NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door KAREL KNIP
Er is weer volop beweging in de wereld van het schoonmaakdoekje. Wie er oog voor heeft weet dat prominente plaatsen op de winkelschappen sinds kort worden ingenomen door schoonmaakdoekjes met 'microvezels'. Blokker, Hema, Albert Heijn, allemaal hebben ze revolutionaire microvezeldoekjes die ongewoon intensief reinigen, diep in de poriën duiken, geen afzonderlijke reinigingsmiddelen meer nodig hebben en net zo goed werkzaam zijn tegen vettig als tegen waterig vuil. Het duizenddingendoekje is terug! Waren de andere schoonmaakdoekjes dan niet goed genoeg? Zat er nog een gat in de markt? Ja, hier en daar zijn nog tekorten te noemen. Veel van de gangbare doekjes slijten snel en ontwikkelen vroeg of laat een weerzinwekkende stank. Het watervasthoudend en waterloslatend vermogen is soms onvoldoende en vooral: veel doekjes zijn niet plooibaar genoeg. Ze zijn net zo stijf en veerkrachtig als al die synthetische dekbedden die zo tochten aan de zijkant.

Wat de plooibaarheid betreft is het klassieke katoenen vaatdoekje (met wafelpatroon), dat velen kennen als het natte verfrommelde todje dat in de hoek van de aanrecht ligt, onovertroffen. Moeiteloos vouwt het zich om en over broodkruimels en ingelopen zand, probleemloos worden jam en kattenkots van het linoleum opgenomen. Een bezwaar van de katoenen vaatdoek is dat hij - flink nat - nogal nadrupt en dat hij snel slijt. Er worden makkelijk vezels uit losgetrokken.

Een nog groter bezwaar is dat de gemiddelde vaatdoek al na een paar dagen gebruik stinkt als de hel. Het verzamelde vuil hoopt zich op in de diepste diepten van het open wafelpatroon van waaruit het alleen met intensief wassen is te verwijderen. Vaak kòmt het daar dus niet van. Maar vuil uithangen is ook zo wat: het plooibare doekje eindigt traditioneel nat en dichtgefrommeld in een hoekje van de keuken, ten prooi aan een keur van zuurstofloze microbiële processen die weldra vreselijke geuren losmaken. Veel vaatdoekjes worden afgevoerd omdat hun aanwezigheid niet langer is te verdragen.

Een harde concurrent van de klassieke vaatdoek is het vrolijke gekleurde 'sponsdoekje' dat gewoonlijk per drie stuks (van ongeveer 2020 cm) tegelijk wordt verkocht. Dat doekje bestaat uit viscose met textiel en is daarmee au fond net zo afbreekbaar als katoen, want viscose is chemisch geregenereerde cellulose. Het bescheiden doekje heeft een eigenaardige eigenschap: hij kan gemeten in gewichtsprocenten een enorme hoeveelheid water opnemen en laat dat water ook weer makkelijk los. Meer dan 75 procent van het water dat-ie maximaal absorbeert is er met één stevige kneep weer uit te knijpen (alleen WC-papier en watten doen dat nog beter). Daardoor is het sponsdoekje in de praktijk ook goed te gebruiken voor het ramenzemen.

De nogal gesloten structuur van het sponsdoekje voorkomt dat het vuil in het weefsel dringt. Daar komt bij dat het doekje nogal veerkrachtig is: het vouwt zich vaak spontaan open waardoor het - ook zonder voorzorg - tamelijk snel droogt. Daarbij krimpt het zó sterk dat het aanhangende vuil soms spontaan wordt afgeworpen. Dit doekje gaat veel minder snel stinken, maar slijt nogal snel door de vertering van viscose of begeleidend textiel.

De kracht van het sponsdoekje is tegelijk zijn zwakte: door zijn geringe plooibaarheid is hij niet in staat allerlei klein vuil op te nemen, het gebruikscomfort is beperkt. De nieuwe 'microvezeldoekjes', die onder diverse namen worden aangeboden (zoal de heel dure Spontex bij Albert Heijn, ƒ16,95, en de heel goedkope Handy Clean bij Blokker ƒ5,95) zijn alle ongekend plooibaar. De gekozen textielbinding is een soort badstof (lussenstof) maar de weefselstructuur is weer niet zo open dat zich veel vuil kan ophopen. De vezels bestaan voor 80 85 procent uit polyester en voor de rest uit polyamide (nylon). Dat betekent dat ze onafbreekbaar zijn. Of het feit dat de vezels 'microvezels' zijn (een onbeschermde kwalificatie) veel bijdraagt aan hun vermogens is de vraag, al wordt dat natuurlijk wel beweerd. Eerder mag worden aangenomen dat de speciale 'behandeling' die de vezels ondergingen hun prestaties verbeterde.

Die speciale prestatie, het meest expliciet geclaimd door Spontex, is dat de doekjes tegelijk lipofiel en hydrofiel zijn, dus zowel waterig als vettig vuil goed absorberen. Daardoor kan vettig vuil worden verwijderd zonder speciale detergentia (zoals allesreiniger) in te zetten. Een voorwaarde voor de wonderlijke combinatie van lipofiele en hydrofiele eigenschappen (die elkaar vaak uitsluiten) is dat het doekje niet natter dan klam-vochtig wordt gebruikt. Het platte soppen van vroeger moet per se worden vermeden, het uitknijpbaar waterverlies, zoals boven gedefinieerd, is dan ook maar gering: 40 procent.

"Het Spontex-doekje is een moeilijk doekje", zegt een woordvoerder van Spontex in Weesp, die zich bezorgd toont over de aard van de journalistieke belangstelling en niet graag wil worden vergeleken met Handy Clean. Liever nog met Sorbo. "Er wordt veel rotzooi uit het Verre Oosten aangeboden, het is moeilijk de voordelen van ons doekje goed duidelijk te maken." Hij wijst er nog op dat zijn doekje zich in droge toestand mooi statisch oplaadt waardoor veel droog stof wordt aangezogen.

Maar dat claimt Handy Clean ook en meer nog: het Blokker-doekje zou ook geschikt zijn voor het zemen van ramen (wat Spontex voor het eigen doekje afraadt). Daarmee heeft Blokker zijn hand overspeeld: met het sponsdoekje gaat het zemen beter.

( a d v e r t e n t i e s )