NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Het 'project Van Gaal' is ten einde. De trainer zelf nam zaterdag afscheid van het Catalaanse voetbalbolwerk FC Barcelona. "Mijn filosofie werkt niet in deze cultuur."

Door onze redacteur KOEN GREVEN

BARCELONA, 22 MEI. Sinds Barcelona anderhalve week geleden door Valencia in de halve finale van de Champions League werd uitgeschakeld gonsde het al van de geruchten over een vertrek van Louis van Gaal. Zaterdagmiddag om twee uur was het zover. "Vriendinnen en vrienden van de pers. Ik ga weg. Gefeliciteerd!"

De manier waarop hij zijn vertrek bij FC Barcelona aankondigde, was typisch Louis van Gaal. De verbeten strijd van drie jaar om zijn voetbalfilosofie bij Barcelona door te voeren, heeft hij uiteindelijk verloren. Maar de schuld zoekt Van Gaal niet bij zichzelf. "Ik ga hier met opgeheven hoofd weg. Ik heb ingezien dat mijn filosofie in deze cultuur niet werkt."

In de bomvolle perszaal van het stadion Nou Camp legde de trainer in een monoloog van ruim een half uur nauwkeurig de redenen van zijn vertrek uit. Een dag na de wedstrijd tegen Valencia had Van Gaal al aan voorzitter Josep Lluís Núñez aangeboden op te stappen. "Ik wilde het leven van de voorzitter redden, want ik ben maar een passant. Maar Núñez weigerde", legde Van Gaal zijn offer uit. Toen vorig weekeinde Barcelona-voorzitter Josep Lluís Núñez aangaf zelf onder druk van de socios na 22 jaar op te stappen, wist Van Gaal dat hij afgelopen vrijdag tegen Celta de Vigo zijn afscheidswedstrijd beleefde. "Ik vertrek omdat ik solidair ben met de voorzitter. De kleine man met een grote persoonlijkheid", zei hij zaterdag. "Drie jaar geleden raakte ik onder de indruk van hem. Hij wilde mij hebben vanwege mijn filosofie, vanwege mijn karakter en vanwege het spel van Ajax. Núñez heeft altijd achter me gestaan. Maar nu hij gaat, ga ik ook."

Núñez en Van Gaal vormden de afgelopen drie jaar een hecht tandem. Het 'project Van Gaal' moest de club met attractief voetbal veel titels opleveren. Van Gaal kreeg van de voorzitter carte blanche en ging verbeten aan de slag. Binnen een mum van tijd jaagde de trainer echter de machtige Spaanse media tegen zich in het harnas. Tussen Van Gaal en de pers kwam het nooit meer goed. Ook wilde een deel van de spelersgroep niet in een systeem spelen waarin iedereen zich ondergeschikt maakt aan het teambelang. Desondanks wist de trainer in zijn eerste jaar het kampioenschap, de nationale beker en de Europese supercup te winnen.

Van Gaal zag in dat het gedrag van enkele Zuid-Europeanen en Zuid- Amerikanen binnen de selectie funest was voor zijn filosofie. "Sommige spelers hebben geen zelfkritiek of geloven niet in mijn filosofie", zei Van Gaal. "Alle spelers moeten erachter staan, maar steeds weer haken spelers af. Ook volgend seizoen zou ik weer de bezem door de selectie hebben moeten halen. Vorig jaar wilde ik er al mee stoppen, maar ik heb me door Núñez laten overtuigen om een nieuw contract te tekenen. Ik dacht dat het kon, maar het ging niet. Ik lever het contract nu in. Ik zal geen peseta meer ontvangen. Ik ben een man van principes."

