NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur JOEP DOHMEN
ROTTERDAM, 25 APRIL. Bij de aanschaf van vliegtuigen, helikopters en antitankwapens voor Defensie en helikopters voor de politie staat Nederland onder politieke druk uit Frankrijk. Parijs wil dat Nederland kiest voor producten van het Franse bedrijfsleven.

President Chirac heeft de kwestie persoonlijk bepleit in een gesprek met premier Kok tijdens diens staatsbezoek in februari aan Nederland. Dat bevestigen betrokkenen.

Het Tweede-Kamerlid F. Timmermans (PvdA), defensiespecialist van zijn fractie, bevestigt dat de aankopen voor leger en politie tijdens het bezoek op de agenda stonden. Timmermans: "Het gebeurt niet vaak dat iemand op zo'n hoog niveau als Chirac wordt ingeschakeld. Maar de belangen zijn deze keer dan ook groot, gezien de totale omvang van de orders."

Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat via een woordvoerder weten dat Chirac tijdens het staatsbezoek "punten naar voren heeft gebracht die Frankrijk na aan het hart liggen". Frankrijk ziet graag, aldus Timmermans, dat Nederland de Europese defensiesamenwerking, en daarmee de Franse industrie, ondersteunt om minder afhankelijk te worden van de VS.

Het Nederlandse kabinet neemt dit en volgend jaar besluiten over materieelaankopen ter waarde van circa veertien miljard gulden. Zo beslist Nederland over de aanschaf van helikopters (ter vervanging van de marinehelikopter Lynx), antitankwapens en helikopters voor het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD). Over de grootste order, de vervanging van de F16-jachtvliegtuigen in 2010, dan wel modernisering van de F16 voor een langere periode, wordt eind dit jaar feitelijk beslist. Namelijk door een eventueel besluit om deel te nemen in de ontwikkeling van de Amerikaanse Joint Strike Fighter (JSF). Voor alle vier de orders zijn de Fransen in de race: het door Dassault gebouwde jachtvliegtuig Rafale, de door Eurocopter gebouwde NH-90 helikopter, het Trigat antitankwapen en de EC 135 van Eurocopter.

Minder dan twee maanden na het bezoek van Chirac lijkt het besluit over de nieuwe marinehelikopter nu gevallen ten gunste van de Fransen. Staatssecretaris Van Hoof (Defensie) kondigde vlak vóór Pasen in een brief aan de Tweede Kamer aan in juni zijn handtekening te willen zetten onder een contract voor twintig NH-90's ter waarde van 1,7 miljard gulden. Bij een vergelijking met concurrerende toestellen zou de NH-90 het best gescoord hebben. Nadere informatie over de andere toestellen verstrekte Van Hoof nog niet. Volgens zijn ministerie komt die informatie in mei. PvdA, VVD en D66 willen uitleg over deze "overhaaste" beslissing.

Het Kamerlid Timmermans sluit een verband tussen de Franse druk en het besluit van Van Hoof niet uit. "Dat zou kunnen. Ik hoorde in elk geval met verbazing van zijn beslissing."

Tweede-Kamerlid Timmermans: "De staatssecretaris heeft notabene zelf voorgesteld om de alternatieven voor de NH-90 te laten onderzoeken. Hij had grote twijfels bij de NH- 90. Nu is hij blijkbaar helemaal om. Ik heb dringend behoefte aan opheldering." Directeur J. Coenraads van lobbykantoor Hollinda in Wassenaar, die de belangen van de NH-90-concurrent Sikorsky behartigt, zegt "met verbijstering" kennis te hebben genomen van het besluit van staatssecretaris Van Hoof. Coenraads: " Het eindrapport van het Nederlands Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium (LNR), waarin de alternatieven voor de NH-90 worden vergeleken, is nog niet eens klaar." Volgens Defensie ligt het eindrapport van het LNR wel al bij de Koninklijke Marine.

Binnen één maand besluit het ministerie van Binnenlandse Zaken met welke toestellen het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) gaat vliegen. Met de aanschaf van de in totaal zes helikopters, met een optie op nog eens vier, is in eerste instantie circa 55 miljoen gulden gemoeid. De Franse helikopterfabriek Eurocopter dingt mee naar de opdracht.

De KLPD wil niet reageren. "Wij gaan zorgvuldig te werk en van politieke druk is ons niets bekend", aldus een woordvoerder.

De keuze van de politie is van groot belang voor Joep van den Nieuwenhuyzen. De Nederlandse ondernemer is sinds één jaar eigenaar van de civiele afdeling van McDonnell Douglas (MD) in het Amerikaanse Mesa (Arizona). Van den Nieuwenhuyzen is, met de helikopter MD Explorer 900, de grote concurrent van Eurocopter bij de aanbesteding voor de politie. Na verkoopsuccessen in België, Groot- Brittannië en Duitsland, waar verschillende politiekorpsen kozen voor de Explorer, wil hij nu de toestellen in Nederland verkopen. Van den Nieuwenhuyzen spreekt over "hevige politieke druk" vanuit Frankrijk op Nederlandse autoriteiten. "Wij weten uit hoge ambtelijke bron dat Eurocopter veel politieke druk gebruikt." Eurocopter is een dochter van de Duits-Franse luchtvaartgroep EADS.

De Brusselse zakenman P. Gehot, lobbyist van Eurocopter, ziet ondanks de intensieve Franse lobby de order voor de politiehelikopters aan de neus van zijn Franse firma voorbijgaan. "Meer dan waarschijnlijk zal de Explorer het halen", aldus Gehot. Van den Nieuwenhuyzen zou er in geslaagd zijn de technische eisen voor de nieuwe politiehelikopters 'af te stemmen' op de Explorer. Gehot: "Het is eigenaardig dat het eisenpakket perfect past op het product Explorer. Van den Nieuwenhuyzen heeft goede contacten in Nederland. Die aanbestedingseisen zijn geschreven op de Explorer. Ons toestel dient te worden aangepast. Dat duurt enkele maanden. Wij willen daarom uitstel van de beslissing."

Van den Nieuwenhuyzen ontkent dat er vooraf contact is geweest met de opstellers van de technische eisen. "Geen brief, niets. Niet eens een telefoontje", zegt hij. "Dat de politie graag met onze helikopters wil vliegen klopt wel. De Explorer is substantieel geluidsarmer dan elke concurrent. Dat maakt de Explorer uitermate geschikt voor observaties", aldus Van den Nieuwenhuyzen.

In een uiterste poging om Eurocopter een "faire kans" te geven, zocht Gehot begin dit jaar contact met de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, Peper. Gehot: "Ik wilde het dossier onder zijn persoonlijke aandacht brengen. Als er iets fout is gegaan met het opstellen van de technische eisen, zou dat onderzocht moeten worden. Maar voordat er een afspraak kon plaatsvinden, had hij al ontslag genomen."

( a d v e r t e n t i e s )