NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Wekenlang berichtte de Russische journalist Andrej Babitski vanuit Grozny over de belegering en beschieting van de stad. Tot hij verdween. Gisteren bleek hij te zijn ingeruild tegen twee Russische soldaten die in handen van de Tsjetsjenen waren gevallen. Alsof hij een krijgsgevangene was.

Door onze correspondent FRANK WESTERMAN

MOSKOU, 4 FEBR. Het filmpje lijkt onschuldig: Andrej Babitski, een reporter van Radio Vrijheid (Radio Liberty) die door de Russen "krijgsgevangen" is gemaakt, wordt ergens op een modderweggetje in Tsjetsjenië achtergelaten. Daar staat hij dan in niemandsland. Jas over de arm, tas in de hand.

De video is gemaakt door de FSB (de erfgenaam van de KGB) en de boodschap is duidelijk: weg met die landverrader, die huurling in de anti-Russische informatieoorlog. En mocht hem wat overkomen, daar op de frontlijn buiten het oog van de camera, dan hebben zijn Tsjetsjeense terroristen-vrienden dat op hun geweten.

Dit beeldmateriaal is het voorlopige hoogtepunt in de saga rond de 35- jarige journalist Babitski. Er komt geheid een vervolg nu de liberale pers in Moskou in woede is ontstoken over deze "barbaarse mensenhandel". "Correspondent van de Vrijheid geruild als een slaaf", kopt de Novije Izvestija. Andrejs vrouw Ljoedmila, zijn advocaat en de medewerkers van het met Amerikaans geld gefinancierde radiostation geloven dat hun frontverslaggever het slachtoffer is geworden van een vuil spel van de Russische inlichtingendienst. Zij vrezen voor zijn leven.

"Dit is een pure afrekening", waarschuwt de Kommersant. De Russischtalige uitzendingen van Babitski vanuit het belegerde Grozny waren het Kremlin een doorn in het oog. In december berichtte hij uit de eerste hand over een slachting onder Russische soldaten op het Minoetka- plein in Grozny. "Leugens die door Westerse geheime diensten zijn ingestoken", repliceerde toen een FSB-woordvoerder. Op 15 januari belde Babitski voor het laatst met zijn vrouw in Moskou: hij zou de omsingelde stad te voet proberen te verlaten. Twee weken later, nadat er niets meer van hem was vernomen, sloeg Radio Vrijheid alarm.

Leger en geheime dienst deden aanvankelijk alsof ze van niets wisten, maar vorige week gaven ze toe Babitski al sinds 18 januari in handen te hebben. In het "filtratiekamp" Tsjenokozovo, waar ook Tsjetsjeense gevangenen worden ondervraagd, was hij beschuldigd van "deelname aan illegale gewapende bendes". Contact met de buitenwereld werd hem verboden; bijstand van een advocaat al helemaal. Een collega die hem probeerde op te sporen, kreeg hem niet te zien. Maar toen Babitski's zaak deze week de aandacht van Washington begon te trekken, stelden de autoriteiten plotseling zijn vrijlating in het vooruitzicht. Wat echter volgde was "een gore, onwettige truc uit de doos van de KGB", aldus de Novije Izvestija.

Kremlin-woordvoeder Sergej Jastrzjembski wapperde gisteren met een door Babitski ondertekende verklaring. Hij zou vrijwillig heben ingestemd met zijn uitwisseling tegen twee Russische soldaten die sinds november in Tsjetsjeense handen waren. "Dit betekent dat wij niet langer verantwoordelijk zijn voor zijn veiligheid", voegde Jastrzjembski er aan toe. Juist dat zinnetje klinkt "als een vonnis", schrijft Segodnja. De krant herinnert aan de praktijken waarmee Stalin zich van zijn opponenten placht te ontdoen. "Misschien is hij al dood en krijgen we eerdaags te horen dat de Tsjetsjenen hem hebben vermoord", zo vreest Babitski's advocaat. In dat geval zou het filmpje waarop Babitski nog leeft al eerder zijn opgenomen.

Hoe het ook zij, tot in Washington vraagt een woordvoeder van het Witte Huis zich af wat voor normen en wetten de Russen erop na houden bij de behandeling van niet-strijders. Washington heeft Moskou over het geval inmiddels opheldering gevraagd en vraagt zich af wat er resteert van de internationale verplichtingen van Rusland inzake de behandeling van niet-strijders in een oorlogsconflict.

In Moskou zien de liberale kranten de ruil als een poging van het Kremlin om de reputatie van Radio Vrijheid, destijds met Radio Vrij Europa opgericht als een instrument in de Koude Oorlog, te besmeuren en Babitskii af te schilderen als een huurling van de Tsjetsjeense terroristenbende. Dat lukt aardig. Voor de regeringsgezinde pers is hij domweg een agent van de vijand. Maarschalk Igor Sergejev, de Russische minister van Defensie, had dan ook geen moeite de gevangenenruil te verdedigen. "Babitski is geen bankier, en hij is ook geen Arnold Schwarzenegger. Dus zullen de Tsjetsjenen wel om andere redenen in hem geïnteresseerd zijn. Hetgeen impliceert dat zijn verslaggeving, op z'n zachtst gezegd, niet objectief is. Ik zou tien Babitski's over hebben voor een Russische soldaat."