NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Moderne piraterij ongrijpbaar

In de zoekmachines heeft het 'seks' naar de tweede plaats verdrongen: MP3, het formaat waarin muziekbestanden op internet worden aangeboden. Moderne piraterij, simpel en goedkoop.

Door SERVAAS VAN DEN BOSCH

ROTTERDAM, 18 MEI. De 23-jarige student DasH (zijn echte naam houdt hij liever verborgen voor de opsporingsambtenaren van Buma/Stemra) koopt nog maar nauwelijks cd's. "Ik heb 450 complete albums op mijn harde schijf staan, alles is op internet te vinden als je maar weet waar je moet zoeken." Een goede cd kost al snel 35 gulden, waardoor DasH in zijn eentje de muziekindustrie ruim 15.000 gulden door de neus boort.

Na de commotie rond domeinkapingen en e-mailvirussen stelde muziekrechtenorganisatie Buma/Stemra afgelopen week de piraterij op internet weer aan de orde. Dit kost platenmaatschappijen jaarlijks miljarden guldens. In een toelichting op het jaarverslag riep directievoorzitter Cees Vervoort de politiek op een juridisch kader te scheppen, waardoor misbruik van het auteursrecht op internet beter kan worden aangepakt. Een werkstudent en een halve opsporingsambtenaar zijn vrijgemaakt voor het opsporen en sluiten van sites waar MP3's (muziekbestanden) kunnen worden gedownload, maar het is een druppel op de gloeiende plaat. "Wij hebben het afgelopen jaar honderden van dergelijke sites gesloten, maar het blijft water naar de zee dragen", zegt Vervoort. Toch wil hij het gevecht met de piraten niet opgeven. "Je kunt gewoon niet blijven toekijken terwijl op grote schaal intellectueel eigendom wordt gejat."

Op zijn zolderkamertje in Amsterdam krijgt DasH de slappe lach. "Het is echt easy gewoon. Zo'n site wordt gesloten, maar binnen een uur heb je de hele top-40 ergens anders staan."

Het systeem is even simpel als efficiënt. Talloze bedrijven bieden gratis schijfruimte aan op internet. Surf naar een andere provider, bijvoorbeeld GeoCities.com, claim daar wat gratis schijfruimte onder een valse naam en vals e-mail-adres en zet je MP3-tjes op het net. Controleren providers op illegale bestanden? "Dan hernoem je ze toch gewoon van MP3 naar bijvoorbeeld ZP3, nada niets aan."

Gezien de grootte van zijn harde schijf is DasH opgehouden van elk album cd's te branden. Maar Bob (23) uit Eindhoven brandde het afgelopen jaar ruim 300 plaatjes. "Ik geef in principe de voorkeur aan cd's uit de winkel, maar soms zijn die eenvoudigweg niet te krijgen, dan biedt zo'n brander uitkomst." Tim Kuik, werkzaam bij Stichting BREIN en verantwoordelijk voor de opsporing van (internet)piraten, klinkt een en ander niet onbekend in de oren. "Het aanbieden van illegale bestanden en dragers op internet neemt inderdaad hand over hand toe. Ik heb dan ook niet de illusie dat dit uit te bannen is, maar met aangepaste hardware en betere afspraken met providers is het wellicht wel mogelijk de piraten in een hoek te drijven."

De afgelopen weken deed BREIN invallen bij het online postorderbedrijf Funsoft en enkele van zijn klanten. De vierenvijftigjarige eigenaar van Funsoft zit achter de tralies. Hem hangt een celstraf van maximaal vier jaar, of een boete van 100.000 gulden boven het hoofd. Daarnaast sluit Kuik elke maand honderd illegale sites. "Dit soort nieuws doet snel de ronde in de nieuwsgroepen en heeft hopelijk een afschrikwekkend effect."

De verleiding blijft echter groot. De nieuwe cd van de Vengaboys voor vier tientjes of een illegale versie voor drie gulden, het prijsverschil is simpelweg te groot. Vervoort pleit daarom ook voor verlaging van de BTW-tarieven op cd's van 17,5 naar 6 procent. "Het is merkwaardig dat voor boeken en schouwburgkaartjes wel het laagste tarief geldt, maar voor culturele uitingen op cd's niet."

De IFPI, de internationale belangenorganisatie voor de muziekindustrie, schat de inkomstenderving door de opmars van illegale dragers jaarlijks op 4,5 miljard dollar. DasH en Bob zijn weliswaar kleine vissen, ze kopiëren voor eigen gebruik en zeggen niet te handelen in de illegale dragers, maar er zijn duizenden die hetzelfde doen, en naar verwachting zal hun aantal alleen maar groeien. Werden in 1999 in Nederland nog 15 miljoen blanco cd's verkocht, vorig jaar waren dit er al 40 miljoen en voor 2000 wordt nog eens een stijging van 50 procent verwacht.

En de technologie schrijdt voort. Wat MP3 doet voor muziekbestanden kunnen andere programma's voor films. Recent ontwikkelden hackers DIVX, een methode waarmee films op dvd kunnen worden gecomprimeerd van 3 4 gigabyte tot een bestand van 500 mb. Klein genoeg om naar je eigen computer te laden. "Gratis en van prima kwaliteit", zegt DasH, die afgelopen weken ruim dertig films, variërend van The Matrix tot het Romeinse spektakel Gladiator (vandaag in première), van het net plukte. Kosten: een goede computer, een kabelmodem en een paar uurtjes geduld.