NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Over de geringe macht van televisie: al jaren bepleit misdaadverslaggever Peter R. de Vries heropening van een moord- en verkrachtingszaak in Putten.

En toch gebeurt het niet, hoewel op het slachtoffer sperma is gevonden van een ander dan de veroordeelden. Uit recente laboratorium-analyse bleek dat de op het lijk gevonden haren ook niet van de veroordeelden waren maar bij dat vreemde sperma hoorden. Toch schreef minister Korthals Altes van Justitie gisteren in een brief aan de advocaat van de veroordeelden dat hij ook op grond van die nieuwe feiten geen reden zag om nu al uitsluitsel te geven. Wie wel eens een programma van De Vries ziet, kan de zaak moeilijk hebben gemist, omdat hij er heel wat uitzendingen aan heeft besteed in samenwerking met de voormalige Rotterdamse hoofdcommissaris Blaauw die alles nog eens grondig heeft doorgespit. De bekentenissen van de verdachten zijn min of meer afgedwongen na drie maanden Zaanse verhoormethode, "een hersenspoeling" volgens Blaauw. De Vries heeft getuigen geïnterviewd die ook in het bos aanwezig zouden zijn geweest en zij verklaarden tegen hem heel iets anders dan uit het proces-verbaal blijkt. Het heeft nog niet mogen baten, de minister wil nogmaals een uitspraak van de Hoge Raad afwachten. Hij durft zijn eigen mensen niet te laten vallen, want er zijn te veel reputaties met deze zaak verbonden. Twee gerechtelijke instanties en tientallen rechercheurs hebben erover geoordeeld. De veroordeelden zijn inmiddels na zes jaar gevangenis thuis en een van hen, Dubois, verscheen gisteren met zijn vrouw in B&W. Sonja vroeg herhaaldelijk hoe het mogelijk was dat de veroordeelden zomaar hadden bekend. "Na drie maanden zeiden ze, als je dit tekent, mag je naar huis", zei Dubois over zijn bekentenis. "Je moet denken dat ik nooit met politie en justitie te maken heb gehad. In Putten staat de politie toch in aanzien. Ik was er bang voor. Ik dacht "dat komt wel goed. De politie helpt je wel en probeert je er niet in te luizen". Inmiddels is hij een illusie armer. Volgens oud-hoofdcommissaris Blaauw deugden de verhoren niet. "Bij de volledige bekentenis zijn acht vragen uitgebleven", zei hij. Bij zo'n gruwelijke moordzaak is de publieke druk om meteen schuldigen aan te wijzen groot. Als traditioneel politieverslaggever die zelfstandig misdaden natrekt en onderzoekt, staat De Vries tamelijk alleen. Elders, in kranten en op televisie, is het genre sinds de jaren zeventig bedolven geraakt onder de institutionele verslaggeving over misdaad als structureel, maatschappelijk probleem, terwijl Justitie niet minder fouten maakt dan vroeger. Nu houdt De Vries wel erg van zichzelf en van een beetje show. Hij heeft merkwaardige contacten en soms verlaat hij ten onrechte zijn rol als journalist en wordt hij adviseur of gaat hij zelf tot een soort arrestatie over. Maar het gedegen speurwerk van hem en zijn redactie verleent zijn programma gezag. Hij heeft vaak de vinger gelegd op justitieel broddelwerk.

Als het tweetal uiteindelijk ten onrechte blijkt te zijn veroordeeld, krijgen we misschien wel een tweede drama Lancee, ook een zedenzaak, waarbij Justitie het hoofd niet koel kon houden. Justitie kan haar fouten moeilijk toegeven. Naarmate het aantal betrokkenen groter is, verdwijnen de schuld en de verantwoordelijkheid in de anonimiteit. Je krijgt druk gekrakeel van mensen die naar elkaar wijzen, zoals gisteren ook te zien was in De Aanklacht, een fictief televisiedrama naar aanleiding van vliegtuigramp in Eindhoven, waarbij een militaire muziekkapel omkwam. Tussen wanhopige nabestaanden ruzieden functionarissen over elkaars aandeel in de ramp.

Het debat over integratie van minderheden, deels te zien in Den Haag vandaag, was leek wel een vervolg op De Aanklacht. Eerst beschuldigden de Kamerleden elkaar en gisteren gingen ze achter de regering aan. Het woord 'bureaucratie' viel. Bureaucratie is geen natuurverschijnsel maar collectieve onwil. Geen verdachten of schuldigen.