NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De overstromingen in Mozambique, Zimbabwe en noordelijk Zuid-Afrika zijn in het weekeinde verergerd. Honderdduizenden mensen zijn van huis en haard verdreven.

Door onze correspondent LOLKE VAN DER HEIDE

JOHANNESBURG, 28 FEBR. Ze zitten op daken, in elektriciteitsmasten en in bomen, klampen zich vast aan Zuid-Afrikaanse legerhelikopters. En ze kijken verbijsterd naar de enorme watermassa's die van alle kanten op hen afkomen: de bewoners van de kuststreken in centraal Mozambique. Daar waar de rivieren Save en de Limpopo uitmonden in de Indische Oceaan stromen dodelijke hoeveelheden water uit de hoger gelegen delen van Zuid-Afrika en Zimbabwe naar beneden. 'Vloede bedreig duisende' kopte het Johannesburgse dagblad Beeld vanmorgen. Hoewel het zomer is in dit deel van de wereld, een seizoen dat altijd gepaard gaat met regen, is de hoeveelheid die dit jaar al is gevallen uitzonderlijk groot. Het leidt tot een ware watersnood in de rivierdelta's. In de drie landen gezamenlijk zijn tot nu toe ten minste 335 mensen door het natuurgeweld om het leven gekomen. Al wekenlang valt in het zuidoosten van Afrika een overvloedige hoeveelheid regen. Terwijl er jaarlijks gemiddeld 650 millimeter regen valt, zijn er nu dagen geweest waarop in 24 uur 400 millimeter viel. De rivieren, dijken, reservoirs, niets is berekend op een dergelijke neerslag. Sinds mensenheugenis is er niet zoveel water naar beneden gekomen. De regen die op de hoogvlaktes rondom Johannesburg en Harare valt stroomt via de lager gelegen grensstreek tussen Zuid-Afrika en Zimbabwe naar het laagste gebied: Mozambique. Door de rivier de Limpopo, die bij het Mozambikaanse Xai-Xai in de oceaan uitkomt, passeerde het afgelopen weekeinde 11.000 kubieke meter water per seconde. In het noorden van Zuid-Afrika en het zuiden van Zimbabwe richtte de rivier grote verwoestingen aan, maar verreweg het ergst is de situatie rivierafwaarts in Mozambique, waar Xai-Xai en grote delen van de centraal gelegen gebieden zijn overstroomd. De armlastige regering in Maputo beschikt nauwelijks over middelen om de eigen bevolking te helpen; het is vooral het Zuid-Afrikaanse leger dat met helikopters probeert te redden wat er te redden valt. De cycloon Eline, die de kust van Mozambique vorig week in tegengestelde richting trof, verergerde de situatie nog aanzienlijk. Zuid-Afrikaanse meteorologen verwachten meer regen en waarschuwen voor twee nieuwe cycloonsystemen die boven de oceaan in ontwikkeling zijn. De materiële schade in Mozambique is door gebrekkige communicatie niet te meten, maar afgaande op de 1,7 miljard rand (ruim 600 miljoen gulden) die de overstromingen Zuid- Afrika volgens ramingen tot nu toe hebben gekost, mag worden aangenomen dat de schade in Mozambique een veelvoud daarvan is. In Zimbabwe, waar de regering van president Robert Mugabe al geruime tijd onder grote politieke druk staat, heeft het natuurgeweld geleid tot nieuwe frictie. De oppositie in het land neemt het de president kwalijk nauwelijks hulp te kunnen verlenen, omdat het grootste deel van het Zimbabweaanse leger en zijn materieel aan de oorlog in Democratisch Congo deelneemt. Slechts twee legerhelikopters zijn uit Congo teruggehaald om te helpen bij de hulpverlening. "Het is de plicht van het leger om de mensen van Zimbabwe te helpen', zei een woedende oppositieleider Morgan Tsvangirai, "maar ons leger is niet in het land".

Intussen bestaat in Zuid-Afrika de vrees dat na de overstromingen een nieuwe stroom op gang zal komen: van vluchtelingen uit Zimbabwe en Mozambique. Zowel Zimbabweanen als Mozambikanen trekken in normale tijden al in grote aantallen clandestien de grens over naar het veel rijkere Zuid-Afrika. Veel illegalen worden opgepakt en teruggestuurd, maar met slachtoffers van rampen ligt dat anders. "Als ondertekenaar van verscheidene internationale verdragen aangaande vluchtelingen is Zuid-Afrika verplicht de slachtoffers van natuurrampen te helpen", aldus een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken in Pretoria. Een andere bedreiging voor de regio nadat het water zal zijn opgedroogd, is malaria. Als de zon weer gaat schijnen en het water stil staat, gedijen de malariamuskieten uitstekend. Nu al ligt het aantal malariagevallen veel hoger dan normaal. Ook in Zuid-Afrika, dat grotendeels malariavrij is, zijn in 30 jaar tijd niet zoveel gevallen van de gevreesde ziekte voorgekomen.

( a d v e r t e n t i e s )