NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HENK VAN GELDER
Als het onder makers over documentaires gaat, gaat het binnen de kortste keren ook over geld. En vooral over het gebrek daaraan. Want weliswaar viert de NCRV vannacht vol trots het tienjarig bestaan van de rubriek Dokument - met acht documentaires uit het afgelopen decennium - maar ook bij deze omroep stuiten de documentairemakers herhaaldelijk op de harde werkelijkheid.

Gemiddeld is er immers, ook bij de NCRV, niet meer dan 60.000 gulden beschikbaar. Voor dat bedrag is een goede documentaire echter niet te maken. Wie toch aan de slag wil, dient aanvullende fondsen te vinden. Maar waar? Een forumdiscussie in kleine kring, vorige week door de NCRV georganiseerd om het jubileum van Dokument extra gewicht te geven, liep al na een minuut of vijf uit op een felle woordenstrijd over geld. Niet om van Dokument de kwaaie pier te maken - eindredacteur Ger van Dongen werd juist geprezen om zijn vasthoudende inzet voor het genre - maar omdat de zoektocht naar aanvullend geld veel makers nu eenmaal zwaar valt. Bij culturele fondsen kunnen ze niet aankloppen, want een reguliere documentaire over menselijk leed wordt niet gesubsidieerd. Ze moeten het zoeken bij ministeries, belangenverenigingen en bedrijfsfondsen, die baat bij zo'n documentaire kunnen hebben. Het gevolg is dat er sponsornamen op de aftiteling staan, die twijfel oproepen over de redactionele onafhankelijkheid. De maker kan duizend keer zeggen dat hij in volledige vrijheid heeft gewerkt, maar de schijn is tegen hem.

Zo moest Hans Emans, maker van een documentaire over zelfmoord, bekennen dat hij daartoe in de handen van de begrafenisondernemers was gedreven, "omdat ik die film anders niet kon maken". De vraag luidt in zo'n geval wat erger is: geen film of een gesponsorde.

Slechts één documentairemaakster - en niet de minste - beet tijdens de discussie van zich af: Ireen van Ditshuyzen. Als zelfstandig producente moet ze veel van haar tijd en energie in de financiering steken, en dat is niet haar meest geliefde bezigheid. Maar ze verzet zich tegen de verdenking dat documentaristen aan de leiband van hun geldschieters lopen.

Dezer dagen is haar bedrijf doende met een programmaserie over de manier waarop de huidige tijdgeest wordt bepaald door geld. Dat wordt haar mede mogelijk gemaakt door ING, Rabobank en VSB Fonds. Om die bancaire steun werd haar programmavoorstel echter geweigerd door de NCRV en de IKON. Daarop heeft ze voor het eerst van haar leven een commerciële omroep benaderd: "De gesprekken met Net5 gingen hartstikke goed. We waren in vijf minuten rond. De serie wordt in september uitgezonden." En op de kritische geluiden die na haar verhaal opklonken: "Jullie zijn veel te ouderwets. De wereld zit echt anders in elkaar. Die banken hebben geen enkele invloed op het programma - en wat kan het mij dan schelen wie het betaalt?"

Ten huize van de NCRV bleef het vorige week, na de discussie, nog geruime tijd onrustig. "Er is altijd een risico," zei de scheidende netcoördinator Joop Daalmeijer van Nederland 1 dan ook. "Wie geld geeft, gaat invloed vragen."

De Nacht van Dokument, Ned.1, 23.55-6.30u.