NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur ROBERT MISSET
ROTTERDAM, 6 APRIL. De Koninklijke Nederlandse Schaakbond (KNSB) lanceerde gisteren een primeur voor het Nederlands kampioenschap, dat in mei in Rotterdam wordt gehouden. De computer Fritz SSS * - bij de schakers beter bekend als Fritz 6 - ontving op initiatief van grootmeester Genna Sosonko een wildcard voor het NK. Tien deelnemers gingen akkoord met de deelname van Fritz 6 in de wetenschap dat het prijzengeld met 70.000 gulden wordt verhoogd tot 165.000 gulden. Alleen Paul van der Sterren weigert te schaken tegen 'Het Beest'. "De schaakbond heeft zijn ziel aan de duivel verkocht."

Sytze Faber, bestuurslid technische zaken van de KNSB, wil met het debuut van een computer op het NK vooral de schaaksport promoten. "Wereldwijd loopt het ledental bij de schaakbonden achteruit, omdat de sport hoogdrempelig is", stelt Faber. "De computer valt bovendien niet meer weg te denken uit de samenleving. Al in 1985 speelde grootmeester Hans Böhm met het idee een computer mee te laten doen aan een Nederlands kampioenschap. Fritz 6 zal niet alleen extra publiciteit genereren, maar ook aantrekkingskracht uitoefenen op de jeugd."

Droogjes constateert Genna Sosonko dat "mijn vervanger op het NK minder emotioneel is dan ik". De captain van het Nederlandse team onderkent de twijfels bij de grootmeesters over de deelname van een schaakcomputer. "Kasparov raakte tijdens zijn match met de computer Deep Blue uit zijn evenwicht, omdat hij met zijn bekende grimassen geen greep kreeg op dat ding. Fritz 6 hoeft niet naar het toilet. De computer heeft geen ruzie gehad met zijn vriendin, waardoor hij is afgeleid. Toch vind ik het frappant dat mijn nonchalante opmerking om mijn plaats door een computer te laten innemen werkelijkheid is geworden."

Sosonko zegt geen morele bezwaren te hebben tegen het eenmalige experiment van de KNSB om de mens te laten uitdagen door een computer. "Wie het niet betreurt dat klassieke toernooien met gepassioneerde schakers als Tal en Petrosjan verleden tijd zijn, heeft geen hart. Maar wie meent dat de schaaksport de opmars van de computer en Internet kan negeren, heeft geen hoofd. In Linares verklaarden Kramnik en Kasparov onlangs dat het reguleren van het contact tussen mens en computer tijdens toernooien belangrijker was dan het invoeren van een dopingcontrole. De computer is nu eenmaal prominent aanwezig in de schaakwereld. Twintig jaar geleden schaamde ik me nog voor een remise tegen de schaakcomputer. Nu is het geen schande meer om van 'Het Beest' te verliezen.

Grootmeester Friso Nijboer erkent ronduit dat de grootmeesters "voor het geld hebben gekozen". Hij vergelijkt het optreden van Fritz 6 op het NK met "een rijke Amerikaan, die zijn plaats op een toernooi heeft gekocht en vervolgens met nul punten onderaan eindigt". Dat zal Fritz 6 niet overkomen, vermoedt titelkandidaat Jeroen Piket. "Er komt natuurlijk een moment dat de computer uit de toernooien moet worden verbannen, omdat de mens niet langer tegen hem is opgewassen. Je laat een auto ook niet aan een wielerkoers meedoen. De kracht van Fritz is moeilijk in te schatten. Zijn Elo-rating ligt rond de 2670 punten. Ik heb er op het NK een geduchte concurrent bijgekregen."

Als enige deelnemer aan het NK boycot Paul van der Sterren de computer. Hij begint het toernooi daarom met een reglementaire nederlaag tegen Fritz 6. De Amsterdamse grootmeester zal ook niet meedelen in het extra prijzengeld van 70.000 gulden, dat de firma Chess Base - de geestelijk vader van Fritz 6 - ter beschikking heeft gesteld. "Ik vind het een wrang detail dat Chess Base nota bene een Duits bedrijf is", zegt Van der Sterren. "De Bosniërs Sokolov en Nikolic zijn door de schaakbond door een zijdeur afgevoerd, omdat zij op de olympiade niet voor Nederland willen uitkomen. Nu wordt toch een buitenlandse deelnemer toegelaten op het NK, omdat Chess Base daar 70.000 gulden voor betaalt."

Van der Sterren vindt de deelname van een computer in strijd met de ethiek van het schaken. "Het schaken is voor mij een krachtmeting tussen twee mensen, tussen twee hersenstellen. Met zijn verbeeldingskracht en zijn creativiteit bepaalt de mens de kwaliteit van een partij. Dat is absoluut onverenigbaar met de deelname van een computer. Het is een andere discipline. Andre Agassi tennist in de eerste ronde op Wimbledon toch ook niet tegen een ballenmachine? Het publiek wil juist genieten van de dramatiek in een partij tussen Agassi en Sampras. Het menselijke drama ontbreekt totaal als Loek van Wely straks tegenover een ding zit. Ik vind het vreselijk dat de schaakbond een knieval heeft gemaakt voor de commercie."

Namens de KNSB kondigde bestuurslid Faber nader overleg aan met 'dissident' Van der Sterren. "Vroeger had Paul een andere mening over de schaakcomputer", zegt Faber. "Ik moet nog zien of de soep wel zo heet gegeten wordt. Ook ik hoop niet dat Fritz het NK gaat winnen. Maar hier ligt een enorme uitdaging voor de mens."

( a d v e r t e n t i e s )