NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De afgelopen weken zijn pinpassen van Nederlandse rekeninghouders die geregeld in Rusland zijn resoluut geblokkeerd en ingenomen. Reden: een pinpasfraudezaak in Rusland is eindelijk opgelost, maar de criminelen beschikten al wel over vertrouwelijke pinpasgegevens.

Door STÉPHANE ALONSO

ROTTERDAM, 28 FEBR. Daar sta je dan. Je wilde gaan pinnen, maar om volstrekt duistere redenen verdwijnt je pinpas voorgoed in de geldautomaat. Ingeslikt. Weg.

Het overkwam Ger van den Berg ruim een week geleden. De hoofddocent (Oost-Europees recht aan de Universiteit van Leiden) wilde afrekenen in een restaurant, maar zijn betaling werd tot tweemaal toe geweigerd. Wellicht een storing. Dus besloot Van den Berg de dichtstbijzijnde geldautomaat een bezoek te brengen. Pas erin. Pincode. Pas foetsie.

De volgende dag viel de verklaring op de mat. Een brief van zijn bank, ABN Amro. "Onlangs is gebleken dat u één van de relaties bent welke de afgelopen 2 jaar in Moskou zijn geweest en een frauderisico lopen. Fraudeurs hebben beslag weten te leggen op passen en/of pasgegevens uit de magneetstrip en bijbehorende pincodes. Om deze reden hebben wij met spoed gehandeld en uw Europas geblokkeerd."

Eind vorig jaar werd duidelijk dat Russische criminelen op grote schaal pinpasfraude aan het plegen waren. Rekeningtegoeden verdwenen op mysterieuze wijze. Criminelen, zo ging het verhaal, zouden in geldautomaten in Moskou kastjes hebben laten plaatsen, waarmee pinpasgegevens konden worden gelezen. Met de gegevens werden nieuwe kaarten gedrukt en rekeningen geplunderd. Van den Berg gaat zo'n vier keer per jaar naar Rusland. Neemt dan ook wel eens dollars mee, maar vindt dat lastig. "Een creditcard heeft ook een bezwaar: het kost geld." Pinnen kan ook in Rusland steeds makkelijker. In héél Rusland staan tegenwoordig liefst 1800 pinautomaten, de meeste in Moskou. "Ik pinde altijd in het hotel. Dat leek me veiliger."

Van den Berg heeft geluk gehad. Zijn rekening is niet geplunderd, hoewel er volgens ABN Amro duidelijke aanwijzingen zijn dat de criminelen inmiddels ook over zijn pingegevens beschikten. Vandaar de onaangekondigde actie. "Als het niet lukt om op tijd contact te leggen met een cliënt kan het management besluiten om de pas te blokkeren", zegt een woordvoerder van de bank. Rusland is berucht om zijn gangstereconomie en alle varianten op het fraudespel die daarmee gepaard gaan. Maar Nederlandse banken verschaffen hierover weinig informatie op hun Internetpagina's (waar per land een map is samengesteld). Een woordvoerder van de Postbank wijt dat aan het geringe aantal transacties tussen Rusland en Nederland. "Enkele tientallen per maand. "

Pinnen in Moskou is inmiddels weer veilig, zegt ABN Amro. Europay, de organisatie van banken die zich bezighoudt met het internationale betalingsverkeer, stelde vorig jaar een onderzoek in naar de pinpasfraude. Dat heeft tot nu toe geleid tot slechts één arrestatie, in Groot-Brittannië, van een man die gestolen pasgegevens gebruikte.

Maar inmiddels heeft Europay de bron van de fraude wel kunnen herleiden tot Union Card, een dataverwerkingsbedrijf in Moskou waarvan de Russische bank Unicor eigenaar is. Union Card is een van de bedrijven in Rusland die de verbinding verzorgen tussen de geldautomaten en de bij Europay aangesloten banken. Het bedrijf werd nog niet zo lang geleden, in september 1998, gelanceerd door Unicor.

Er is in Rusland nog niemand gearresteerd, omdat nog niet duidelijk is wie van Union Card betrokken was bij de fraude. "Het was absoluut een inside-job", zegt Richard Tischler, zegsman van Europay. "Dit zijn geen bakkerijen waar je moeiteloos in en uit kunt lopen." Het onderzoek gaat door in nauwe samenwerking met creditcardmaatschappij Visa, ook een klant van Union Card. " We nemen dit zeer hoog op", zegt Tischler. "Pingegevens worden zeer goed bewaakt." Fraude binnen een schakelbedrijf komt zelden voor, aldus de zegsman.

De fraudeurs hebben van 214 passen de gegevens gekopieerd, aldus de voorlopige conclusies uit het onderzoek. Om welke kaarten het ging, was volgens Tischler , ,makkelijk af te leiden" uit de data van Union Card. Europay heeft contact opgenomen met de betrokken banken, die vervolgens de passen hebben geblokkeerd.

Tischler wil uit veiligheidsoverwegingen niet vertellen hoe de fraude is gepleegd. Hij wil wel kwijt dat er géén kastjes in geldautomaten waren geplaatst, wat tot nu toe werd aangenomen. Niet dat er nooit volgens die methode fraude wordt gepleegd, maar in dit geval is er gerommeld binnen de muren van Union Card. Het contract met het dataverwerkingsbedrijf is inmiddels opgeschort. De fraude is opgehouden. Hoe groot de schade is, is onbekend. " Maar de banken vergoeden alles", aldus Tischler.

Van den Berg wacht intussen op een nieuwe pas. "Binnen tien dagen", stond in de brief. Ook andere Nederlandse banken, zoals de Postbank, hebben 'hun' Ruslandgangers inmiddels voorzien van een nieuwe pinpas.

( a d v e r t e n t i e s )