HET DEMOCRATISCHE 'GAT' in Amsterdam wordt gedicht. De meerderheid van het college van B en W heeft zich vorige week uitgesproken voor een deelraad in de binnenstad. Alleen burgemeester Patijn en de VVD-wethouders Da les en Krikke schaarden zich niet achter het standpunt van de collega's uit PvdA, GroenLinks en D66. Over drie weken beslist de gemeenteraad over het voorstel. Daar zijn de verhoudingen vergelijkbaar.

De argumenten voor een deelraad in het centrum van de hoofdstad zijn stuk voor stuk logisch. Alle Amsterdammers kunnen eens per vier jaar hun eigen deelraad kiezen, behalve de bewoners van de binnenstad die tien procent van de totale bevolking uitmaken maar geen direct oordeel mogen vellen over hun openbaar bestuur. Omdat B en W het te druk hebben met de grote projecten (van de bouw van IJburg tot de nieuwe metrolijn) kunnen de ambtelijke diensten die de grachtengordel beheren, bovendien relatief ongestoord hun gang gaan. Door de binnenstad op één lijn te plaatsen met de dertien andere deelraden wordt aan deze ongerijmdheid een einde gemaakt.

DEZE LOGICA IS niettemin veel problematischer dan ze op het eerste gezicht lijkt. Ten eerste zijn er algemene bezwaren. Het idee 'burgers bij het bestuur' oogt vanzelfsprekend. Maar in de praktijk betekent verdere spreiding van macht ook het verwateren van politieke verantwoordelijkheden en dus voortschrijdende bureaucratie of informele netwerken. De democratische doelstelling kan zo in haar tegendeel verkeren. Ten tweede dient zich de vraag aan of de grachtengordel wel een eigen bestuurslaag wil. De peilingen tenderen inmiddels wat meer in die richting. Daaraan is de afgelopen twee jaar dan ook "actief gewerkt", zoals de gemeente deze week trots in een persbericht liet weten. De democratie wordt kennelijk niet geëist maar aangeboden alsof het een product betreft. En ten derde is de binnenstad niet alleen bezit van de bewoners, maar ook van de ondernemers en hun werknemers (die, als ze er niet zelf wonen, actief noch passief stemrecht krijgen) en zelfs een beetje van de bezoekers. Hoe ergerniswekkend de weekeinden ook zijn, het is een feit dat hun economische en culturele betekenis de grenzen van de grachtengordel overstijgt. Dé opera van Nederland staat nu eenmaal aan de Amstel. Stel dat het stadsdeel onder leiding van het daar machtige GroenLinks besluit de auto's van passanten te weren, de terrassen 's avonds te sluiten en alle hinderlijke bedrijvigheid weg te pesten - kortom, dat de binnenstad van het centrum, conform de bevolkingssamenstelling, een soort villawijk wordt - dan is Leiden in last.

DE MEERDERHEID van de gemeenteraad is zich bewust van deze gevaren. Het stadsdeel binnenstad zal daarom vermoedelijk zo worden opgetuigd dat het, als puntje bij paaltje komt, ondergeschikt zal blijven aan het overkoepelende stadsbestuur. Amsterdam krijgt zo een extra politieke bestuurslaag zonder politieke macht. Dat is een zinloze weg.

( a d v e r t e n t i e s )