Eerste succes van het 'cold case squad'

Een man uit Groningen bekende twee moorden. Een speciaal politieteam voor 'koude zaken' spoorde hem na jaren op.

Door onze correspondent KARIN DE MIK

GRONINGEN, 20 JUNI. De vader van Anne de Ruyter de Wildt is ervan overtuigd dat de moord op zijn dochter niet zou zijn opgelost als de mede op zijn initiatief opgerichte 'Stichting Groningen Veilig' niet voortdurend had aangedrongen op nieuw onderzoek. "Te veel moordzaken worden te snel op de plank gelegd. Ze krijgen te weinig prioriteit."

Afgelopen donderdag bekende een 29-jarige man uit Groningen twee oude moorden: die op 18-jarige Groningse studente Anne de Ruyter de Wildt in mei 1997 en op de 26-jarige Utrechtse Annet van Reen in augustus 1994. De verdachte zat op het moment van aanhouding een celstraf uit van zeven jaar wegens verkrachting en meerdere geweldsdelicten. De man is daarvoor twee jaar geleden door de Groningse rechtbank veroordeeld. Hij verkeerde in het circuit van daklozen en drugsverslaafden. Hij was niet eerder in beeld als verdachte in de moordzaak De Ruyter de Wildt. In die van Annet van Reen was hij wel als getuige gehoord. Na zijn bekentenis in een Groningse verkrachtingszaak is zijn DNA-profiel in april vorig jaar in de DNA-databank opgeslagen. Politie en justitie kwamen de verdachte op het spoor door nieuw DNA-onderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) in Rijswijk. Dit gebeurde nadat een nieuw geformeerd gespecialiseerd opsporingsteam, het zogenoemde cold case squad, vorig jaar de onopgeloste moordzaak Van Reen opnieuw onder de loep nam. Het biologisch sporenmateriaal in deze zaak werd toen door medewerkers van het NFI opnieuw onderzocht. Zes jaar geleden leverde dat een onbruikbaar daderprofiel op. Dankzij nieuwe onderzoekstechnieken kon uit de DNA-sporen op een sigarettenpeuk, die op de plek van het misdrijf werd aangetroffen, nu een zogenoemd mengprofiel worden gemaakt. Dit bevat de DNA-profielen van zowel de dader als het slachtoffer. Dankzij geavanceerde technieken konden nu meer DNA-kenmerken (tien in plaats van zes) worden zeker gesteld. Dit is volgens directeur L.P. de Waal van het NFI een voordeel bij het analyseren en interpreteren van DNA-sporen. Het zoeken met een mengprofiel in de DNA-databank moet evenwel nog met de hand gebeuren. Eind dit jaar krijgt het NFI de beschikking over een databank waarmee automatisch met mengprofielen kan worden gezocht.

De Groninger officier van justitie H. Schuth geeft toe dat een televisie-uitzending van misdaadverslaggever Peter R. de Vries de zaak- Anne de Ruyter de Wildt in een "stroomversnelling" heeft gebracht. Omdat er ruim honderd tips bij het programma binnenkwamen, kreeg het onderzoek prioriteit. Ook het feit dat de Stichting Groningen Veilig had gehamerd op voortzetting van het onderzoek in de aanvankelijk vastgelopen moordzaak van Anne noemt Schuth " positief".

In de zaak-Anne de Ruyter de Wildt was eveneens sprake van een mengprofiel. Nagelvuil bij het slachtoffer leverde DNA-sporen op van dader en slachtoffer. Dit mengprofiel werd vervolgens handmatig vergeleken met de daderprofielen in de DNA-bank. In beide zaken leidde het spoor naar de 29-jarige Groninger. De verdachte is vorige week dinsdag aangehouden in een penitentiaire inrichting in Scheveningen en legde twee dagen later een bekentenis af. De man is Anne de Ruyter de Wildt in de nacht van 30 april op 1 mei 1997 bij het Noorderstation in Groningen gevolgd, waarna hij haar wurgde. Over zijn motief wordt hij nog nader verhoord.

De Waal wil niet spreken van een doorbraak in DNA-onderzoek. Pas wanneer een DNA-bank tien keer zoveel daderprofielen bevat als DNA- sporenprofielen (thans in Nederland 900 daderprofielen tegen 3.000 DNA- sporen) zal dit tot meer aanhoudingen van daders kunnen leiden, zegt hij. De Waal: "In Engeland hebben ze 80.000 sporenprofielen tegen 800.000 daderprofielen. Pas dan kun je van een echte doorbraak spreken." Vader J. de Ruyter de Wildt zei gisteren "dubbele gevoelens" te hebben nu de moord op zijn dochter na drie jaar is opgelost. "Toen ik enkele weken geleden werd ingelicht, dacht ik: 'yes'. Ik ben hartstikke blij. Maar ik krijg mijn dochter er niet door terug. En omdat er een concrete dader is, komt alles weer heel dichtbij." Hij blijft zich inzetten voor andere onopgeloste moorden, zoals die op de 17-jarige Sandra Kalk uit Hoogezand in 1998 en op de Groningse prostituee Shirley Hereijgers in 1997.

Zie ook:

De DNA-politie (10 juli 1999)
Verzamelen DNA-gegevens omstreden (8 oktober 1998)
Justitie investeert in uitbreiding DNA-bank (7 oktober 1998)
In zaak serieverkrachter: 'Onderzoek 600 mannen op hun DNA' (23 september 1998)
Bij onderzoek naar DNA: Kamer wil zorgvuldige benadering (12 januari 1998)

( a d v e r t e n t i e s )