NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Winst alleen niet meer voldoende

Morgen begint, met Shell, het economisch seizoen: de stroom winstcijfers van de grote en kleinere Neder- landse ondernemingen. Hoe belangrijk zijn cijfers nog? Wie spreekt, zegt Internet.

Door onze redacteuren
MENNO TAMMINGA en ERIK VAN DER WALLE

ROTTERDAM, 9 FEBR. De tijd dat aandelenkoersen reageerden op mooie winstcijfers lijkt voorbij. "Meer dan ooit gaat het erom dat bedrijven iets over hun strategie zeggen, en dan vooral over Internet", aldus Frans van Schaik, hoofd Nederlandse aandelenresearch van ABN Amro. Met name koersen van bedrijven in de telecommunicatie en andere technologiesectoren hebben zo'n hoge vlucht genomen dat de winstcijfers de beurswaarderingen niet meer kunnen verklaren. "Dat is de waarderingsparadox. Conventionele maatstaven als de verhouding tussen de beurskoers en de winst tellen niet meer."

Kijk maar naar een beurslieveling als kabelbedrijf UPC, dat de verliezen aan elkaar rijgt, maar wel de koers in een jaar verzesvoudigd ziet. "Op het eerste gezicht zou je zeggen dat de jaarcijfers bij deze koersniveaus alleen maar kunnen tegenvallen. Maar in de praktijk valt dat mee, want beleggers kijken veel meer naar lange-termijnstrategie", aldus financieel analist Joost van Beek van zakenbank Kempen.

"Cijfers doen er wel degelijk toe", vindt Leon Cornelissen van onderzoeksbureau Iris (van Rabobank en Robeco) desondanks. In de beurskoersen zit redelijk veel optimisme van beleggers verwerkt. "Maar dat optimisme moet zich wel in de cijfers en verwachtingen manifesteren, anders houdt het feest op."

Van Beek: "Probleem is alleen dat juist in de hightech-sector de resultaten moeilijker te voorspellen zijn. Bij telecom zijn er bijvoorbeeld grote prijsdalingen aan de gang, waardoor het management niet zomaar een winstgroei van 8 tot 10 procent kan voorspellen."

De beursgraadmeters liggen vlak onder recordstanden. De Nederlandse economie groeit, de Duitse, van groot belang voor de middelgrote ondernemingen, gaat beter. De Amerikaanse economie, die een grote rol speelt voor de gang van zaken bij heel wat grote concerns - van Ahold (supermarkten) en Buhrmann (kantoorartikelen) tot en met voedingsbedrijf Wessanen - dendert maar door. De keerzijde van de medaille is dat de arbeidsmarkten verkrappen. Bovendien kunnen looneisen en rentestanden oplopen, al is van het laatste meer te merken dan van het eerste. Vorige week verhoogden zowel de Europese als de Amerikaanse centrale banken hun toonaangevende rente met een kwart procentpunt. "Het renteklimaat zit niet mee, maar de Amerikaanse centrale bank doet het zachtjes aan, dan breekt het lijntje niet", aldus Cornelissen.

De verschillen tussen bedrijfstakken vertalen zich op de effectenbeurs. ABN Amro constateert momenteel een driedeling. Boven alles uit springen de aandelen in telecommunicatie en technologie, liefdevol aangeduid als het duo tech en telco. Als tweede categorie onderscheidt Van Schaik de grote ondernemingen die in meer traditionele sectoren actief zijn. Bedrijven als supermarktketen Ahold (Albert Heijn) en Unilever (voeding en verzorgingsproducten) zijn zonder dat er tegenvallende jaarcijfers aan lijken te komen uit de gratie van beleggers. De stagnerende beurskoersen hinderen verschillende van deze bedrijven in hun expansie door fusies of overnames. ABN Amro opent bijvoorbeeld een Internet- offensief op de Europese particuliere markt omdat een grote overname, gezien de zwakke beurskoers, geen realistische optie is.

"Bij de technologiefondsen is het lastig om de hoge koersen te verklaren. Bij de bedrijven die erg achterblijven is het tegenovergestelde het geval. Want hoe verklaar je het dat Unilever lager staat dan 2,5 jaar geleden?", aldus Van Schaik. Aan de cijfers ligt het niet, met andere woorden. De derde categorie, de kleine en middelgrote fondsen, is al langer uit de gratie. "Maar ook in die groep zie je een grotere verscheidenheid. Een handvol technologiebedrijven neemt nu het voortouw. Probleem is dat er onder de kleinere fondsen meer kaf onder het koren zit", stelt Van Beek. De suggestie dat bedrijven meer dan ooit hun cijfers via cosmetische ingrijpen zullen verfraaien om de fantasie van beleggers te prikkelen wijst Van Schaik van de hand. "Natuurlijk maken alle bedrijven zich extra mooi op het moment dat de cijfers naar buiten komen, maar dat vind ik niet vreemd." Hij voorziet voor dit jaar juist een tegenovergestelde ontwikkeling, namelijk lagere winsten door een wijziging in de boekhoudkundige spelregels: bedrijven mogen vanaf dit jaar na een overname de betaalde premie (zogeheten goodwill) niet meer van hun eigen vermogen aftrekken, maar moeten die - uitgestreken over een periode van 20 tot 30 jaar - in mindering brengen op de winst. Menig bedrijf zal hierop al een voorschot nemen bij de resultaten over 1999, met lagere winsten als resultaat. Grote schrik verwacht Van Schaik niet. " Beleggers zullen daar wel doorheen prikken. Hoogstens neemt de verwarring toe omdat er verschillende winstcijfers worden gepubliceerd."