chartermaatschappij Martinair zei onlangs plannen te hebben om op internet naast vliegtickets ook hotelovernachtingen en huurauto's aan te gaan bieden. Bovendien halen de reisbureaus zelf via hun internetsites omzet weg bij de eigen kantoren.

Over concurrentie uit de eigen branche maakt Bakker zich niet druk. Het Duitse Preussag, eigenaar van Travel Unie International (TUI) nam onlangs het Britse Thomson over waarmee het de grootste reisorganisatie in Europa werd, gevolgd door het Duitse Neckermann en het Britse Airtours. Volgens Bakker zouden de laatste twee eveneens plannen hebben om te fuseren, waarmee de reismarkt in Europa verdeeld zou zijn tussen de twee grote en vier middelgrote bedrijven.

Travel Unie is met een - naar eigen zeggen - marktaandeel van 15 procent in reisbureaus en 25 procent in touroperators de grootste reisonderneming van Nederland. Daarnaast heeft het hotels en vliegtuigen in bezit waardoor het de hele vakantieketen in handen heeft. Bakker denkt dat de luchtvaartmaatschappijen te laat zijn met hun reisactiviteiten op internet. "Het gaat erom wie de klanten heeft. Dat zijn wij."

Bakker ziet vooral de komst van succesvolle Amerikaanse reissites als Expedia en Travelocity naar Nederland met angst tegemoet ("Wij gaan niet zomaar producten leveren aan dotcom-bedrijven die desperaat in Nederland aan de slag willen.") Bakker verwacht in 2003 ongeveer 20 procent van zijn omzet via internet binnen te halen. Met KPN is Travel Unie al maanden bezig met het opzetten van een reiswinkel op internet. Het grootste probleem is volgens Bakker het huidige databestand (klanten, reserveringen, hotelvoorraden) dat overgezet moet worden naar een internetvriendelijk systeem. Ondertussen moet Travel Unie op zoek naar andere oplossingen.

In de kampeer- en sportwinkel blijft het die midddag rustig bij de reisbalie. "We krijgen zo'n zes tot tien mensen per dag die om folders vragen. Soms gaat er een week voorbij dat we geen reis verkopen", zegt reisadviseuse Ronda Espinosa (24). Ook de wekelijkse filmavonden van de touroperators trekken nog weinig publiek. Ze spreekt de winkelbezoekers daarom aan, maakt ongedwongen een praatje over hun vakantie. "Het belangrijkste is voorlopig dat mensen weten dat ze hier reizen kunnen kopen."

( a d v e r t e n t i e s )