NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Internet-provider VS niet aansprakelijk

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 2 MEI. In de Verenigde Staten is een internetprovider een postkantoor, in Engeland een uitgever. In twee gerechtelijke procedures kwamen rechters aan twee zijden van de oceaan onlangs tot die twee radicaal tegengestelde oordelen. Met grote gevolgen voor de vrijheid van meningsuiting op het internet.

Het Amerikaanse Hooggerechtshof verwierp gisteren een aanklacht van de 21-jarige Alexander Lunney tegen de Amerikaanse internetprovider Prodigy. De student uit Bronxville, New York, werd zes jaar geleden onaangenaam verrast door een brief van Prodigy. De provider liet hem weten dat zijn account was afgesloten "wegens het zenden van obsceen, beledigend, bedreigend en seksueel expliciet materiaal". Een ontvanger had geklaagd bij de politie. Lunney was evenwel geen klant van Prodigy. Al snel bleek dat een onbekende onder zijn naam meerdere accounts had geopend en vulgaire e-mail had verstuurd. Een poging van Lunney om Prodigy verantwoordelijk te stellen voor de gewraakte e-mail, leed schipbreuk bij twee New-Yorkse rechtbanken en een hof van beroep. Het hof van beroep vonniste dat Prodigy "geen uitgever is van e-mail die door een derde partij wordt gestuurd". "We zijn niet bereid Prodigy het in het gewoonterecht gestoelde privilege te ontzeggen dat telefoon- en telegraafbedrijven genieten." Het Hooggerechtshof besloot die uitspraak gisteren zonder verder commentaar te onderschrijven. Veel opzien baart dat besluit niet. Eerdere pogingen om Amerikaanse providers verantwoordelijk te stellen voor de inhoud van websites en nieuwsgroepen - zoals in 1996 via de zeer omstreden 'Communications Decency Act' - werd eerder al door het Hooggerechtshof verworpen als strijdig met de grondwet.

In het Verenigd Koninkrijk staan de zaken er nu heel anders voor. Wetenschapper Laurence Godfrey Thursday boekte vorig jaar een overwinning in een drie jaar durend juridisch gevecht met provider Demon Internet, een van de grootste providers van Engeland. Op 13 januari 1997 plaatste een onbekende onder Godfrey's naam een zeer ranzig bericht in de nieuwsgroep soc culture thai. In nieuwgroepen discussiëren geïnteresseerden in het openbaar over lopende zaken. Godfrey eiste per fax dat Demon het bericht verwijderde, maar de provider ging daar niet op in. Twee weken later verdween het oude bericht automatisch uit de nieuwgroep.

Rechter Morland nam vorig jaar een radicaal ander standpunt in dan zijn Amerikaanse collega's. "Telkens als een klant van de provider binnentreedt bij 'soc culture thai' en de bijdrage leest die beledigend is voor de eiser, is er sprake van een publicatie aan die klant", schrijft Morland. Providers zijn dus uitgevers en vallen onder de Britse 'Defamation Act' van 1996. Die wet biedt uitgevers bescherming tegen aansprakelijkheid als redelijke stappen zijn ondernomen om publicatie van beledigend materiaal te voorkomen of, op het moment dat ze erop worden gewezen, stappen ondernemen om dat materiaal terug te trekken. Aan die laatste voorwaarde heeft Demon niet voldaan, aldus rechter Morland.

Demon stelde de verdedigers van de vrijheid van meningsuiting vorige week diep teleur door af te zien van hoger beroep. Eiser Godfrey krijgt 15.000 pond smartengeld, zijn juridische kosten van 200.000 pond worden vergoed. Door het Britse vonnis raken internetproviders in een lastig parket. Websites, nieuwsgroepen en bulletin boards worden dagelijks onverstroomd door duizenden beledigende, grove en lasterlijke boodschappen. De organisatie Cyber-Rights & Cyber-liberties vreest dat na dit vonnis een vloedgolf aan eisen en protesten worden ingediend bij de Britse providers tegen deze of gene booschap. En de providers zullen zich, om kostbare juridische procedures te vermijden, gedwongen voelen elke klacht automatisch te honoreren en de gewraakte boodschap in te trekken. "Providers worden op deze manier gedwongen gedagvaarde, rechter en jury tegelijk te zijn", aldus Cyber Rights. "Dit zal een verkillend effect op de vrijheid van meningsuiting op het internet hebben", citeert de BBC advocaat Taylor Head.

( a d v e r t e n t i e s )