NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

ONDER DE INTRIGERENDE titel 'We the peoples' heeft de secretaris-generaal van de VN, Kofi Annan, de wereld ver rijkt met een rapport van tachtig pagina's. Het is alsof Annan over de grenzen van de Verenigde Naties heen een handreiking heeft willen doen naar een mystieke, informele identiteit: de volken van deze wereld, niet noodzakelijkerwijs samenvallend met de Naties die onder het Handvest Verenigd zijn. De SG versterkt die indruk door in zijn inleiding de eer ste dag van het tweede millennium in herinnering te roepen toen "kindergezichten van Spitsbergen tot Robbeneiland het kaarslicht weerspiegelden" en "de mensheid 24 uur lang haar eenheid vierde met een niet eerder vertoond schouwspel van haar rijke geschakeerdheid".

Annans rapport is de aanzet tot de Millennium Top, voor later dit jaar door de Algemene Vergadering bijeengeroepen, en waar staatshoofden en regeringsleiders de rol van de Verenigde Naties in de 21ste eeuw zullen bespreken. Het rapport met zijn 26 aanbevelingen is hun door Annan als huiswerk aangeboden.

Het ontbreekt Annan niet aan lef en zelfreflectie. Dat heeft hij met zijn rapporten over Rwanda en Bosnië-Herzegovina en de rol van de VN in die landen al eerder bewezen. In 'We the peoples' verschijnt de SG als een wijze aanklager en raadsman die regeringen, belangengroepen en ten slotte de mensheid in haar geheel wijst op haar misslagen en plichten en hen aanspoort het in de toekomst beter te doen. Het rapport behandelt oorlogen en pestilentiën, de onevenwichtige verdeling van welvaart en armoede in de wereld, de globalisering met haar voordelen en haar risico's, de nieuwe economie en technologie die mensen bijeenbrengen, de relatie tussen zwerfkapitaal en ineenstortende economieën, de uitsluiting der uitvallers, de ozonlaag, de verandering van het klimaat, de wapenhandel en zijn desastreuze gevolgen, ten slotte het functioneren en de organisatie van de VN zelf die vol gens Annan aan een ingrijpende opknapbeurt toe is.

IN HET IDEOLOGISCHE debat dat momenteel, na jaren lang intellectueel eenrichtingsverkeer, weer opleeft, staat Annan, zoals van iemand in zijn functie mag worden verwacht, in het midden. Hij zegt 'ja' tegen globalisering en economische groei, maar is voorstander van groene belastingen en neemt het de Assemblee kwalijk dat deze in het voorbereidend overleg voor de top kans heeft gezien het begrip milieu niet éénmaal te noemen. De Aziatische crisis heeft de gevolgen laten zien van ongebreideld geglobaliseerd kapitalisme in landen waar morele en organisatorische achterstanden manifest bleken te zijn. Voor modebegrippen als transparantie en accountability (rekenschap afleggen) schrikt Annan niet terug. De vrije markt zal gereguleerd zijn, of niet zijn.

Het rapport zelf en de waslijst van aanbevelingen zal weinigen die de afgelopen jaren hebben opgelet verrassen. Vrijwel alles wat in het wetenschappelijke en politieke discours, onder meer op grote internationale conferenties, de laatste jaren aan de orde is geweest, heeft in Annans opsomming een plaats gekregen. Op zichzelf is dat een indrukwekkende prestatie van de SG en zijn staf, tegelijkertijd zal de gerouti neerde politicus zich afvragen: wat zijn de prioriteiten? Ter geruststelling: als ondertitel heeft Annan gekozen "de rol van de VN in de 21ste eeuw". Zijn agenda is er een met een wel zeer lange adem.

DE EERSTE PLICHT van de Millennium Top zal dan ook zijn ordening te brengen in de reeks thema's die ieder voor zich van Annan een gelijke urgentie hebben meegekregen. Er zijn taaie thema's bij, zoals de opleving van het etnische zelfbewustzijn in al zijn, vaak gewelddadige verschijningsvormen. Joegoslavië heeft bewezen dat welvaartsgroei niet altijd het panacee is tegen verloedering en onmenselijkheid. In Baskenland en Ulster is, en wordt vrijwel dagelijks, aangetoond dat zelfs in bewezen democratieën terrorisme een voedingsbodem vindt. Het is zinvol op het aambeeld van de preventie te hameren, zoals Annan met overtuiging doet. Maar de jongste geschiedenis laat zien hoe moeilijk het is etnisch en religieus fanatisme tijdig te breidelen.

Er zijn, gelukkig, ook eenvoudiger oplosbare problemen. Annan wraakt de handel in 'kleine wapens' die zich volgens hem, sinds Nagasaki, tot de meest gebruikte en doeltreffendste massavernietigingswapens hebben ontwikkeld. Een kalasjnikov is in Centraal-Afrika te koop voor de prijs van een kip. Annan: veel van het na de Koude Oorlog overtollig geworden wapentuig is in de illegale handel terechtgekomen. (Wie ondertekent ook weer de exportvergunningen?) De Millennium Top kan hier optreden. De SG suggereert een 'terugkoopprogramma' - om te beginnen.

OP INTERNATIONALE conferenties over goede bedoelin gen zijn de resultaten doorgaans omgekeerd evenredig aan de lengte van de redevoeringen. Dat dreigt ook voor de Millennium Top. Met zijn rapport heeft Annan een SOS-sein ge geven dat de deelnemers zou moeten aansporen nu eens niet genoegen te nemen met de dooddoener dat alleen maar prolongatie van het debat al op de universele winstrekening mag worden bijgeschreven. Zoals een ministerieel commentaar op de zojuist in Kairo afgesloten Europa-Afrika-top suggereerde.

Zie ook:

Omvangrijk actieplan VN voor 21ste eeuw (3 april 2000)

( a d v e r t e n t i e s )