T V V O O R A F :
Ouderwetse didactische tv
BERNARD HULSMAN
Eigenlijk zijn de tv-programma's
van Boudewijn Büch curieus. Ze zijn een anachronisme: Büch
maakt programma's die twintig jaar geleden ook gemaakt hadden kunnen
worden. Als een enthousiaste docent vertelt hij op verre plekken over
geliefde boeken, bijzondere bibliotheken, Goethe of andere onderwerpen
die hem bezighouden. Veel meer dan zijn sprekende hoofd, gesprekjes met
bijvoorbeeld een verstofte bibliothecaris en wat beelden van de omgeving
krijgen we niet zien.
Toch zijn die programma's een succes en trekken ze relatief veel
kijkers. Ze bewijzen dat er ook in de tijd van internet, dat van de
wereld een dorp zou hebben gemaakt, plaats is voor ouderwetse
didactische televisie.
In de nieuwe serie van De Wereld van Boudewijn Büch komen
twee liefdes van Büch samen: popmuziek en geschiedenis. Büch
gaat op zoek naar de geschiedenis achter bekende nummers uit de
Amerikaanse popmuziekgeschiedenis, zoals Blue Hawaii van Elvis
Presley, House Of The Rising Sun van The Animals en Peggy
Sue van Buddy Holly. Opvallend is dat in de eerste twaalf
afleveringen uitsluitend nummers van witte artiesten worden behandeld,
hoewel de huidige popmuziek ondenkbaar is zonder zwarte muziek en achter
veel Amerikaanse blues- en soulnummers een geschiedenis schuil gaat die
niet korter of oninteressanter is dan die van al die witte popliederen.
In de eerste aflevering, die de VARA morgenavond uitzendt, behandelt
Büch The Yellow Rose Of Texas. Anders dan de meeste
andere rock 'n' roll-, country- en folknummers uit de serie dateert dit
lied al uit de jaren vijftig van de 19de eeuw.
Volgens Büch moet de oorsprong van de popmuziek worden gezocht in
de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865). De Burgeroorlog was het begin
van een nieuw tijdperk met een nieuwe muziek, aldus Büch. Hij leidt
de kijker daarom langs historische plekken als het zuidelijke stadje
Charleston, in de 18de eeuw het centrum van de slavenhandel waar in de
haven Fort Sumter ligt. Om dit fort hebben de noordelijke en zuidelijke
staten zo hard gevochten, dat het vrijwel geheel werd vernietigd. Ook
gaat Büch naar Gettysburg National Cemetery waar president Lincoln
een beroemde toespraak hield. Büch gaat diep in op de precieze plek
waar Lincoln toen moet hebben gestaan en laat enthousiast oude foto's
uit geschiedenisboekjes zien die moeten bewijzen dat Lincoln ergens
anders stond dan waar het monument ter herinnering aan zijn toespraak nu
staat.
Zo gaat de eerste aflevering van Büchs muziekserie erg veel over
geschiedenis en weinig over muziek. Pas als De Wereld van Boudewijn
Büch al ver is gevorderd, komen we meer te weten over The
Yellow Rose Of Texas. Het blijkt een geheimzinnig lied. De componist
ervan is onbekend en ook het precieze jaar van ontstaan staat niet vast.
Ergens in de jaren vijftig moet het zijn geschreven. Ook het exacte
onderwerp van dit liedje is schimmig. Het gaat over een liefje van wie
een soldaat afscheid neemt, maar is zij nu blank, zwart of een mulat?
Uiteindelijk geeft Büch wel veel informatie. Maar één
vraag blijft onbeantwoord: waarom heeft hij als bewijs voor zijn theorie
dat popmuziek in de Amerikaanse Burgeroorlog is ontstaan in godsnaam een
liedje genomen dat al vóór de Burgeroorlog bestond?
De Wereld van Boudewijn Büch, vrijdag, Ned.3, 21.01-
21.28u.