Conflict EU en Wenen verscherpt

Door onze correspondent BEN VAN DER VELDEN
SANTA MARIA DA FEIRA, 20 JUNI. Het conflict tussen veer tien lidstaten van de Europese Unie en Oostenrijk heeft zich vanmorgen verscherpt. Oostenrijk heeft met een veto een akkoord over belasting op rente over spaargeld geblokkeerd.

De Oostenrijkse minister van Financiën, Grasser, zei dat de situatie mede een gevolg is van de sancties van veertien EU-lidstaten tegen zijn land, waardoor er tevoren onvoldoende bilateraal overleg is geweest.

Aan het einde van de ochtend zijn de standpunten van veertien ministers van Financiën en dat van Oostenrijk voorgelegd aan de Europese regeringsleiders, die vanmiddag in het Portugese Santa Maria da Feira hun tweedaagse topbijeenkomst zouden afsluiten. Vanmorgen hadden de ministers onder leiding van de Portugees Pina Moura nog een laatste poging ondernomen om Oostenrijk over de streep te trekken. Maar vannacht al was er onder de deelnemers aan de topbijeenkomst grote ergernis over de Oostenrijkse houding. Diplomaten spraken over de mogelijkheid het belastingakkoord buiten de EU om tussen de veertien landen te sluiten. Een hoge Duitse regeringsfunctionaris zei vannacht dat als Oostenrijk zich blijft verzetten, dit minder een probleem voor de veertien landen zal worden dan voor Wenen.

De Oostenrijkse kanselier Schüssel heeft gisteren tijdens de lunch van de Europese regeringsleiders tevergeefs geprobeerd een discussie over beëindiging van de sancties tegen zijn land op gang te brengen. Achteraf verweet hij de veertien EU-lidstaten alleen onderling te willen praten en een dialoog van alle vijftien landen van de EU uit de weg te gaan. De Portugese premier Guterres wil de komende weken bij een reis langs de Europese hoofdsteden bespreken hoe het verder moet met de sancties die de veertien in februari hebben ingesteld toen in Oostenrijk de christen-democratische ÖVP een regeringscoalitie vormde met de extreem-rechtse FPÖ. Volgens premier Kok gaat Guterres daarbij niet praten over beëindiging van de sancties, maar over "een vervolgstrategie" van de veertien.

De Oostenrijkse minister Grasser, die tot de extreem-rechtse FPÖ behoort, waarschuwde gisteren dat de voorgenomen uitbreiding van de EU met nieuwe lidstaten in Oost-Europa onbespreekbaar wordt als binnen de EU zelf geen constructieve samenwerking mogelijk is.

Volgens de Nederlandse staatssecretaris van Financiën, Wouter Bos, heeft Oostenrijk de afgelopen dagen bij de onderhandelingen over belasting op rente over spaartegoeden zich veel harder opgesteld dan anderhalve maand geleden nog het geval was.

Oostenrijk wil niet akkoord gaan met een regeling die mogelijk ooit het bankgeheim in gevaar brengt.

Afschaffing van het Oostenrijkse bankgeheim vereist een tweederde meerderheid in het parlement in Wenen. Het zou betekenen dat de huidige Oostenrijkse regering met de extreem-rechtse FPÖ ooit afhankelijk zou kunnen worden van de medewerking van de sociaal-democratische oppositie. Luxemburg heeft na lang onderhandelen wel met de regeling ingestemd, omdat deze zoveel ontsnappingsmogelijkheden bevat dat het Luxemburgse bankgeheim in theorie wel maar in de praktijk nooit in gevaar behoeft te komen.

De EU-ministers van Financiën proberen al sinds 1997 overeenstemming te vinden over een regeling die het onmogelijk maakt dat bewoners van de ene EU-lidstaat belasting ontduiken door hun geld in een andere EU-lidstaat te beleggen. Aanvankelijk was Groot-Brittannië bij deze besprekingen de dwarsligger, omdat het de Londense handel in euro-obligaties niet in gevaar wilde brengen. Toen Groot-Brittannië consessies had gedaan werd Luxemburg het probleem, dat een aantrekkelijk oord voor spaarders wil blijven en het bankgeheim niet wil opgeven. Gisteren wist de Luxemburgse premier Juncker, tevens minister van Financiën, zeer behendig de rol van spelbreker naar Oostenrijk door te schuiven. Met de regeling waarover veertien landen het eens geworden zijn worden veel beslissingen jaren uitgesteld.

Het belastingakkoord waarover veertien EU-ministers van Financiën, zonder hun Oostenrijkse collega, het eens werden, bevat de volgende punten:

( a d v e r t e n t i e s )