Mogelijk zijn juist die onwrikbare principes van Van Gaal er uiteindelijk de oorzaak van dat zijn missie in het Catalaanse bolwerk niet is geslaagd. Van Gaal weigerde concessies te doen aan zijn opvattingen en trok spelers aan die wèl achter zijn filosofie stonden. Langzaam verdwenen de Catalanen uit het elftal ten voordele van een kolonie Nederlanders. Populair werden de Nederlanders - uitgezonderd Patrick Kluivert - nooit bij de aanhang, die Latijnse voetballers als Guardiola, Sergi, de Portugees Figo en de Braziliaan Rivaldo wel adoreerde. Juist het type 'stervoetballers' dat moeilijk accepteerde dat het teambelang voorop moest staan.

Afgelopen december barstte in de selectie bijna de bom. Rivaldo, onderscheiden als beste voetballer van de wereld, weigerde zich nog langer door Van Gaal in een keurslijf te laten dwingen. "Ik speel niet meer als linksbuiten", deelde hij zijn trainer mee. De principiële Van Gaal zette het troetelkind van Barcelona uit de selectie. Een paar weken later bond de Braziliaan in. Maar tussen hem en Van Gaal is het nooit meer goed gekomen. Juist in dezelfde tijd vielen ook Guardiola en Sergi vaak buiten het basiselftal. De spelers zochten en vonden hun gelijk bij de pers.

Van Gaal gaf zaterdag toe het afgelopen seizoen één fout te hebben gemaakt. "Ik heb heel veel kansen gegeven aan een speler die het verschil zou kunnen maken. Maar hij maakte vaak het verschil niet. Het gevolg was wel dat de balans wegviel", zei hij zonder een naam te noemen. Even daarvoor had hij hetzelfde verhaal al aan zijn spelersgroep verteld. Iedereen in de kleedkamer, inclusief de betrokkene zelf, had begrepen dat Van Gaal doelde op Rivaldo.

Na de winterstop deed het attractieve en effectieve voetbal van Barcelona de problemen voor even vergeten. "Misschien is iedereen dat vergeten, maar toen stond het publiek vol achter de club", fulmineerde Van Gaal. "Overwinningen brengen mensen namelijk bij elkaar."

Een maand geleden haperde de machine en verspeelde Barcelona in een mum van tijd de nationale beker, de Champions League en het landskampioenschap. Irritaties bij het publiek, de spelers en het bestuur bloeiden weer even snel op als ze eerder waren verdwenen. Figo maakte zich anderhalve week geleden zorgen over de band tussen het publiek en het bestuur en de staf. Hij vroeg om maatregelen. Die kwamen sneller dan hij verwachtte. Een paar dagen later kondigde Núñez zijn vertrek aan, wat ook direct het einde van het 'project Van Gaal' betekende. De Spaanse media juichten.

Van Gaal spuwde afgelopen zaterdag nog een keer zijn gal over de pers. "Bijna, bijna", tetterde hij in zijn eigen Spaans, "bijna hadden we drie titels gewonnen. Maar in de sport mag je verliezen en je hebt ook geluk nodig. Maar hier in Barcelona is er een cultuur waar de mensen zeggen de beste van de wereld te zijn. Maar Barcelona is niet de beste. Nooit geweest ook. Ik heb bij Ajax in zes jaar tijd meer titels gehaald dan Barcelona in honderd jaar. Jullie zijn niet gewend aan titels."

De woorden staan in schril contrast met de binnenkomst van de Nederlander drie jaar geleden. "Barcelona is meer dan een club", sprak Van Gaal toen. Maar voor de Catalanen is Van Gaal nooit meer dan een trainer geworden. Nooit is de vonk tussen de Nederlander en het volk overgeslagen. In Catalonië moet de liefde van twee kanten komen.

Ondanks dat Barcelona niet van Van Gaal is gaan houden is de trainer wel verliefd op Catalonië geworden. Met zijn partner Truus Opmeer ("mijn man is te goed voor de club") blijft Van Gaal voorlopig in zijn huis in Sitges even buiten Barcelona wonen. "Want het leven is hier fantastisch. De mensen zijn fantastisch, de wijn is fantastisch, het eten is fantastisch en het klimaat is fantastisch. Alleen om hier te werken is het wat minder. Ik ben dan ook van plan om een jaartje rust te nemen."

( a d v e r t e n t i e s )