NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'Gebruik de moskee voor integratie'

Het CDA wil moskees gebruiken om allochtone jongeren in het gareel te houden. Net als de kerk dat vroeger deed, zegt socioloog en CDA-adviseur Zijderveld.

Door onze redacteur HERMAN STAAL

DEN HAAG, 7 MAART. De maatschappelijke rol van de moskee past in de traditie van de katholieke charitas of de protestantse diakonie. Huiswerk- en computercursussen, hulp bij schuldsanering, sportactiveiten, participatie in aids- en drugsprojecten. Die rol moet versterkt worden: de moskee - of de tempel - dient te worden ingezet om te investeren in jonge allochtonen van de tweede, derde en vierde generatie. "Net als in het verleden met katholieken en gereformeerden heeft de emancipatie van de groep geleid tot integratie", zegt hoogleraar sociologie A.C. Zijderveld. Integratie met behulp van religie. Daarvoor pleit een CDA-werkgroep, waar Zijderveld deel van uitmaakt, in de gisteren uitgekomen discussienota Nieuwe Buren, Nieuwe Verantwoordelijkheden. Het stuk dient als start voor het Centrum voor Politiek, Religie en Zingeving. Het centrum, dat geen vaste plek krijgt, moet discussies aanwakkeren over 'de grote vraagstukken van onze maatschappij', dit jaar te beginnen met de multiculturele samenleving.

"De islamitische verzuiling is gewoon aan de gang", zegt Zijderveld. "Dat kun je niet ontkennen. Moslims hebben hun eigen organisaties. Als je daar tegen bent, moet je de grondwet veranderen."

U wilt meer in allochtone jongeren investeren via de moskee. Bent u niet veel te optimistisch over het aantal jongeren dat een moskee bezoekt?

"Natuurlijk is er een groep die je niet via de moskee kunt bereiken. Die tussen wal en schip valt. Maar als je in een moskee komt, dan zie je dat er veel gebeurt. De moskee in de Schilderswijk geeft bijlessen en computercursussen. Dat moet je versterken. Bijvoorbeeld met meer subsidies. Imams zullen in Nederland moeten worden opgeleid. Dat lukt nog niet goed. Maar in gesprekken heb ik gemerkt dat de moskeeverenigingen dit ook willen. En hoewel deze verenigingen contacten hebben met Turkije en Marokko, zijn ze over het algemeen ook voor een scheiding van kerk en staat."

In de moskee wordt vaak geen Nederlands gesproken. Dat verhindert juist integratie.

"Als Marokkanen en Turken in één moskee samenwerken wordt de voertaal vanzelf Nederlands, ze spreken elkaars taal immers niet. Een Turks-islamititische of Marokkaans-islamitische organisatie moet je niet subsidiëren en stimuleren. Verzuiling heeft een niet-etnische grondslag."

Integratie met behoud van eigen cultuur zou volgens sommigen niet mogelijk zijn.

"Dat vind ik veel te negatief. Wat moet een Turk dan worden? Fries, Zeeuw of Randstedeling? Nee, we zijn op weg naar koppelteken- Nederlanders: Turks-Nederlander, Marokkaans-Nederlander. Maar het zijn wel Nederlanders. Het zal averechts werken als je het behoud van de eigen cultuur wilt loslaten. Juist als je er met je rug naar toe gaat staan, en islamitische scholen gaat verbieden, werk je fundamentalisme in de hand. Dan zetten Marokkanen of Turken de hakken in het zand."

Nota: www.nrc.nl/Doc

'In moskee komen alleen oude mannen'

Moskee-organisaties vinden ook dat hun gebedshuizen kunnen helpen bij integratie. Maar seculiere minderhedenorganisaties zijn het daar niet mee eens.

Door onze redacteur YASHA LANGE

DEN HAAG, 7 MAART. De sociale dienst geeft in moskeeën voorlichting over uitkeringen. Uitzendbureau Randstad wil in een moskee in Amsterdam- Zuidoost personeel werven. En de politie komt in de gebedshuizen uitleg geven over criminaliteitspreventie. "Vorige week nog. Er waren zestig jongeren", zegt Kasem Akdemir, voorzitter van de Turkse moskee in Deventer.

Wordt het dan toch nog druk, in de moskee? Welzijnswerkers gebruiken de gebedshuizen al langer om in contact te komen met hun 'moeilijk bereikbare doelgroep'. Moskeeën lijken 'het allochtone netwerk bij uitstek'. Er zijn ongeveer 220 Turkse, 120 Marokkaanse en 50 Surinaamse moskeeën in Nederland. Volgens het CDA kunnen de gebedshuizen helpen bij de integratie van minderheden.

"Dat klopt op zich wel", reageert Muhammet Uysal, voorzitter van de grootste Turkse moskeekoepel. "Van Boxtel zei dat vorig jaar ook, Dijkstal zei het twee jaar geleden en wij roepen het al twintig jaar." De vraag is echter, volgens Uysal, hoe dat dan moet. "Wij krijgen geen subsidie." Omdat de moskeeën beschouwd worden als religieuze organisaties, vallen hun maatschappelijke projecten - sportclub voor jongeren, computercursus, activiteiten voor vrouwen - buiten het reguliere subsidiecircuit. Akdemir maakt zich daar boos over. "Er gaan miljoenen naar het jongerenwerk, maar dat geld wordt verspild omdat zij de jongeren niet bereiken. Via de moskee lukt dat wel. De moskee kan een brugfunctie vervullen. Er wordt gedacht dat de moskee integratie zou belemmeren. Flauwekul. Tijdens zijn preek vertelt de imam altijd dat de Nederlandse wet moet worden gerespecteerd en dat goed onderwijs belangrijk is."

Toch ziet lang niet iedereen de brugfunctie van de moskee zitten. Wat voor projecten organiseren die moskeeën dan? Knullige cursussen met slechte begeleiding, menen critici. Maar het grootste bezwaar is dat via de moskeeën een heel beperkt publiek wordt bereikt. Halim El Madkouri, voorzitter van het Samenwerkingsverband Tunesiërs en Marokkanen: "In de moskee komt vooral een kleine groep oude, werkloze mannen. Vrouwen komen er niet en jongeren nauwelijks." Klopt, zegt Emel Can van de Turkse Vrouwenvereniging in Amsterdam: "De moskee is niet open voor vrouwen, zij gaan liever naar een buurthuis."

Het idee van het CDA om imams - naast voorganger ook raadgever - een grotere rol te geven bij de integratie bestaat ook al langer. Een Nederlandse imam-opleiding komt echter al jaren niet van de grond. Buitenlandse voorgangers moeten daarom sinds kort een inburgeringscursus volgen. Dan spreken ze in elk geval Nederlands en leren ze meer van de Nederlandse normen en waarden, zo hoopt minister Van Boxtel (Minderhedenbeleid). El Madkouri heeft er weinig fiducie in. "Er zijn imams die dag in dag uit vrouwen de grond in boren. Het idee dat een inburgeringscursus hun denkbeelden kan veranderen is een vergissing." Volgens hem moet "een maatschappelijk probleem" als integratie gescheiden worden van religieuze activiteiten in de moskee. Zeker, de islam stimuleert onderwijs. "Zoek wetenschap, zelfs in China", zei de profeet Mohammed. "Maar daar heb ik geen moskee of imam voor nodig", zegt El Madkouri. "Ik zeg gewoon tegen mijn kinderen: als je je moslim voelt, moet je je best doen op school."

( a d v e r t e n t i e s )