NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Dit weekeinde vertrokken de voorzitters van de vijf grote parlementaire fracties naar Zuid-Afrika voor een zesdaags bezoek. Wanklanken en kliekvorming ontbraken. Er waren slechts zorgen over de beroving van griffier De Beaufort.

Door onze redacteur GIJSBERT VAN ES

KAAPSTAD, 6 MAART. Tweede-Kamervoorzitter Van Nieuwenhoven sliep naast VVD-leider Dijkstal, PvdA'er Melkert naast GroenLinks-voorman Rosenmöller, CDA'er De Hoop Scheffer naast D66-leider De Graaf. De nachtrust kon er mee door, hoewel het zelden echt lekker slaapt in een vliegtuig, ook niet in business class stoelen. De Kamervoorzitter en de vijf 'grote' fractieleiders zijn zaterdagmorgen geland in Zuid-Afrika voor een zesdaags werkbezoek. Hun voorgenomen tweedaags bezoek aan Mozambique, aansluitend, is geschrapt nu dit land de handen vol heeft aan de natuurramp die de noordoostelijke buurstaat van Zuid-Afrika overspoelt.

Als 'chemie' tussen mensen bepalend is voor politieke besluitvorming, dan kan Nederland vandaag nog aan een nationaal kabinet geholpen worden. Geen wanklank, geen kliekvorming, geen gefluister achter ruggen. Voorzitter Van Nieuwenhoven toont zich moederlijk bezorgd over de vraag of Thom de Graaf niet iets te vaak toegeeft aan nicotine-drang. De hele groep informeert belangstellend naar de raspende stem van Paul Rosenmöller "en of hij geen keelpijn heeft". En och, de arme Willem Hendrik de Beaufort, de griffier van de Tweede Kamer, is zondagmiddag in het centrum van Kaapstad van zijn portemonnee en zaktelefoon beroofd na een wandeling naar de top van de Tafelberg.

Vandaag is het serieuze deel van het werkbezoek begonnen. Op het programma staat een reeks ontmoetingen met Zuid-Afrikaanse parlementariërs en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties. Het afgelopen weekeinde is besteed aan excursies die de enorme contrasten in Zuid-Afrika scherp in beeld brachten. De diepe armoede van het township Guguletu tegenover de bijna decadente weelde van het wijnlandgoed Boschendal in Stellenbosch. Stille ontroering bij de kale cel van Nelson Mandela op Robbeneiland tegenover uitbundig stadiongejoel bij de voetbalwedstrijd Ajax-Santos (beide in Kaapstad gevestigde satellietclubs van deze wereldvermaarde naamgenoten). Contrast na contrast. En vooral ook: contrasten bínnen contrasten. Een bezoek aan het District 6 Museum, opgedragen aan een omwille van brute rassenscheiding platgewalste volkswijk in Kaapstad, begon gisteravond met een aangrijpend verhaal door de museumdirecteur over de zwartste dagen van de apartheidspolitiek. Gepast onder de indruk begaf het gezelschap zich vervolgens naar buiten om een carnavaleske serenade in ontvangst te nemen van een negenkoppige band van verdreven District 6- bewoners.

Nog geen half uur later waren de Zuid-Afrikaanse gastheren er in geslaagd Hans Dijkstal te verleiden tot krachtig slagwerk achter drums en bekkens, 'jamde' Jaap de Hoop Scheffer mee met een knap gezongen 'Heaven, I'm in heaven (...) when we are out together dancing cheek to cheek', zette Thom de Graaf een stevige Sinatra neer met de kraker 'New York New York' en bleef Ad Melkert niet achter met enkele strofen uit 'I did it my way'. Of Paul Rosenmöller treurde om de overmacht van haperende stembanden wilde hij graag in het midden laten.

Wie praat met wie en waarover? Dat is onder de meereizende vertegenwoordigers van vrijwel alle Nederlandse media een vraagstuk van formaat, want volgens de overlevering kan op reizen als deze de kiem worden gelegd voor eventuele toekomstige coalities. Het gebeurt, gemiddeld genomen, ook maar eenmaal in de vier jaar dat de Kamervoorzitter en de leiders van de grote Kamerfracties samen op reis gaan. Ver van huis, los van de waan van de dag en van eeuwig loerende blikken aan het Binnenhof ontstaat ruimte om elkaars gedachten en gedragingen beter te leren kennen. Vier jaar geleden, bij een bezoek aan de Nederlandse Antillen en Aruba, was de netto-opbrengst daarvan betrekkelijk gering. De toenmalige VVD-leider Bolkestein, verschanste zich buiten het officiële programma vooral met dikke boeken op zijn hotelkamer. Onder leiding van de Kamervoorzitter van dienst, Deetman, wilde het toen in de hotelbars ook niet echt laat en gezellig worden. Een prominente rol was slechts weggelegd voor Ennëus Heerma die zijn frustraties wegpraatte als een door vele plagen bezochte CDA-leider.

Bij de huidige voorzitters, die vrijwel allen in de beginfase van hun leiderschap verkeren, is van zelf gezochte eenzaamheid of geprangd gemoed niets te merken. Het laat zich verklaren uit hun karakters, maar wellicht ook uit de omstandigheden op de punt van Afrika. De gids in de voormalige gevangenis op Robbeneiland wekte zaterdagmiddag Mandela's trefwoorden 'healing' en 'reconciliation' in beeldende verhalen tot leven wat in de Nederlandse delegatie een gewijde sfeer teweegbracht. Bij gezamenlijk kerkbezoek in township Guguletu, zondagmorgen, namen de politieke leiders De Graaf, Rosenmöller, De Hoop Scheffer en de Nederlandse ambassadeur in Zuid-Afrika, Froger, met geheven, ineengeslagen handen de zegeningen van de priester in ontvangst. Erkend Feyenoord-aanhanger Melkert beleefde zondagmiddag zijn 'finest hour' toen hij het Zuid-Afrikaanse Ajax met 3-1 van Santos zag verliezen.

Ook fractievoorzitters moeten soms ver reizen om zich helemaal thuis te voelen.

( a d v e r t e n t i e s )