Het einde van de kernenergie in Duitsland is voorlopig niet dramatisch voor de energiepolitiek. De komende jaren verdwijnt slechts 4400 megawatt vermogen.

Door onze redacteur KAREL KNIP

ROTTERDAM, 15 JUNI. De Duitse Ausstieg uit de kernergie zal niet leiden tot de dramatische kapitaalsvernietiging die nog werd gevreesd toen in oktober 1998 de rood-groene regering aantrad. De leeftijd die de diverse kernreactoren nu wordt 'gegund' (32 jaar) staat niet ver van de levensverwachting die lange tijd als normaal gold voor een kerncentrale. Ook de Siemens-centrale bij Borssele werd voor een periode van 30 jaar geplaatst. Het vinden van een compromis tussen de 35 jaar die de Duitse industrie eiste en de 30 jaar die de regering aanvankelijk bood moet niet al te moeilijk geweest zijn.

De belangrijkste winst is dat de regering Schröder de sluiting van de kerncentrales niet wettelijk hoeft af te dwingen, maar dat het tot een overeenkomst is gekomen. Zo blijft zij gevrijwaard van slepende juridische procedures, boetes en compensatiebetalingen. Wat het Duitse beleid zal zijn in de naleving van de opwerkingscontracten met het Franse Cogema en het Britse BNFL is nog onduidelijk.

In het overeengekomen sluitingsschema zal Duitsland de komende tien, twaalf jaar niet meer dan 4400 megawatt aan opgesteld elektrisch vermogen verliezen, zegge en schrijve het verlies van vijf reactoren (waaronder de twee grote reactoren van Biblis). Het moet niet moeilijk zijn daarvoor vervangend vermogen te vinden. In principe kan Duitsland op de open Europese energiemarkt meer elektriciteit kopen, in praktijk zal waarschijnlijk meer aardgas uit Nederland, Noorwegen of Rusland worden geïmporteerd om daaruit, met behulp van gascentrales, zelf elektriciteit op te wekken. Moderne, goedkoop te bouwen STEG-centrales, die hun generatoren aandrijven met stoom- en gasturbines, hebben een zeer hoog rendement en naar verhouding een bescheiden uitstoot aan kooldioxide (CO).

Die geringe uitstoot van kooldioxide is van belang omdat het sluiten van kerncentrales onvermijdelijk leidt tot verzwaring van de taak om de zogeheten Kyoto-doelstellingen te behalen. Op de grote klimaatconferentie van december 1997 in Kyoto kwam de Europese Unie met andere industrielanden overeen de uitstoot van zes broeikasgassen in de periode tot aan 2008-2012 met acht procent te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990. Bondskanselier Schröder heeft herhaaldelijk laten weten dat doel te willen bereiken langs de weg van verminderd energieverbruik, een verhoogde energie-efficiency in de industrie en de inzet van duurzame energie. Het wegvallen van 4400 megawatt CO-loze stroomopwekking is daarin een tegenslag, maar geen onoverkomelijke: Duitsland heeft wat betreft de uitstoot van broeikasgassen een tamelijk gunstige startpositie dankzij de 'opname' van Oost-Duitsland, waarvan de industrie krachtig gesaneerd werd. Voor de jaren na 2012 zal het gemis van kernenergie zwaarder gaan wegen.

Voor Siemens, dat samenwerkend met AEG als KWU vrijwel alle Duitse reactoren bouwde, is het definitief wegvallen van de Duitse thuismarkt ongelukkig maar niet rampzalig. Zicht op nieuwbouw was er al jaren niet meer. Het concern beperkt zich de laatste jaren tot onderhoud en reparatie en plaatst nog mondjesmaat kleine onderzoeksreactoren of experimentele reactoren. In december werd bekend dat de nucleaire divisie van Siemens nog dit jaar hoopt te fuseren met het Franse Framatome. Daarmee werd al langer samengewerkt in het consortium NPI.

Binnen de Europese Unie is eigenlijk alleen Frankrijk overgebleven als land dat nog openlijk een pro-kernenergie beleid voert. In alle andere staten geldt officieel of feitelijk een bouwstop. In Centraal-Europa, en ook in Finland en Turkije, neigt men wel tot uitbreiding van nucleair vermogen.

( a d v e r t e n t i e s )