NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

BRAM POLS
Het in 1973 verschenen boek Awakenings van de in New York werkende, maar zeer Britse neuroloog Oliver Sacks bleef - tot het in 1990 werd verfilmd - voor een groot niet-Angelsaksisch publiek lang onopgemerkt.

Ook al wijdde Harold Pinter er een toneelstuk aan - Alaska - en werd het boek gebruikt voor heel veel televisie-documentaires en radio-hoorspelen. Wie het sterk medisch georiënteerde werk echter in de jaren zeventig las, kon toen al weten dat het zeker verfilmd zou worden om de simpele reden dat er alle romantische ingrediënten in zaten die een gang naar de bioscoop zo aantrekkelijk maken. Een echt gebeurd mirakel met slechte afloop, knap gespeeld en terughoudend gedoseerd met humor.

Awakenings gaat over de behandeling van een aantal patiënten dat tussen 1916 en 1927 slachtoffer werd van encephalitis lethargica, beter bekend als 'slaapziekte'. Wie er niet onverwijld aan stierf vegeteerde de rest van zijn leven in een inrichting voor geestelijk gestoorden, als een geest gevangen in een niet verouderend lichaam, bevroren, ademend als een zombie.

De nog jonge Sacks, zoon van twee Londense artsen, die zijn opleiding in Californië had genoten, kreeg in 1966 een baan in een oud krankzinnigengesticht in de New Yorkse Bronx, waar hij tachtig overlevenden trof van die historische virusaandoening van het hersenweefsel, die een miljoen levens had geëist en een veelvoud aan ernstig gehandicapten had achtergelaten.

Wat nu door geen enkele ethische commissie zou worden toegestaan, mocht Sacks toen klaarblijkelijk nog. Langs wegen van eigen logica concludeerde hij dat mega-doses van het voor Parkinson-patiënten bedoelde medicijn levo-dopamine tot het ontwaken uit die eeuwig durende nachtmerrie zou kunnen leiden. En zo gebeurde het. Het leek een wondermiddel. Patiënten die dertig jaar het leven van een plant hadden geleden ontwaakten, bewogen zonder ondersteuning, spraken perfect, schreven dagboeken en verlieten de kliniek. Een droom die snel werd verstoord. Sommigen kampten met ernstige bijwerkingen als onverdraaglijk zware tics, ademhalingsproblemen, maar ook geestelijke nood door de sprong in de tijd.

De film concentreert zich op Leonard L., de eerste patiënt die de stof kreeg en er de verschrikkelijke bijwerkingen van ondervond, gespeeld door Robert De Niro, met wie Sacks naar Londen reisde om hem de laatste echte patiënten te tonen. De Niro kon beschikken over door Sacks geschoten 'super 8-beelden' en speelt de patiënt volgens diens zeggen 'over accurate'. Minstens zo knap is Robin Williams' rol, voorheen de Amerikaanse komiek van de doordravende kolder, die de verlegen, bewogen neuroloog speelt. Van de meervoudig genomineerde film Awakenings ging regisseuse Penny Marshall in 1991 onbegrijpelijkerwijs met volledig lege handen naar huis.

Awakenings (Penny Marshall, VS, 1990), zondag, Net5, 20.30- 22.40u.