NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Soms begin je verwachtingsvol aan een uitzending om een paar minuten later zwaar te worden teleurgesteld. Dat gebeurde me gisteren bij een portret van de Sloveense filosoof en psychoanalyticus Slavoj Zizek die het over voetbal en multiculturalisme zou hebben.

Ik zag een in het Engels gehouden monoloog van een bebaarde man met een verwilderde blik. Ik herkende van alles in het betoog, dat bestond uit een dikke soep van recente krantenkoppen, flarden sociologische bestsellers, opiniestukken uit de International Herald Tribune, beetje Marx, postmoderne gedachtebrokjes, Wagnermuziek, gegarneerd met hier en daar snufje Freud. Het klonk geniaal maar ik kon er geen touw aan vastknopen. Ik verlangde zelfs naar de open vragen van Wim Kayzer. Waarom kon het geen gesprek zijn met de interviewer die de onderwerpen een beetje kon inleiden voor onnozele kijkers als ik? Hier was het redigeermes ruw gehanteerd, zodat de opgewonden filosoof met zijn gezicht recht voor de camera abrupt van het ene onderwerp op het ander oversprong met zo nu en dan een reepje tekst als enige leidraad.

Tijdens de uitzending van het gesprek werd op het belendende net tussen de voormalige federatiegenoten Klein-Joegoslavië en Slovenië een verbeten strijd om de bal uitgevochten. Zizek kijkt niet graag naar voetbal begreep ik. In zijn diensttijd bood hij zich altijd aan voor de wacht, als zijn maten naar een wedstrijd keken. Hij had wel veel ideeën over voetbal. Hij wist dat de Chinezen helemaal niet nationalistisch waren. Zo vertelde hij van een wedstrijd waarin 50.000 Chinezen in het stadion niet alleen de verrichtingen van hun eigen ploeg maar ook die van de Joegoslavische ploeg toejuichten. Zizek trok hieruit de conclusie dat de identificatie met het eigen team typisch Europees was. De bron van deze wetenswaardigheid bestond uit "Sloveense journalisten" die deze wedstrijd tussen China en Joegoslavië hadden bijgewoond. Nu heb ik weinig vertrouwen in zo'n mededeling. Ooit schreven "Amerikaanse journalisten" dat Chinezen geen narcose nodig hadden en dat een paar naaldjes in de oorschelp genoeg waren voor een pijnloze operatie. Het applaudisseren van Chinezen heb ik al vaak gezien in beelden van partijcongressen. Ik vroeg me dus af in welke tijd die wedstrijd was gehouden, of de eigenzinnige maarschalk Tito toen nog aan de macht was en wat de Chinezen indertijd van hem wilden. Helaas werd Zizek daar niet naar gevraagd of was dat deel eruit gesneden. Na de opmerkingen over voetbal volgden zijn Paul-Scheffer-achtige visie op het multiculturalisme, het zoeken naar de "oorspronkelijke wijsheid" die Europa zou hebben verloren en het monopoliekapitalisme. En heel plotseling wijdde hij een paar gedachten aan "het menselijke themapark van Sloterdijk" en de gemiddelde kijker zal zich hebben afgevraagd of dat een nieuw Amsterdams filiaal van de Efteling was. Sloterdijk is een Duits filosoof die een debat begon over gentechnologie dat in Nederland weinig weerklank had.

Ze moeten bij de Ikon toch wat aan televisievormgeving doen, want rommelig pratende hoofden zijn kenmerkend voor de rubriek Het Andere Gezicht. Het is lelijke televisie zonder context of verhaal. Wat een contrast met het kristalheldere Zembla, gelijktijdig op Net 3. Waarom niet een gewoon gesprek van een uur met verhelderende historische televisiefragmenten waarbij ook de interviewer in beeld komt? Waarom niet gewoon uitleggen aan de kijker wat hij ziet? Kayzer zou het beter hebben gedaan, maar hij had Zizek waarschijnlijk weer gevraagd naar de troost die uitging van Wagner en wat er door hem heen ging bij de dood van zijn geit en het gesprek had wel twee uur geduurd. Terwijl ik nog niet eens wist wie Zizek was en waarom het van belang was om iets over de dood van zijn geit te weten. Exotische vormgeving en gekke vragen zijn gauw bedacht maar niets is zo moeilijk als een gewoon vraaggesprek.

( a d v e r t e n t i e s )