T V V O O R A F :
Vrouwen als exportproduct
HUBERT SMEETS
Op een gewone werkdag in Moskou,
negen jaar geleden, ging de telefoon. Of ik haar nog kende, wilde de
vrouw aan de andere kant van de lijn weten? Ze had me ontmoet in
restaurant Tsentralni, zei ze, en wenste me nog een keer te
ontmoeten.
Ik had geen flauw idee. Uit een mengeling van seksistische nieuwsgierigheid en sluimerend schuldgevoel - wellicht had ik in bezopen
toestand met haar een dansje gemaakt op een van die 'stadsschlagers' van
het hitparade-bandje in Tsentralni - maakte ik een afspraak.
Eenmaal in het café wist ik het zeker. Ik had haar nooit en te
nimmer ontmoet. Zij wist dat ook. Ze had m'n visitekaartje gekocht bij
de 'maître d'hotel' van Tsentralni. Sindsdien is de
huwelijksmarkt in Rusland verder ontwikkeld. Russische vrouwen zijn,
met olie en gas, een exportproduct omdat hun mannen conform het
cliché liever in vodka investeren dan in hen. Er zijn
contactbureau's, websites en makelaars die in het Westen zoeken naar
eenzame oudere mannen en in eigen land naar hopeloze jongere vrouwen.
In de documentaire To Russia for Love volgt Philip Jones drie
Engelse mannen naar Rostov a/d Don. In Engeland hebben Mark, Michael en
Derrek de catalogus bestudeerd en afgevinkt. "Russische vrouwen zijn de
mooiste vrouwen ter wereld. Stijl, klasse en zeer vrouwelijk", had de
Britse bemiddelaar hun voorgehouden. Eén van de zoekers is het
daarmee eens. "Door de feministische tendenties zijn de Engelse vrouwen
eisen gaan stellen."
In de Zuid-Russische stad zullen ze Viktoria en twee Jelena's voor het
eerst ontmoeten. Op het vliegveld worden ze opgewacht door de Russische
makelaar, geflankeerd door haar man-met-staartje. Ze worden
ondergebracht in een vervallen sovjetflat, waar Vika en de twee Lena's
hun opwachting maken. Wat zich daarna ontrolt is gênant,
tranentrekkend en ergerniswekkend tegelijkertijd. De vrouwen zijn
redelijk geschoold maar spreken hooguit twee woorden Engels. De mannen
zijn middle class, goed gemanierd maar spreken geen woord Russisch. Als
één van hen aan een vrouw vraagt "ben je fit" denkt ze
dat hij bedoelt "ben je vet', hetgeen in Rusland op zich al goed zou
zijn voor een oorvijg. De andere conversaties zijn varianten op
één thema: "You? Me? No you." Ondertussen zien we de
nieuwe paren-in-statu-nascendi door het park lopen, sieraden kopen,
cola drinken en een enkele keer tortelen. Bij hun vertrek naar Engeland
is nog niets beslist. De mannen hebben hun keuze gemaakt. Het woord is
nu aan de vrouwen. De man-met-staartje doet de mannen uitgeleide.
Fatsoenlijke harmonie lijkt het resultaat. Maar we hebben het hier over
een markt. Dus willen we weten of die man-met-staartje echt niet meer
dan de echtgenoot is van de Russische makelaar of een doorgewinterde
pooier, moeten we geïnformeerd worden over prijs en rendement en
mag ons niet onthouden worden hoe het afloopt.
Philip Jones vertelt het allemaal niet. Het gevolg is dat hij een
documentaire heeft gemaakt waarom je alleen maar zou kunnen lachen, als
het niet zo treurig was.
Dossier: Russische Bruiden gezocht, RTL4, 22.00-23.00u.