NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Slapeloze nachten over massa-ontslag

Het defensie-concern Hollandse Signaal heeft veel orders, maar moest toch een massa-ontslag bekendmaken. Bestuursvoorzitter R. Boswijk reageert.

Door onze correspondent ANDRE RITSEMA

HENGELO, 26 APRIL. Het eten is in ieder geval goed. Bij Hollandse Signaalapparaten in Hengelo, fabrikant van defensie-apparatuur, houden ze ervan ook in moeilijke tijden het "nuttige met het aangename te verenigen", zoals ze het zelf zeggen. En dus wordt een gesprek met bestuursvoorzitter R. Boswijk gecombineerd met een copieuze maaltijd in het luxe restaurant van het bedrijf.

Boswijk toont zich tijdens die maaltijd een goede eter en een onderkoeld manager. Maar dat is schijn. Want hij heeft slapeloze nachten gehad, zegt hij, van de problemen bij Hollandse Signaalapparaten. En hij had vergelijkbare nachten voor hij op 12 april het personeel de boodschap kon doorgeven: van de 2.400 arbeidsplaatsen in de Hengelose vestiging komen er 650 te vervallen. Het overgrote merendeel, 450, binnen een jaar na het begin van de reorganisatie, de rest voor 2001. "Je kon een speld horen vallen toen ik mijn verhaal vertelde. En ook toen de mensen wegliepen - doodstil. Geen enkel geroezemoes."

Het is dan ook een moeilijk verhaal, weet Boswijk. Met een orderportefeuille van meer dan twee miljard gulden heeft Signaal volop werk voor de komende jaren. De reorganisatie is nodig omdat het operationeel resultaat al enkele jaren een neergaande trend vertoont - en onder de rendementseis van acht procent geraakte die is opgelegd door het Franse moederbedrijf Thomson-CSF. We moeten nu ingrijpen, aldus Boswijk, om het operationeel resultaat weer op orde te krijgen. Signaal telt in totaal een kleine 3.000 medewerkers, die gezamenlijk een kleine 800 miljoen gulden omzetten.

De reorganisatie gaat gepaard met een drastische herstructurering van het bedrijf. Er komen drie business units (Systeemintegratie, Radar & Sensoren, Services & Support), die het verkokerde en bureaucratische Signaal weer meer schwung moeten geven. En dat is heel hard nodig, ontdekte Boswijk na uitgebreid intern onderzoek, met begeleiding van Berenschot. Want wat bleek bijvoorbeeld uit een cultuuronderzoek onder de medewerkers? Signaal was op zichzelf gericht, navelstaarderig, technocratisch, bureaucratisch. "Er waren te veel koninkrijkjes met kleine keizers", zegt Boswijk. "Paaltjeszetters."

Hij schrok, zegt hij, toen hij die uitkomsten zag. Net zoals hij schrok toen hij zag wat de consequentie van het onderzoek was: een harde ingreep. De bonden reageerden op 12 april furieus. Als eerder was opgetreden, was een dergelijke ingreep niet nodig geweest, zo zei een vakbondsbestuurder. De directie werd laksheid verweten, Boswijk had de organisatie verwaarloosd. 'De directie scoort overal slecht. Of het nu gaat om productie, communicatie of kostenniveau, er deugt niets', aldus de vakbond.

Boswijk reageert met een schamper lachje op de kritiek. Het is met name de omvang van de reorganisatie die de bonden heeft doen schrikken, zegt hij. "Ze wisten dat we bezig waren."

Hij bestrijdt dat de directie te lang gewacht heeft met ingrijpen. "Ik ben in 1998 aangetreden. In de loop van dat jaar merkten we voor het eerst dat het resultaat bij de verwachtingen achterbleef. Toen hebben we een aantal maatregelen genomen om de kosten te drukken. Dat bleek begin 1999 onvoldoende op te leveren. Toen zijn we begonnen met het grote onderzoek, dat uiteindelijk heeft geleid tot deze reorganisatie en de herstructurering."

Maar waarom is niet eerder ingezien dat de cultuur van de organisatie niet functioneerde? Die cultuur is toch al jaren hetzelfde? Boswijk: "Wanneer het goed gaat met de onderneming, wanneer je meer dan voldoende winst maakt, ben je minder geneigd goed naar jezelf te kijken. Het gaat toch goed, zegt iedereen dan."

Signaal heeft, zo benadrukt de bestuursvoorzitter, in de jaren negentig drie reorganisaties achter de rug - allemaal indirect gevolg van het einde van de Koude Oorlog en de daarbij behorende teruglopende defensie- uitgaven. Er waren reorganisaties in 1991 (700 arbeidsplaatsen weg), 1992 (900) en 1994 (125). Er zijn dus wel degelijk pogingen gedaan, wil de bestuursvoorzitter maar zeggen, om van Signaal een zo gezond mogelijk bedrijf te maken. "En deze laatste ronde hebben we heel voortvarend en snel opgetreden."

Signaal staat voor een aantal majeure veranderingen. Wanneer de ondernemingsraad met het plan van de directie instemt - en feitelijk kan de OR niet anders, zegt Boswijk - dan zal de organisatie opnieuw worden opgezet. En het moet snel. Boswijk slaat met de vuist op tafel: "Er is geen weg meer terug. Dat beseffen we hier allemaal."

Hij heeft, hoe kan het anders, goede hoop. "Iedereen ziet de noodzaak van de verandering. De organisatie liep krakend vast."

( a d v e r t e n t i e s )