NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

India heeft er een bondgenoot bij: de VS. Maar veel zal ook president Clinton niet kunnen bereiken.

Door onze correspondent ROB SCHOOF

NEW DELHI, 22 MAART. Is Was-hington langzamerhand overgestapt van Pakistan, zijn oude bondgenoot uit de Koude Oorlog, naar India? Met een vergrootglas zoekt India al maanden naar het antwoord. Wat zou president Clinton precies zeggen na afloop van zijn gesprek met premier Vajpayee tijdens zijn bezoek aan de "gevaarlijkste plek op aarde", zoals Clinton de regio onlangs omschreef? Het programma van Clintons zesdaagse reis door Zuid-Azië, waarvan vijf dagen in India en vijf uur in Islamabad (zaterdag), gaf voor Indiase waarnemers al aan waar de Amerikaanse prioriteiten op dit moment liggen. De Indiase media zagen dat gisteren weerspiegeld in Clintons uitlatingen op zijn persconferentie. "Je kunt geen dialoog verwachten, tenzij geweld achterwege blijft en de demarcatielijn (in Kashmir) in acht wordt genomen", sprak Clinton gisteren.

Hij had zojuist het standpunt van de Indiase regering kort maar krachtig herhaald - met als onderliggende premisse dat Pakistan verantwoordelijk is voor het steunen en sturen van islamitische militanten naar het Indiase deel van Kashmir. 'Subtiele verandering te zien in mening over Kashmir', kopte de Times of India vanochtend. En de Indian Express: 'President omarmt bijna de Indiase lijn inzake besprekingen' (met Pakistan). De afslachting van veertig sikhs door onbekenden in Kashmir, aan de vooravond van zijn bezoek, onderstreepte volgens Clinton het "enorme lijden" van India in het conflict.

India voelt zich al jaren tekort gedaan door de VS, omdat Amerikaanse regeringen in het verleden om verschillende redenen altijd de zijde van Pakistan kozen - in tijden van democratie, maar ook in tijden van militair bestuur. De lichte Amerikaanse ommezwaai naar India heeft alles te maken met de korte oorlog die vorig jaar mei uitbrak in het Indiase deel van de omstreden bergstaat. De Amerikanen waren de eersten die toegaven dat de honderden infiltranten in het Indiase deel van Kashmir geen 'islamitische vrijheidsstrijders' waren, maar veelal Pakistaanse soldaten verkleed als mujahedeen. Met de talloze islamitische terreurbewegingen die opereren vanaf Pakistaans grondgebied - en vanuit Afghanistan - hebben de VS en India inmiddels een gezamenlijke vijand. India lijkt ook om andere redenen een aantrekkelijker partner in de regio dan Pakistan. Het land is, ondanks al zijn problemen, al meer dan vijftig jaar een democratie en politiek stabieler dan Pakistan, waar generaal Musharraf nog geen half jaar geleden een staatsgreep pleegde. Daarnaast heeft India een enorm economisch potentieel. De economie groeide de laatste jaren tussen de vijf en zeven procent - over het algemeen niet de minst belangrijke factor bij de formulering van het Amerikaanse buitenlandse beleid. Daarnaast heeft India een industriesector (informatietechnologie) waarvan talloze Amerikaanse ondernemingen in Silicon Valley dankzij de lage lonen al jaren profiteren. Pakistan, met een nagenoeg failliete economie en een junta aan de macht, kan daar niet veel tegenover stellen.

Ondanks de Amerikaanse toenadering tot India bleven gisteren een aantal belangrijke geschilpunten overeind, maar een doorbraak werd ook niet verwacht. India weigert in te gaan op de Amerikaanse wens zijn nucleaire programma terug te draaien totdat de rest van de wereld zijn nucleaire arsenalen heeft vernietigd. Ook blijft New Delhi weigeren het internationale kernstopverdrag te tekenen, ook al onderstreepte premier Vajpayee dat India geen nieuwe kernproeven zal houden. Anders dan Pakistan beloofde hij ook dat India nooit als eerste kernwapens zal inzetten. Of Clinton een rol kan spelen in de vermindering van de hoog opgelopen spanningen tussen India en Pakistan, wat hij eerder omschreef als het belangrijkste doel van zijn missie, valt nog te bezien. Bemiddelen mag Clinton niet van India - het zou de kwestie-Kashmir te veel internationale aandacht geven, iets wat India ten koste van alles wil voorkomen. Tegen een rol voor Clinton als boodschapper van het Indiase standpunt heeft New Delhi geen bezwaar. De vraag is echter of Clinton zaterdag, in zijn gesprek met de Pakistaanse generaal Musharraf, voldoende invloed kan aanwenden om een einde te maken aan de wildgroei aan terroristische moslimorganisaties. De president van de VS is vermoedelijk de allerlaatste naar wie de radicale moslims luisteren.

( a d v e r t e n t i e s )