B E E L D :
Ankeren
Maarten Huygen
Loretta Schrijver neemt ontslag
van RTL-nieuws, haar duo-collega Jeroen Pauw overweegt een overstap, Pia
Dijkstra vertrekt van Het Journaal naar Vinger aan de
Pols: nieuwslezer zijn is niet langer de top van de Olympus.
Nieuwslezen is vakwerk, met improvisatievermogen, heldere dictie,
scherpe vragen ("het is zeker wel erg eng in het bui-ten-land?"), maar
veilingmeesteren is dat ook. Goed interviewen op de televisie lijkt me
moeilijker dan ankeren. Als interviewer is Jeroen Pauw uitzonderlijker
dan als nieuwslezer.
Je bent als nieuwslezer wel heel, heel beroemd. Obers rennen, iedereen
wil met je kennis maken. De loodgieter komt meteen. Een modaal
jaarinkomen voor een middagje voorzitten van een conferentie. Maar het
lijkt me nadelig dat je gezicht publiek bezit is geworden en dat je niet
de straat op kunt zonder gesis van je naam of mensen die je zomaar
aanspreken. Dat je misschien zelfs te maken krijgt met gekken die in de
huiskamer een eenzijdige, intieme relatie met je hebben opgebouwd. Dat
iedereen in het gezelschap begint te hinniken als je een grapje maakt.
Dat tegen het einde van de uitzending weerman Erwin Krol plotseling
levensgroot voor je opdoemt en de uitgang verspert. De roem is weliswaar
verslavend maar minder bijzonder dan toen er nog maar één
net was. De mensen zijn brutaler geworden. Joelende jongeren horen tot
het straatrepertoire.
Je zit op effen toon andermans teksten voor te lezen, met in het geval
van Philip Freriks hier en daar een eigen accent, verspreking of
trouvaille. De Nederlandse nieuwslezer is niet zo'n farao als het
Amerikaanse voorbeeld, omringd door dienstbare assistenten en souffleurs
in schuttersputjes. Een goede Nederlandse nieuwslezer mag niet worden
opgemerkt en daar vind ik wel iets voor te zeggen. Amusement is voor
andere programma's. Gelukkig zitten ze hier niet altijd voor de camera
te ginnegappen. In die zin vind ik Henny Stoel en Pia Dijkstra goede,
koele nieuwslezers. Bij het kleinere, informelere en minder
hiërarchische RTL staan de nieuwslezers minder op eenzame hoogte en
lijken ze op gewone, alerte verslaggevers en dat vind ik wel prettig.
Gisteren hoorde ik Loretta Schrijver op de radio vertellen dat ze nu
eindelijk zelf televisie wil maken. Ze droomt van een documentaire over
componisten die zich door vogelgeluiden hadden laten inspireren. Dat zou
ik graag zien. Ze hoopt op een opdracht en financiering. Als geboren
Gooise moet ze voldoende thuis zijn in de beeldindustrie. Ze boft als ze
zelf nog wat aan zo'n documentaire overhoudt maar er zijn nog altijd
geldpotten van ministeries. Sociale Zaken wil vast bijdragen mits de
componisten co-ouderende vrouwen zijn met gelukkige
bedrijfscrèchekinderen. En Volkshuisvesting wil wel over de brug
komen als de zingende vogels in energiezuinige Vinex-kastjes wonen. Er
is geen sprake van redactionele inmenging.
CNN beleefde haar twintigjarige jubileum bij een gijzeling van een
crèche in het Luxemburgse dorpje met de toepasselijke naam
Wasserbillig. Toen de gijzelnemer buiten beeld was neergeschoten, kwam
vanuit een gefixeerde camerapositie zeker een uur lang een volle
parkeerplaats in beeld met een paar kletsende Luxemburgse gendarmes als
figuranten. Zo nu en dan zag ik wat mensen naar het gebouw hollen en dat
waren kennelijk de ouders. Er waren ook ziekenauto's met flitslichten.
Nieuws was het zeker en het moet ook worden gevolgd maar om de een of
andere reden voelde ik me niet wijzer na de uitzending.
Ik herinner me nog het commentaar van anchorman Bernard Shaw in een
Bagdadse hotelkamer bij de lichtflitsen van het eerste bombardement van
de Golfoorlog, januari 1991: "Holy cow". Via de CNN-camera bedreven
Saddam en de Amerikaanse president publieke diplomatie. Sindsdien is het
snel bergopwaarts gegaan met CNN en zijn ze gaan regionaliseren. In
Enschede waren ze razendsnel ter plekke. Specialisten in rampvuurwerk
met Shaw als wereldbrandmeester. Dank u voor al die momenten.