NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In Florida experimenteerde de Nederlandse zwemploeg onlangs met het 'haaien- pak'. Met succes. "Er is geen alternatief."

Door onze redacteur MARK HOOGSTAD

EINDHOVEN, 26 APRIL. Zelfs de grootste scepticus onder de Nederlandse zwemmers heeft zijn bezwaren overboord gezet. "Het heeft een tijdje geduurd, maar nu ben zelfs ik overtuigd. Met dat pak glij je inderdaad als een tierelier door het water."

Pieter van den Hoogenband klinkt een tikje schuldbewust. In tegenstelling tot PSV-collega Marcel Wouda heeft de 22-jarige vrijeslagzwemmer zich jarenlang verzet tegen technologische vernieuwingen. "Als Marcel weer eens in een of ander circuspakkie het zwembad binnenstapte, schoot ik in de lach. Stel je niet zo aan, dacht ik dan. Zwemmen doe je zelf."

Minder dan een half jaar voor de Olympische Spelen ontkomt Van den Hoogenband echter niet aan de conclusie dat Wouda het bij het rechte eind had toen de 28-jarige pionier de meest recente vondst, het zogeheten Fast Skin-pak, vorige maand uitbundig prees. "Al na de eerste keer moest ik hem gelijk geven en wist ik dat ik voortaan ook in zo'n pak zou zwemmen."

Begin deze maand experimenteerde een deel van de Nederlandse zwemploeg, onder wie Van den Hoogenband en Wouda, tijdens een trainingskamp in Daytona Beach met het revolutionaire pak dat de hydrodynamische eigenschappen van een van de snelste vissoorten nabootst: de haai. Het geheim van het elastische wetsuit schuilt volgens producent Speedo in de minuscule huidtandjes die, net als bij de haai, de waterstromen rondom het lichaam kanaliseren en de weerstand in het water met ruim zeven procent verminderen.

Gehuld in pak scherpte Van den Hoogenband anderhalve week geleden in Toulouse het Nederlands record op de 400 meter vrije slag aan. Mede daarom weten hij en Wouda het zeker: in Sydney verschijnen zij aan de start in het 'haaienpak' dat het lichaam als een tweede huid omsluit. "En wij zullen niet de enigen zijn", vermoedt Wouda. "Want dit pak is zo snel dat andere zwemmers wel overstag moeten gaan, willen ze straks meedoen in de strijd om de medailles. Er is geen alternatief."

Ook PSV-trainer Jacco Verhaeren was aanvankelijk sceptisch. Daarom nam de oud-rugslagzwemmer uit Rijsbergen de proef op de som en hees ook hij zich in het pak. Het resultaat overtrof zijn verwachtingen. "Ik kan het niet ontkennen: je glijdt langer en sneller door het water. Je voelt het water bijna als vanzelf langs je lichaam trekken."

Hoewel de wereldzwembond het pak heeft goedgekeurd, vreest het Australische olympische comité dat de technologische vondst kan leiden tot een stormloop bij het sportgerechtshof in Lausanne. Zwemmers zonder pak zouden collega's met pak wegens competitievervalsing kunnen aanklagen. Verhaeren deelt die vrees niet. "Dat zou betekenen dat de ene loper de ander voor de rechter sleept omdat hij zogenaamd niet de beste loopschoenen zou kunnen aanschaffen en zijn tegenstander wel. Wat een onzin! Je kan een topsporter niet verwijten dat hij voor het beste materiaal kiest."

Sommige biomechanici twijfelen desondanks aan de voordelen. Niet de wrijvings- maar de vormweerstand is van essentieel belang voor een zwemmer, en om die reden voegt het pak weinig toe. Bovendien, zo menen de experts op het gebied van de bewegingswetenschap: wanneer de snelheid van een zwemmer niet optimaal is - te traag of te snel - in relatie tot de vorm en de omvang van de huidtandjes op het pak kan juist extra wrijving ontstaan.

Van den Hoogenband kent de bezwaren, maar de zesvoudig Europees kampioen zegt niet onder de indruk te zijn. "Zolang ik mij er goed bij voel, wat zou ik me dan druk maken om wat al de zogenaamde kenners vinden en zeggen? Ik geloof in dit product en daar gaat het om. Ik moet straks aan de bak in Sydney, niet die wetenschappers."

De bevindingen in Florida sterken Van den Hoogenband. Verhaeren klokte tijdens het trainingskamp snellere tijden op de momenten dat zijn pupillen zich in pak door het water bewogen. Op basis van eigen onderzoek claimt Speedo dat de prestaties met gemiddeld drie procent verbeteren. De PSV-trainer schat de tijdwinst op "een halve seconde op de vijftig meter".

Dat is een reusachtige stap voorwaarts in een tak van sport waar het op tienden en honderdsten van seconden aankomt. Verhaeren maakt evenwel een kanttekening. "Als ik tegen die zwemmers zeg: vandaag trainen we met dat pak, dan weten ze dat ik snelle tijden verwacht. Want je trekt dat pak niet aan om maar een beetje aan te klooien. In die zin heeft het ook een psychologisch voordeel."

Over psychologische voordelen gesproken. Scheren is een van de vaste rituelen van zwemmers voorafgaand aan een wedstrijd, bedoeld om sneller door het water te razen. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat het effect van een gladde huid te verwaarlozen is. Van den Hoogenband: "Maar ga maar eens onder de douche staan als je net geschoren bent. Je zal zien: het water spat van je lichaam, omdat het geen grip krijgt." Wouda veegt de suggestie als zou 'de winst tussen de oren zitten' eveneens van tafel. "Kijk naar Pieter. Die zag het helemaal niet zitten. Hij geloofde er totaal niet in. Nu is-ie verkocht."

Toch blijft de vraag of de vermeende voordelen wel opwegen tegen de eventuele nadelen. Immers, hoe sneller een zwemmer door het water beweegt, hoe minder slagen hij nodig heeft. Dat zou kunnen betekenen dat een zwemmer niet meer 'uitkomt' met zijn slagen en bij een keerpunt zodoende kostbaar tijdverlies oploopt.

Verhaeren gelooft daar niet in. "Een zwemmer is één twee keer per jaar in topvorm en heeft dan sowieso minder slagen nodig. Op basis van training en van ervaring leren ze om te anticiperen. Al helpt het wel om in zo'n pak te trainen, want alleen dan raak je gewend aan die hoge snelheden."

Slechts twee nadelen signaleert Verhaeren. "Het is mij nog niet duidelijk of het pak z'n snelheid behoudt zodra de techniek minder wordt. Verder worden de zwemmers een beetje beperkt in hun ademhaling als ze kiezen voor een pak dat het lichaam van de nek tot de enkels omsluit." Het is om die reden dat Van den Hoogenband vooralsnog de voorkeur geeft aan een model dat alleen zijn benen bedekt.

Zie ook:

Zwemmers sneller in een haaienpak (16 maart 2000)

( a d v e r t e n t i e s )